सुनसरी : सधैँभरी विरामीको जाँच, उपचार, औषधी, स्टेथेस्कोप, किताब वरपर व्यस्त रहने धरानस्थित बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका चिकित्सक, नर्स र विद्यार्थी शनिबार दिउँसो बेग्लै मुडमा थिए ।
डाक्टरहरु बाँसुरी, तबला, गिटार बजाएर संगीतको धुन गुञ्जाईरहेका थिए अनि कलाकार, गायक, साहित्यकारहरु उनीहरुलाई मानविकी पढाइरहेका थिए । बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका विद्यार्थीहरुको संस्था परिक्रमा स्टुडेन्ट्स् फेमिली र प्रतिष्ठानमै कार्यरत जुनियर चिकित्सकहरुको संस्था जुनियर रेजिडेन्ट वेल्फेयर सोसाईटीले आयोजना गरेको ‘सिम्पोजियम कम टक शो ४’ मा ‘चिकित्सा र मानविकी’ बारे चर्चा भयो ।
शनिबार ‘कला, साहित्य र चिकित्सा’ विषयक सेसन थियो । सेसनको सुरुमा प्रतिष्ठानको अडिटोरियम हलमा जम्मा भएका डाक्टर, नर्स र विद्यार्थीहरु माझ एसोसिएट प्रोफेसर डा.एसपी रिमाल बाँसुरी बोकेर मञ्चमा पुगे । उनको समूहले विभिन्न धुन बजाएर सुनाउँदा अभिनेता राजेश हमाल, गायिका आनी छोईङ डोल्मा, गीतकार दिनेश अधिकारी, साहित्यकार अमर न्यौपाने, अभिवक्ता राधेश्याम अधिकारी लगायत दर्शक दिर्घामा बसेर आनन्द मानिरहेका थिए ।
केही बेरपछि आनी छोइङ डोल्मा शान्त भावमा मन्त्रोचारण गर्दै मञ्चमा पुगिन् र आफ्ना गीतका केही टुक्रा सुनाइन् र डाक्टर, विद्यार्थीलाई मानवियता बुझाउन थालिन् । आनीले ‘संगीत र परोपरकार’ विषयमा बोलिन् । उनले भनिन् ‘सबै क्षेत्रमा लागेकाहरुको मनमा करुणा आवश्यक हुन्छ, चिकित्सा क्षेत्रमा लागेकाहरुलाई यो अझै बढी महत्वपूर्ण छ ।’
गीतकार दिनेश अधिकारीले चिकित्सा क्षेत्रमा विश्वास सबै भन्दा महत्वपूर्ण भएको र त्यो विश्वास कमाउनु चिकित्सकका लागि अरु भन्दा ठूलो सम्पत्ती भएको बताए । उनले आफ्नो उपचार अनुभवपनि सुनाए । भने ‘धेरै हस्पिटलमा, धेरै डाक्टरसँग कुरा गर्दा अलमल परेँ, तर सहयोगी र विश्वास गर्न सक्ने मान्छे भेटेपछी उपचार गराएँ ।’
मदन पुरस्कार विजेता साहित्यकार अमर न्यौपानेले चिकित्सकीय अध्ययन र लेखन बारे बोले । उनले चिकित्सकको राम्रो व्यवहारले मात्र पनि आधा रोग निको हुने सम्झाउँदै भने ‘हरेक मान्छे रोगसँगै आफ्नो जीवनकथा पनि लिएर अस्पताल आएका हुन्छन् । उनीहरुका कथा सुनिदिँदा मात्र पनि उनीहरु खुसी हुन्छन् ।’
अभिनेता राजेश हमाल मञ्चमा पुग्दा चिकित्सा अध्ययन गरिरहेका विद्यार्थीहरुको हुटिङ सुरु भयो । अभिनेता राजेश दोस्रो पटक सिम्पोजियममा बोल्न आएका थिए । उनले भने ‘अध्ययन गर्नु र ज्ञान पाउनु फरक कुरा हुन् । सबैले त्यसो गर्न सक्दैनन् । चिकित्साक्षेत्रमा पनि यसमा ध्यान दिनु आवश्यक छ ।’
कार्यक्रममा डा.रामेश कोइराला, वरिष्ठ अधिवक्ता राधेश्याम अधिकारी, प्रा.डा.शैलेश अधिकारी लगायतले चिकित्सा र मानविकी बारे बोले । शुक्रबार सिम्पोजियममा प्रतिष्ठानका विभिन्न प्राध्यापक तथा चिकित्सकहरुले बोलका थिए ।
सन् २०१०बाट सुरु भएको चिकित्सा र मानविकी जोड्ने कार्यक्रम सिम्पोजियमको अवधारणा ल्याउने प्रतिष्ठानकै प्रा.डा. नरेन्द्र भट्ट चिकित्सा क्षेत्रलाई सिमित घेराबाट बाहिर ल्याउन यस्तो कार्यक्रम गरिएको बताउँछन् ।
भन्छन् ‘कक्षाकोठाभित्र सिमित हुँदा चिकित्सा क्षेत्र मेसिन जस्तो भयो भन्ने आरोपहरु लाग्न थाले, त्यसपछि हामीले चिकित्सा क्षेत्रलाई समाज बुझाउन र समाजलाई चिकित्सा बुझाउन यस्तो कार्यक्रम सुरुवात ग¥यौँ ।’
समाज र मानविकी बारे कम जानकार हुँदा अस्पतालहरुमा विरामीका आफन्त र चिकित्सकहरुबीच द्वन्द्व बढेको बताउँदै कार्यक्रमका संयोजक डा.विष्णु पोख्रेल भन्छन् ‘हरेक सिम्पोजियममा चर्चित कलाकार, लेखक बोलाएर उनीहरुका अनूभव र समाज बारे चिकित्सक र विद्यार्थीलाई बुझाउँछौँ । यस्तो कार्यक्रममा सहभागी हुनेहरुको व्यवहारमा समेत फरक पर्ने गरेको पाएका छौँ ।’
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
