धनगढी : कैलाली जिल्लाको पहाडी गाउँपालिका मोहन्याल अहिले पनि प्रदेश राजधानी धनगढीबाट सञ्चालन भइरहेको छ । साविकको खिमडी गाविसको खिमडीलाई गाउँपालिकाको केन्द्र तोकिए पनि त्यहाँ इन्टरनेट, फोन र बैंक सुविधा नभएको भन्दै एक वर्षदेखि गाउँपालिका कार्यालय धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर ५ तारानगरस्थित भाडाको घरबाट सञ्चालन गरिएको छ । ‘त्यहाँ न इन्टरनेट छ, न टेलिफोन नै । सबै काम अनलाइनमा गर्नुपर्छ, कसरी गर्नु ? ’ मोहन्याल गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गणेश ओझाले भने ।
‘गाउँपालिका तोकिएका बेला सरकारले खिमडीलाई केन्द्र तोकेको थियो, त्यसपछि चुनाव भयो, चुनावपछि गाउँपालिकाको ईमेल हेर्न पनि तराई झर्नुपर्ने भयो, त्यसैले धनगढीमा कार्यालय राखेको हो’, उनले भने । धनगढीको तारानगरमा बोर्ड पनि नभएको र गाउँपालिकाको कार्यालय जाने संकेत पनि नराखिएरै भन्दै गाउँलेले असन्तुष्ठि व्यक्त गरेका छन् ।
गाउँपालिका कार्यालय नहुँदा सदरमुकाम पुगेर काम गर्नुपर्ने बाध्यता भएको मोहन्यालका–४ का स्थानीय मानबहादुर बमले बताए । ‘गाउँ गाउँमा सिंह दरबार पुग्यो भन्छन तर हाम्रो सिंहदरबार गाउँबाट डेढ सय किलोमिटर टाढा धनगढीमा बसेको छ’, मल्लले ब्यङग्य गरे । उनले गाउँपालिकाको सानो कामका लागि पनि धनगढी आउनुपर्ने बाध्यता रहेको बताए ।
मोहन्याल गाउँपालिकामा ७ वटा वडा छन् । चुनाव लगत्तै प्रशासन तिरका दुईजना वडा सचिवले पुरै गाउँपालिका चलाउन प¥यो । स्थानीय तहमा स्वास्थ्य, पशु, कृषि कार्यालय पनि गाभिएपछि गाउँपालिकाले उनीहरूलाई पनि वडासचिवको जिम्मेवारी तोकेको छ ।
‘अहिले वडा नम्बर ३ मा प्रशासनतर्फका वडासचिव तेजबहादुर शाह र वडा नम्बर १ र ४ मा वडासचिव ठाकुरप्रसाद भण्डारी छन्, बाँकी सबै वडामा अरू नै विषयगत कार्यालयका कर्मचारीलाई वडासचिवको जिम्मेवारी दिइएको छ’, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत ओझाले भने ।
वडासचिवको दरबन्दी खाली भएपछि वडानम्बर ६ र ७ को जिम्मेवारी प्राविधिक सहायक केशव बोहरालाई दिइएको छ भने वडानम्बर ५ को वडा सचिवको जिम्मेवारी अहेब निराजन खत्रीलाई दिइएको छ । पशु प्राविधिकको रूपमा गाउँपालिकामा खटिएका मनोज आचार्यलाई वडानम्बर २ को सचिवको जिम्मेवारी दिएर काम चलाई रहेको ओझाले बताए ।
धनगढीमा राखिएको गाउँपालिकाको कार्यालयमा प्रशासकीय अधिकृत, एकजना अधिकृत, एकजना लेखापाल र एकजना कम्प्युटर अपरेटर बस्दै आएका छन् । जनप्रतिनिधिको बस्ने कुनै स्थायी ठेगान नै छैन । कर्मचारी दिनभर कार्यालयमा बसेर दिन बिताउने गरेका छन् । बैकिङ कारोबारका लागि पनि धनगढी कार्यालय राख्नुपरेको गाउँपालिका लेखापाल खुशीराम चौधरीले बताए ।
‘बैकिङ कार्यका लागि धनगढी पुग्नुपर्छ, बैंक बिना खिमडीमा बसेर काम सम्भव छैन्’, उनले भने । गाउँपालिकामा समायोजन भएका कार्यालय, पशु, कृषि र स्वास्थ्यका कार्मचारी पनि मोबाइल टोली जस्तै भएका छन् । वडासचिवको जिम्मेवारी पाएका कमचारी घाडाडोटी नगरपालिकाको पहलमानपुर र सुखडमा नै बस्ने गरेका छन् ।
‘वडासचिवलाई भेटनु परेमा फोन गरिन्छ । उनको समय बुक गरिन्छ, अनी सुखड र पहलमानपुरमा आउर भेटने गरिन्छ । हाम्रो गाउँ गाउँको सिंह दरबारको कथा यस्तै छ’, मोन्याल–७ का कृपाराम उपाध्यायले भने ।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष नवलसिंह रावल पनि पूर्वाधार नहुँदा कार्यालय गाउँमा राख्न नसकिएको बताउँछन् । ‘दुई पटक गाउँपालिकाको कार्यालयका लागि घर भाडाको सूचना प्रकाशन ग¥यांै, तर कसैले निवेदन नै हालेनन्, खिमडीमा कुनै घर नै पायक छैन । धनगढीमा कार्यालय राख्न हामी बाध्य छौैं’, अध्यक्ष रावलले भने ।
गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गणेश ओझाले बुधबार मात्रै फलेविसौनामा घर भाडाका लागि कुरा भएको जानकारी दिए । ‘हामीले सूचना प्रकाशित गरेका थियौं, फलेबिसौनामा दुई जनाले आवेदन दिएका छन् । प्राविधिक गोविन्द रोकायालाई निरीक्षणका लागि पठाएका छौं । छिट्टै गाउँपालिका कार्यालय फलेविसौना सर्छ होला’, उनले भने ।
सरकारले खिमडी केन्द्र तोके पनि, त्यहाँ पूर्वाधार नबन्दा सम्मका लागि फलेबिसौनामा गाउँपालिकाको कार्यालय राख्ने यसअघि नै गाउँ कार्यपालिकाले निर्णय गरिसकेको उनले बताए । केही जनप्रतिनिधिले भने गाउँपालिका अध्यक्ष नवलसिंह रावलले नै खिमडी टाढा भएकाले त्यहाँ कार्यालय नराख्ने सोच बनाएको बताएका छन् ।
यसैबीच कालिकोट जिल्लाको पलाँता गाँउपालिकाले स्थानिय तहको निर्बाचन सम्पन्न भएको झण्डै डेड बर्षपछि गाँउपालिकाको केन्द्र टुंगो लगाएको छ । लामो समय बिबादमा परेको गाँउपालिकाको केन्द्र बुधबारदेखी संचालन भईरहेको गाँउसभाले गाँउपालिकाको केन्द्रको टुंगो लगाएको हो ।
पलाता गाँउपालिका अध्यक्ष लक्ष्मणबहादुर बमले पलाता गाउपालिकाको केन्द्रको टुंगो लागेको जानकारी दिए । उनका अनुसार पलाँता गाँउपालिकाको केन्द्र पलाँता गाँउपालिका वडा नं. २ र ७ को बीच भागमा पर्ने लोडेमा हुने भएको छ । बिगत डेड बर्षदेखी गाँउपालिकाको केन्द्र थिर्पु, दुर्सि, फागोटी, राडुनेटा लगायतका ठाँउमा बनाउनु पर्ने माग गर्दै जनप्रतिनिधिहरु आपसमा बिबादी बनेका थिए । गाँउपालिकाको केन्द्रकै बिषयमा गाँउपालिकाका अध्यक्ष सहित केही वडा अध्यक्ष र सदस्यहरुको एक टोली र उपाध्यक्ष सहित बहुमत वडा अध्यक्ष र सदस्यहरुको अर्को टोली भएर निकै बिबादीत बनेको थियो । गाँउपालिकाको निर्बाचन सम्पन्न भएको डेड बर्षपछि पलाँता गाँउपालिकाका सबै जनप्रतिनिधिहरुको सहमति अनुसार लोडेमा गाँउपालिका केन्द्र तोकिएको छ ।
कालिकोट जिल्लाका ३ वटा नगरपालिका र ६ वटा गाँउपालिका गरी ९ वटा स्थानिय तह मध्य २ नगरपालिका र ५ गाँउपालिकाको केन्द्रका् टुंगो लागेको छ । अझै एक नगरपालिका र १ गाँउपालिकाको केन्द्र टुंगो लागेको छैन् । जिल्लाका तिलागुफा नगरपालिका र महावै गाउपालिकाको केन्द्र जनप्रतिनिधिहरुकै बिबादका कारण टुंगो लाग्न बाकी रहेको छ । तिलागुफा नगरपालिका प्रमूख रतनबहादुर शाहीले नगरपालिकाको केन्द्रको लागि जनप्रतिनिधिहरुले चार ठाँउको लागि बिबाद गरिरहेको बताउदै केन्द्र टुंगो लगाउन अझै बाँकी रहेको बताए । उनका अनुसार नगरको चिल्खाया, गाल्ज्या, दान ज्यूला, राचुलीमा गरी चार ठाँउको लागि वडा अध्यक्षहरुले माग गरिरहेकाले जहाँ बहुमत सदस्यहरुको समर्थन हुन्छ त्यही केन्द्र तोकिने छ ।
यस्तै जिल्लाको महाँवै गाँउपालिकाको केन्द्रको बिषयमा पनि बिबाद कायमै रहेको छ । महाँवै गाँउपालिकाको लागि पनि तीन ठाँउ छनोटमा परेका छन् । गाँउपालिका अध्यक्ष नन्दबहादुर सिंहले गाँउपालिकाका जनप्रतिनिधिहरु गाँउपालिकाको केन्द्रको बिषयमा तीन ठाँउका लागि बिबादित भएका कारण छलफल जारी रहेको बताए । उनका अनुसार गाँउपालिकाको केन्द्रका लागि कालढुंगा, पात्माघाट र कोट खोलाका लागि छलफल भईरहेको छ । उनले गाँउपालिकाका सबै वडा अध्यक्ष र सदस्यहरुको सहमतिका आधारमा गाँउपालिकाको केन्द्रको टुंगो लगाउन छलफल जारी रहेको बताए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
