भद्रपुर : झापा अर्जुनधाराका किसान पुष्पप्रसाद रेग्मी सानोमा स्कुल पढ्दा शनिश्चरेको शुक्रबारे हाटमा एक रुपैयाँमा १० किलो खुर्सानी बेच्थे । त्यो पैसा दिँदा उनकी आमाको मुहारमा निकै खुसी छाउँथ्यो । ‘आमाको अनुहारमा देखेको खुसीले नै व्यावसायिक खेतीमा मेरो आकर्षण बढ्यो’, झापा रेग्मीले भने, ‘कागतीले किसानको कायापलट गर्न निकै सहयोग पुगेको छ ।’ २०३६ सालदेखि तरकारीखेती गरेर व्यावसायिक रूपमा कृषि क्षेत्रमा हात हालेका रेग्मी दक्षिण भारतबाट तरकारीखेती, सुपारी, केरा, रबर र कागतीखेतीबारे तालिम लिएर आएपछि नै खेती गर्न सुरु गरेको बताउँछन् ।
अब आफूलाई पुग्ने निर्वाहमुखीको साटो व्यावसायिक खेती गरेर आम्दानी लिनेतर्पm झापाका कागती किसानको पौरखी हात अघि बढेको छ । अन्य बालीभन्दा धेरै आम्दानी दिने भएकाले किसान धान खेत मासेर कागती खेतीको विस्तारमा लागेका छन् । अर्जुनधाराका ५८ वर्षीय पुष्पप्रसाद रेग्मीले पाँच वर्षअघि दक्षिण भारतबाट विभिन्न जातका १२ सय कागतीका बिरुवा ल्याएर डेढ बिघामा खेतमा रोपे । अहिले लहलह झ्याम्मिएको कागतीबाट रेग्मीले वार्षिक पाँच लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्न थालिसकेका छन् । अहिले उनले लगाएका कागती तीन चरणमा फल्ने गरेका छन् । करिब सात महिनासम्म लगातार आम्दानी दिने हुँदा किसानलाई थोरै मिहिनेतमा धेरै आम्दानी दिन सक्ने नगदे बालीका रूपमा कागतीलाई लिन सकिन्छ । कागतीलाई बजारसम्म पु¥याउनुपर्ने तनाव पनि छैन । पोखरा, काठमाडौंदेखि व्यापारी घरैमा आएर लान्छन् ।
‘धान खेत किन मासेको भनेर छिमेकीले गाली गरेका थिए’, उनी भन्छन्, ‘अहिले वर्षमा कम्तीमा पनि ६ लाख आम्दानी हुन्छ, बजार खोज्न पनि जानुपर्दैन, घरमै व्यापारी आएर लैजान्छन् । कागतीखेतीबाट राम्रो आम्दानी भएको छ ।’
प्छिल्ला दिनमा झापामा कागतीको बिरुवाको माग बढेका कारण बुद्धशान्ति–१ बुधबारेमा ७ बिघा जग्गा लिजमा लिएर रेग्मीले कागतीको नर्सरी समेत सुरु गरेका छन् । झापाको काँकडभिट्टामा प्रधान कार्यालय रहेको सहकारी संस्था एनएमसीले आफ्ना एक लाख सेयर सदस्यलाई आर्थिक वर्ष २०७४÷७५ देखि कागतीको बिरुवा वितरण गर्दै आएको छ ।
सहकारीले विगत तीन वर्षदेखि सदस्यलाई कागतीको बिरुवा अनिवार्य रोप्न अभियान चलाउँदै आएको हो । कागतीखेतीमा हाल बढिरहेको किसानको आकर्षणले भविष्यमा कागतीमा मुलुकलाई आत्मनिर्भर बनाउने नेपाल बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाका अध्यक्ष रामचन्द्र उप्रेती बताउँछन् । अर्जुनधारा नगरपालिकाका कृषि अधिकृत शालिकराम भट्टराईले नेपाल सरकारले कागतीखेती किसानलाई किसानको हौसला प्रदानका लागि उचित बजारको व्यवस्थापन गरिनुपर्ने आवश्यकता रहेको बताए । भट्टराईका अनुसार झापामा ४० भन्दा बढी किसानले व्यावसायिक रूपमा कागतीखेती गरेका छन् ।
अन्य बालीभन्दा धेरै आम्दानी दिने भएकाले किसान धान खेत मासेर कागती खेतीको विस्तारमा लागेका छन् ।
झापाको बुद्दशान्ति गाउँपालिका, अर्जुनधारा, मेचीनगर, भद्रपुर नगरपालिकामा व्यावसायिक रूपमा कागतीखेतीमा किसान जुटेको भट्टराईले जानकारी दिए । उनले किसानलाई कागतीखेतीमा आकर्षण गर्न सके कागती निर्यात सम्भव हुने बताए । बजारमा माग बढी भए पनि अहिलेसम्म नेपालमा भारतबाट आयातित हुने कागतीले बजार लिइरहेको छ ।
भिटामिन सीको साथै स्वास्थ्य शरीरका लागि कागतीको अमिलो सम्झिने वित्तिकै जो सुकैको मुख रसाउँछ । अचारजन्य खानेकुरामा बढी प्रयोग हुने कागतीले खानालाई स्वादिलो बनाउने हुँदा यसको अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि उत्तिकै माग रहेको कृषक बताउँछन् । ००००००
आफ्नो कागती बारीमा झापाली किसान ।
ः राधा खनाल
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
