'सडक–बस्ती धराप बने'
ललितपुर : ललितपुरको दक्षिणी भेग, ललितपुर महानगरपालिका, महालक्ष्मी र गोदावरी नगरपालिकाका केही भूभागमा बाढी पहिरोको प्रकोप बढेको भन्दै जनप्रतिनिधिहरूले तत्काल विपद् व्यवस्थापन गर्न ललितपुरका प्रजिअ प्रेमराज जोशीको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । जनप्रतिनिधि र सरकारी कार्यालयका प्रतिनिधिसँग प्रजिअ जोशीले विपद् व्यवस्थापन र योजनासम्बन्धी छलफलमा सुझाव लिने क्रममा जनप्रतिनिधिहरूले उनको ध्यानाकर्षण गराएका हुन् । जोशी केही दिनअघि मात्र ललितपुरको प्रजिअमा सरुवा भएर आएका हुन् ।
आफ्ना क्षेत्रमा भएका विपद्का घटना जानकारी गराउँदै गोदावरी नगरपालिकाका प्रमुख गजेन्द्र महर्जनले निरन्तर वर्षाले गर्दा नगरपालिकाका धेरै ठाउँमा पुग्नै नसक्ने स्थिति रहेको बताए । उनले गोदावरी–७ देवीचौरमा सडक अवरुद्ध भएकाले फुल्चोकीमा डोजर लैजान नसकिएको जानकारी दिए । उनले गोदामचौरको पहिरोले समस्या उत्पन्न भएको बताउँदै पन्छाइरहेको बताए । ‘अझै निरन्तर वर्षा भए गोदावरीमा केही घर ढल्नसक्ने र डुबानमा पर्न सक्ने जोखिम छ’, उनले भने, ‘छम्पीमा पनि एउटा घर भत्किने अवस्थामा छ ।’
अर्को नगरपालिका महालक्ष्मीका मेयर रामेश्वर श्रेष्ठले बाढीले बितन्डा मच्चाएको र गोदावरी खोलाले पुल नै बगाएको जानकारी दिए । उनले खोला तर्ने क्रममा मान्छेसहित कार बगाए पनि उद्धार गरिएको बताए । उनले बस्तीमा बाढी पसेपछि पाँच दिन लगाएर एक्स्काभेटरले पानी निकाल्नु परेको र अझै बस्तीमा बाढी पस्ने जोखिम रहेकोसमेत प्रजिअलाई सुनाए । उनले भने, ‘बाढीले ९ र १० नम्बर वडाका १६ घर डुबानको जोखिममा छन् ।’
भूमाफिया र ठेकेदारका कारण खोला बस्तीमा पसेको उनको भनाइ छ । ठेकेदारलाई कानुनी दायरामा ल्याउन नसक्नु, भूमाफियाले जमीन खण्डीकरण गर्नु र राजकुलो बिगार्दा बाढी बस्तीमा पसेको भनाइ उनको थियो । ‘यस विषयमा भूमिसुधार, मालपोतजस्ता निकायले छानबिन गर्न आवश्यक छ’, उनले भने । अन्यथा जोखिम अझै बढ्नसक्ने उनले बताए ।
ललितपुर महानगरपालिकाकी उपप्रमुख गीता सत्यालले जग्गा भूमाफियाले खाइसकेकाले महानगरपालिकाका केही भाग डुबानमा परेको दाबी गरिन् । भूमाफियाले खोला अतिक्रमण गरी बनाएका संरचनाले महानगरपालिकाका २३ र २८ वडाका केही भाग डुबानमा परेको उनको भनाइ छ । यस्तै १४ र १५ वडामा ढल निकास नहुँदा डुबानमा परेको भन्दै सत्यालले ध्यानाकर्षण गरेकी थिइन् । ललितपुर क्षेत्र ३ का प्रदेशसभा सांसद राजकाजी महर्जनले सातदोबाटो, चापागाउँ बर्सेनि डुबानमा पर्न थालेको बताउँदै ग्वार्को, नक्खु, चोभार करिडोरमा डुबानमा पर्न सक्ने खतरासमेत औंल्याए । उनले भने ‘हनुमन्ते, नख्खु, कर्मनाशा, गोदावरीलगायतका खोलाले कुनै पनि बेला विनाश निम्त्याउन सक्छ ।’
कोन्जोस्योम गाउँपालिकाका प्रमुख गोपीलाल सिङ्तानले दक्षिण ललितपुरको कथाव्यथा झनै टीठलाग्दो भएको सुनाए । गाउँपालिकामा सात घर धरापमा रहेको र बस्ती पनि जोखिममा परेको भनाइ उनको थियो । ‘पहिरो र पानी कटाउन लगातार एक्स्काभेटरको प्रयोग गरिरहेका छौं’, उनले भने । दक्षिण ललितपुर अति नै विकट भएकाले कुनै पनि बेला सम्पर्क विच्छेद हुन सक्ने जानकारी गराउँदै दुई महिनाका लागि एउटा हेलिकप्टरको व्यवस्था गरिदिन माग गरे पनि सुनुवाइ नभएको उनले गुनासो गरे ।
डोजरले बिनायोजना जथाभावी खनेकाले सबैतिर पहिरो गएको भनाइ बागमती गाउँपालिकाका मेयर वीरबहादुर लोप्चनको छ । ‘डोजरले गर्दा अधिकांश सडक क्षतविक्षत छन्’, उनले भने । जनप्रतिनिधिहरूले यसरी ध्यानाकर्षण गराएपछि प्रजिअ जोशीले आफ्ना तर्फबाट साधनस्रोतले भ्याएसम्म सहयोग गर्ने वचन दिँदै स्थानीय सरकार आफैं पनि स्रोतसाधन जुटाएर केही व्यवस्थापन गर्न सुझाए । ‘जनप्रतिनिधि भएर धेरै मगन्ते पनि हुनुहुँदैन’, जोशीले ठट्यौली पारामा जवाफ दिँदै भने ।