काठमाडौं : भैरव रिसालले २०१३ सालदेखि पत्रकारिता गरे, ‘हालखबर’ दैनिकमार्फत । त्यसबेला उनले रिपोर्टिङमा दौडिन नयाँ साइकल पाएका थिए, सुविधास्वरूप । ‘उतिबेला नयाँ साइकल आफ्नै मातहतमा हुुनुु भनेको अहिले स्कारपियो पाएजस्तै हो’, केही समयअघिको अन्नपूर्ण पोस्ट्सँगको संवादमा उनले भनेका थिए । अहिले पनि दैनिक, साप्ताहिक पत्रिकामा नियमित स्तम्भ लेखिरहेका हुन्छन् उनी । उनको स्तम्भको नाम छ, ‘भोगेको, देखेको, सुनेको’ । ६५ वर्षे लामो पत्रकारिता जीवनमा आफूले ‘भोगेको’, ‘देखेको’, ‘सुनेको’ कुरा उनी नयाँ पुस्तासँग सेयर गरिरहेकै हुन्छन् । अहिले पनि उनी रेडियोको साप्ताहिक कार्यक्रम ‘कुरोकन्थो’ मार्फत् श्रोतासँग संवाद गरिरहन्छन् । मंगलबार पनि उनी एउटा कार्यक्रममा पाठकसँग संवादरत थिए ।
आफ्नो उमेरले ९१ वर्ष टेकेको खुुसी बाँड्न उनी मंगलबार बानेश्वरको एउटा ब्याङवेटमा उपस्थित थिए । कार्यक्रम थियो, ९१ वर्ष प्रवेशको ‘बर्थ–डे सेलिब्रेसन’ र उनैले लेखेको नयाँ किताबको विमोचन । उमेरले ९० काटे पनि उनको अनुहारमा थकानका रेखा देखिँदैनन् । ऐतिहासिक अभिलेख, नेपाल राजपत्र र विभिन्न संस्थाद्वारा प्रकाशित थुप्रै सामग्री खोजी गरेर उनले आफ्ना मित्र भरतराज पोखरेलको सहकार्यमा नयाँ किताब लेखे, नेपालका मन्त्री र सांसद्हरू (२००७–२०७५) । किताबमा २००७ सालदेखि हालसम्मका सबै मन्त्री र सांसद्को विवरण छ ।
हाफ चेक सर्ट, खैरो पाइन्टमा उनी मुस्कुराइरहेका थिए । मञ्चमा उक्लेर सबैलाई नमस्कार गरे । मञ्चको प्रोजेक्टरमा भिडियो चलिरहेको थियो जसमा उनै बोलिरहेका थिए ।
मानिसहरू ध्यान दिएर सुनिरहेका थिए रिसाललाई । लट््ठी टेकेरै उनी आगन्तुकसँग गफिइरहेका थिए । केही फोटो पत्रकार उनको पोजपोजका फोटो खिच्न व्यस्त थिए । कोही अनेक प्रश्न सोधिरहेका थिए । फोटोग्राफरतिर फर्केर उनी भनिरहेकै हुन्थे, ‘फोटो राम्रो निकाल्दिनुस् है !’
रिसालले कार्यक्रममा पत्रकारिता–यात्राका आफ्ना सुरुवाती दिन सम्झिए, भिडियोमार्फतै । पत्रकारितामा डो¥याउनेलाई श्रद्धापूर्वक सम्झिरहेका थिए । अनि, जीवनयात्राले ९०औं वर्ष पार गरेको हर्ष सबैलाई बाँडे– मुस्कुराएर ।
कार्यक्रममा रिसालले पत्रकारितालाई राष्ट्र र समाजप्रतिको जिम्मेवारी, मनोरञ्जन र विद्वताका रूपमा बुझेको बताए । ‘पत्रकारिता अत्यन्तै संवेदनशील पेसा हो’, उनले भने, ‘हरेक पत्रकारमा आफ्नो पेसाप्रति लगाव हुनुपर्छ । तर, अहिलेको पत्रकारमा पेसाप्रतिको जिम्मेवारी पाउँदिनँ ।’
रिसालमाथि बोल्दै विश्लेषक कृष्ण खनालले भने, ‘रिसाल नेपाली पत्रकारिताको इतिहासमा गर्व गर्न सकिने नाम हो । उनको योगदानलाई सबैले कदर गर्नुपर्छ ।’
डा.देवेन्द्रराज पाण्डेले रिसाल नेपालको ज्युँदो इतिहास भएको बताए । ‘रिसालको जोसजाँगर, सक्रियता, हौसला र स्फूर्तिबाट सबैले सिक्नुपर्छ’, उनले भने ।
‘सबै पत्रकारका शिखर पुरुष हुन् रिसाल’, अन्नपूर्णसँग पत्रकार पी खरेलले भने, ‘उनले नेपालको पहिलो निर्वाचित संसद्को नियमित खबर लेखे । त्यसको फलोअप गरिरहे । पत्रकार सधैं कार्यकक्षमा सक्रिय हुनुपर्छ भन्ने संस्कार सिकाएका छन् पत्रकार रिसालले ।’
१९८५ सालमा भक्तपुरको गुण्डुमा जन्मेका रिसालले लुभु पाठशालाबाट आफ्नो अध्ययन सुरु गरेका हुन् । वनारसबाट संस्कृतमा आचार्यसम्मको अध्ययन गरेका उनले राससमा लामो समय काम गरे । उनी वातावरण पत्रकारिताका अग्रज अभियान्तासमेत हुन् ।
यसअघि उनका ‘साधुलाई सुली’ आत्मकथा र पत्नीको सहकार्यमा लेखिएको ‘सुशीला भैरव’ संयुक्त आत्मकथा प्रकाशित छन् । रिसाललाई दीर्घायुको शुभकामना ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
