तीन वर्षमा काठमाडाैंमा मोनोरेल
काठमाडौं : काठमाडौं उपत्यकाभित्र तीन वर्षमा मोनोरेल सञ्चालन हुने भएको छ । चीनको निर्माण कम्पनी चाइना रेलवे कन्स्ट्रक्सन कर्पोरेसन (सीआरसीसी)ले तीन वर्षभित्र मोनोरेल कुदाउन सकिने गरी सम्भाव्यता अध्ययन प्रतिवेदन बुझाएको छ । सीआरसीसीले काठमाडौं र ललितपुर महानगरपालिकाका मेयरलाई उक्त प्रतिवेदन बुझाएको हो । काठमाडौंका मेयर विद्यासुन्दर शाक्य र ललितपुरका मेयर चिरिबाबु महर्जनलाई सीआरसीसीका महाप्रबन्धक झावो सिवावोले प्रतिवेदन बुझाएको काठमाडौं महानगरका सहप्रवक्ता नमराज ढकालले जानकारी दिए ।
प्रतिवेदन हस्तान्तरण कार्यक्रममा मेयर शाक्यले आफ्नै कार्यकालमा काठमाडौंबासीको मोनोरेल चढ्ने सपना पूरा गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे । उनले चिनियाँ कम्पनीले सम्झौता गरेको समय सीमाभित्रै प्रतिवेदन बुझाएकोमा खुसी प्रकट गरे । ‘यो प्रतिवेदनको दुबै महानगरपालिका मिलेर प्राविधिक अध्ययन गर्नेछौं’, मेयर शाक्यले भने, ‘हामीले केन्द्र र प्रदेश सरकारसँग पनि कुराकानी गरेर काम अघि बढाउनेछौं ।’ उनले मोनोरेल चढेर मात्रै आफू बिदा हुने बताए । ललितपुर महानगरका प्रमुख महर्जनले प्रतिवेदनले सकारात्मक सञ्चार प्रवाह भएको प्रतिक्रिया दिए । ‘ललितपुरमा थोरै भाग पर्छ तर पनि हामी जिम्मेवारीपूर्वक दायित्व निर्वाह गर्छौं’, उनले भने ।
एक खर्ब १६ अर्ब लागत अनुमान गरिएको मोनोरेल सञ्चालन गर्न सकिने अध्ययन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । प्रतिवेदनमा तीन वर्षभित्र निर्माण पूरा गर्न सकिने जनाइएको छ । चिनियाँ कम्पनीले निःशुल्क रूपमा ‘फिजिबिलिटी टेस्ट’ गरिदिएको हो । गत जेठ ११ गते ६ महिनाभित्र सीआरसीसी कम्पनीले काठमाडौं र ललितपुर महानगरपालिकासँग उपत्यकाको चक्रपथमा मोनोरेलको सम्भाव्यता अध्ययन गर्ने सहमति गरेको थियो । चिनियाँ कम्पनीले दुवै महानगरपालिकाले निर्माणका लागि सहमति दिए आफू डीपीआरका लागि तयार रहेको जानकारी दिएको छ । सीआरसीसीका महाप्रबन्धक सिवावोले चक्रपथमा मोनोरेल निर्माणका लागि इच्छुक देखिएको जानकारी दिँदै जतिसक्दो छिटो निर्णय दिए डीपीआर तयार गर्न सुरु गर्ने बताए ।
उक्त चिनियाँ कम्पनीलाई विज्ञहरूसँग छलफल गरेर एक महिनाभित्र विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) तयार गर्न दिइने ललितपुरका मेयर महर्जनले बताए । उक्त प्रतिवेदनअनुसार तीन चरणमा निर्माण हुनेछ । ६ महिनाभित्र डीपीआर तयार गर्ने र तीन वर्षमा निर्माण पूरा गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । कोटेश्वर–कलंकी, कलंकी–महाराजगन्ज र महाराजगन्ज–कोटेश्वर खण्ड गरी तीन चरणमा मोनोरेल निर्माण सम्पन्न हुनेछ । तीन हजार यात्रु बोक्न सक्ने मोनोरेल प्रतिघण्टा एक सय किलोमिटरको गतिले कुद्नेछ । फिजिबिलिटी टेस्टले भौगर्भिक, वातावरणीय, प्राविधिक र आर्थिक रूपमा मोनोरेल सञ्चालनका लागि उपयुक्त रहेको देखाएको छ । सबै हिसाबले चक्रपथमा मोनोरेल निर्माण गर्न सकिने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । चक्रपथमा मोनोरेलका २१ वटा स्टेसन हुनेछन् । मोनोरेलको लिक २७.५ किलोमिटरको हुनेछ जसमा ललितपुरमा १० किलोमिटर पर्छ ।
मेट्रोरेलको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न कम्पनी छनोट
यसैबीच नागढुंगाबाट धुलिखेलसम्म ४५ किलोमिटर दुरीमा मेट्रोरेलको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न लगानी बोर्डले मागेको प्रारम्भिक प्रस्तावमा २३ वटा कम्पनीमध्येबाट ६ वटा छानिएका छन् । यसका लागि आधा दर्जन विदेशी परामर्शदाता छनोट भएका छन् । उनीहरूलाई ३० दिनभित्रै प्रस्ताव पेस गर्ने समय तोकिएको छ । छनोट हुने कम्पनीले मेट्रोरेलको विस्तृत परियोजना अध्ययन प्रतिवेदन (डीपीआर) बनाउने लगानी बोर्डका प्रवक्ता उत्तमभक्त वाग्लेले बताए । उनका अनुसार चीन, भारत, कोरिया, टर्की र जापानका परामर्शदाता छनोट भएका हुन् । परामर्शदाता छनोट भएका कम्पनीमा चाइना मेसिनरी इन्जिनियरिङ कर्पोरेसन, चाइना रेल्वे सिउवान सर्वे एन्ड डिजाइन ग्रुप कम्पनी लिमिटेड, निप्पोन कोई कम्पनी लिमिटेड, राइट्स इन्डिया लिमिटेड, युसिन इन्जिनियरिङ कर्पोरेसन सिउल र युकसेल प्रोजे युकसलवारी टर्की छन्् । यी कम्पनीले दिएको प्रस्तावका आधारमा उत्कृष्टमध्ये एक कम्पनी छनोट हुनेछन् । छनोट भएको डीपीआरको आधारमा मेट्रोरेल निर्माण हुने भएको पनि वाग्लेले जानकारी दिए ।