कफीले चिनिदै मुसिकोट

गुल्मी : जिल्लाको मुसीकोट नगरपालिका कफी हव बन्दै गएको छ । कफीखेती हुने जिल्ला भनेर चिनिने गुल्मीमा अझ बढी खेती मुसीकोट क्षेत्रमा हुने गरेको छ । कफी विज्ञका अनुसार नेपालमै गुल्मी धेरै कफीखेती हुने जिल्लामा पर्छ । 

    मुसिकोट–५ को आँपचौरमा झण्डै एकसय वर्ष अगाडी स्थानीय हिरा गिरीले बर्माबाट लिएर कफीको विरुवा रोपेका थिए । सोही कफीलाई २०३८ सालमा तत्कालिन राजा विरेन्द्रले अवलोकन गरेको इतिहास बुढापाकाहरु सुनाउँछन् । त्यसपश्चात सोही ठाउँलाई व्यवसायिक रुपमा कफी खेती गर्न कृषकलाई प्रोत्साहन गरियो । कफीको उत्पादन राम्रो हुँदै गएपछि जिल्लाका अन्य स्थानमा पनि किसानहरुले कफीखेती विस्तार गरेका छन् । 

कफीको उद्गमस्थल रहेको मुसिकोट नगरपालिकालाई कफी हबको रुपमा विकास गर्न लागिएको नगर प्रमुख सोमनाथ सापकोटाले जानकारी दिए । ‘मुसिकोट कफीको उद्गम स्थल हो,’उनले भने,‘नगरलाई कफी हबको रुपमा अगाडी बढाउन लागेका छौं ।’

 सापकोटाले कफीलाई कृषकको प्रमुख खेतीका रुपमा विकास गरी उत्पादन बढाउने खालका कार्यक्रम तय गरेको समेत बताए । उनका अनुसार हाल नगरभित्रका झण्डै पाँच सय कृषकले कफी उत्पादन गरिरहेको भएपनि माग अनुसार पर्याप्त नभएको समेत जानकारी दिए ।

नगरपालिकाले कफी खेतीमा कृषकको आकर्षण बढाउन एक सय वटा कफीका बिरुवा रोपेर कफी उत्पादन गर्ने कृषकलाई दश हजार रकम अनुदान दिइने समेत जनाएको छ । प्रमुख सापकोटाका अनुसार आगामी वर्षमात्रै पालिकाले ५० हजार कफीका बिरुवा उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको छ । 

पछिल्लो समय सिँचाई लगायत अन्य समस्याले कफी उत्पादनमा खासै चासो नदेखाएका कृषकलाई नगरपालिकाले फेरी सक्रिय बनाउन लागेको समेत सापकोटाको भनाई छ । बजारमा कफीको माग बढ्दै गएको र कृषकको आयमा वुद्धी गर्ने उद्देश्यले कफी खेतीलाई प्राथमिकतामा राखिएको नगर उपप्रमुख कमला शर्माले जानकारी दिइन् । उनले मुसिकोटका सबै वडामा कफीका बिरुवा उत्पादन र रोपाई गर्ने कार्यलाई सक्रिय रुपमा अगाडी बढाउने समेत बताइन् ।
कफी उत्पादनका लागि मुसिकोट नगरपालिका उत्तम रहेको बताउँदै प्रमुख सापकोटाले कृषकको सामाजिक जीवनशैलीमा परिवर्तन हुने देखेरै नगरलाई कफी हब बनाउने कार्यक्रम बनाएको जानकारी दिए । उनले उत्पादन भएको कफी प्रशोधन गरी जापान, कोरिया लगायत अन्य मुलकमा समेत पठाउन सकिने बताए । कफी खेतीका लागि पालिकाले आर्थिक वर्ष ०७५÷०७६ मा २५ लाख बजेट विनियोजन गरेको छ ।

मुसिकोट नगरपालिका–५ आपचौरमा देशकै एकमात्र कफी विकास केन्द्र रहेको छ । जिल्लाको खैरेनीमा एक कफी प्रशोधन केन्द्र र रुरु गाउँपालिकाको भण्डारी डाँडामा कफी अनुसन्धान केन्द्र स्थापना गरी कार्यक्रम अगाडी बढिरहेको छ । कफी उत्पादनलाई मदाने, मालिका, धुर्कोट, ईस्मा लगायत छत्रकोट गाउँपालिकाले समेत कार्यक्रम अगाडी बढाएका छन् । नेपाल सरकारले गुल्मी लगायत छ जिल्लालाई कफी जोनको रुपमा घोषणा गरेको छ ।
    तर, पछिल्लो समय जिल्लामा सोचे अनुसारको कफी उत्पादन हुन सकेको छैन । गुल्मीमा उत्पादन हुने कफीको माग विदेशमा बढ्दै गएपनि उत्पादन र प्रशोधन गरी प्रर्याप्त कफी विदेश पठाउन नसकिरहेको अवस्थामा मुसिकोट नगरपालिकाले कफी हव बनाउने लक्ष्य लिएको हो ।