सेवा थप्दै टिचिङ
काठमाडौं : बिरामीको चाप थेगिनसक्नु भएपछि त्रिवि शिक्षण अस्पतालले सेवा विस्तार गर्ने भएको छ । ३५ वर्षअघि जापान सरकारले बनाइदिएको अस्पतालमा स्वास्थ्य सेवाका विविध विधाका साथै जटिल शल्यक्रियासमेत हुन्छ । त्यसैले बिरामीको आकर्षण बढ्दै गएको हो । बिरामीको चाप बढ्दै गएकाले सेवा विस्तार गर्न लागिएको अस्पतालका वरिष्ठ मेडिकल रेकर्ड अफिसर कुमार केसीले जानकारी दिए । अस्पतालमा तीन सय एक शड्ढयाका लागि कायम दरबन्दी सात सय पुग्दासम्म पनि स्थायी दरबन्दी थप हुन सकेको छैन । यसले पनि बिरामीले प्रभावकारी सेवा पाउन कठिनाइ भएको उनको भनाइ छ ।
अस्पतालको मुख्य आईसीयू कक्षमा उपचारका लागि बिरामीलाई पालो पाउनै मुस्किल छ । इमर्जेन्सीमा पनि बिरामी संख्या बढ्दा एउटै शड्ढयामा दुईतीन जना बिरामी राखेर उपचार गराउनुपर्ने बाध्यता छ । वार्डमा रहेका शड्ढया प्रायः भरिएको अवस्थामा हुन्छन् । ‘वार्डका बेड शतप्रतिशत भरिएका हुन्छन् । डिस्चार्ज न्यून संख्यामा हुने भएकाले इमर्जेन्सीमा भर्ना भएका सबैलाई चाहेर पनि वार्डमा भर्ना गर्न नसकिएको हो’, निर्देशक प्रा.डा. प्रेमकृष्ण खड्गाले भने।
मुुख्य आईसीयूमा ११ शड्ढया छन् । मेडिकल आईसीयूमा आठ शड्ढया छन् । ती पनि भरिएकै हुन्छन् । जनरल इमर्जेन्सीसहित अब्जर्भेसनमा ६० शड्ढया छन् । यी पनि बिरामीको संख्या अनुपातमा अपर्याप्त छन् । बिरामीको चाप बढ्दै गएकाले सेवा पनि विस्तार गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको डा. खड्गाको भनाइ छ । ‘मुलुकभरिबाट आउने बिरामी अस्पतालले धान्न नसक्ने किसिमको छ । सेवा विस्तारका लागि पनि ठाउँ अभाव छ’, उनले भने ।
अस्पतालमा चुस्त सेवा प्रवाहका लागि सात सय नर्सिङ जनशक्ति आवश्यक रहेको अस्पतालकी निवर्तमान नर्सिङ निर्देशक कोपिला श्रेष्ठ पालिखेले बताइन् । तर पाँच सय ६८ जना मात्र नर्सिङ कर्मचारी छन् । विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्डअनुसार जनरल बेडमा एक नर्सले ६ जना बिरामीलाई सेवा पु¥याउन सक्छन् । तर अस्पतालमा कार्यरत नर्सले २० जना बिरामीको सेवा गर्नुपर्ने अवस्था छ।
मुख्य आईसीयूमा ११ शड्ढया छन् । मेडिकल आईसीयूमा आठ शड्ढया छन् । ती पनि भरिएकै हुन्छन् । जनरल इमर्जेन्सीसहित अब्जर्भेसनमा ६० शड्ढया छन् ।
बहिरंग विभागमा बिहान नौ बजेदेखि साँझ चार बजेसम्म आउनेबित्तिकै टिकट काटेर सेवा लिन सकिने बनाउन लागिएको छ । ‘अहिले कोटा सिस्टम रहेकाले बिहान चार बजेदेखि बिरामीको लाइन हुन्छ’, डा. खड्गा भन्छन्, ‘त्यसैले यस्तो व्यवस्थामा सुधार ल्याउने तयारी छ । अब कोटा सिस्टममा नपरे पनि उपचार पाउने व्यवस्था गर्दै छौं ।’ औषधि किन्दा लाइन लाग्नुपर्ने झन्झटबाट पनि मुक्त गर्न काउन्टर थपिएको छ ।
अनुभवी चिकित्सकको सेवा पाउन समस्या भएको अस्पतालमा आएका बिरामीहरू बताउँछन् । प्राध्यापकहरू महाराजगन्ज चिकित्सा क्याम्पसमा स्नातक एवं स्नातकोत्तर तह अध्ययनरत विद्यार्थीको पठनपाठन र परीक्षामा संलग्न हुनुपर्छ । ‘त्यसैले परीक्षाका बेला अनुभवी चिकित्सकको सेवामा कमी देखिन सक्छ । यो हामो बाध्यता हो’, उनले भने । अस्पतालमा विभिन्न विधाका करिब दुई सय प्राध्यापक छन् । तिनले विद्यार्थीलाई पठनपाठनका अतिरिक्त अस्पतालमा चिकित्सकीय सेवा दिन्छन् । अस्पतालमा करिब तीन सय रेसिडेन्ट चिकित्सक रहेको उनले बताए।
बिरामीको चाप बढेपछि अस्पतालमा दुई वटा क्यास काउन्टर थपिएको छ । ‘रिपोर्ट लिन नै तीनघण्टा लाइनमा बस्नुपथ्र्यो, अब १५ मिनेटभित्र रिपोर्ट पाउने व्यवस्था मिलाइएको छ’, सिनियर मेडिकल रेकर्ड अफिसर केसीले भने । अस्पतालमा २५ वटा सीसीटीभी क्यामेरा छन् । तर पनि अस्पतालका कक्षमा चोरी हुने क्रम बढेपछि भित्री भागमा थप २० सीसीटीभी क्यामेरा थप्ने तयारी छ। ‘दुई सिटी स्क्यान, दुई एमआरआई र दुई मेमोग्राम मेसिन छन्’, उनले भने, ‘चौबीसै घण्टा अल्ट्रासाउन्ड सेवा उपलब्ध छ’, कार्यकारी निर्देशक खड्गाले भने।
अपरेसन थिएटरसहितको नयाँ डियाट्रिक सर्जिकल वार्ड निर्माण हुँदै छ । हाडजोर्नीका बिरामी बढ्दै गएकाले ७५ शड्ढयाको हाइडिपेन्डेन्सी वार्डसहितका तीन वटा अत्याधुनिक अपरेसन थिएटर थप भएका छन्।