काठमाडौं : विदेशी टेलिभिजन च्यानल सोमबार दिउँसो ३ बजेदेखि मंगलबार ३ बजेसम्मका लागि बन्द गरिएको छ । सरकारले विज्ञापन ऐन २०७६ मार्फत विदेशी च्यानलमा विज्ञापनरहित (क्लिनफिड) लागू गर्ने तयारी गरेसँगै इन्टरनेट तथा डिजिटल टीभी समन्वय समिति र नेपाल केबल टेलिभिजन महासंघले २४ घण्टाका लागि विदेशी च्यानल बन्द गर्ने निर्णय गरेका हुन् । नेपाली र विज्ञापनरहित च्यानलको प्रसारण भने रोकिएको छैन।
सरकारले विज्ञापन ऐन २०७६ मार्फत विज्ञापनरहित विदेशी च्यानल मात्रै प्रसारण गर्न पाउने व्यवस्था गर्न लागेको छ। ऐन संसद्मा विचाराधीन छ। ऐनमा राखिएको क्लिनफिड प्रावधानले पार्ने असर देखाउन २४ घण्टा च्यानल बन्द गरिएको नेपाल केबल टेलिभिजन महासंघका अध्यक्ष सुधीर पराजुली बताउँछन्। उनले क्लिनफिड लागू हुँदा नेपालको केबल टीभी व्यवसाय धरासयी हुने बताए। क्लिनफिड राष्ट्रिय प्रसारण ऐनमा लागू गर्नुपर्नेमा चोरबाटोबाट विज्ञापन नियमन ऐन समावेस गरेको उनले सरकालाई आरोप लगाएका छन् ।
तर, विज्ञापन संघ नेपालका निवर्तमान अध्यक्ष सन्तोस श्रेष्ठ भने क्लिन फिड लागू गर्नु पर्ने बताउँछन् । उनका अनुसार यसले नेपालको विज्ञापन बजार र मिडियालाई ठूलो फाइदा हुनेछ । यो लागू गर्दा अर्बांैको विज्ञापन बढ्न जान्छ । पैसामात्रै होइन, क्लिनफिड लागू नहुँदा यसले हाम्रो संस्कृतिमा पनि ठूलो असर पारिरहेको छ । ‘विज्ञापन भनेको एकदमै लक्षित कन्टेन्ट हो’, उनी भन्छन्,‘विज्ञापन बनाउँदा नै बालबालिका सम्मको दिमागमा बस्ने गरी बनाइएको हुन्छ । यसले हाम्रो संस्कृतिमा पनि ठूलो असर पारेको छ ।’ हामीले कन्टेटमा बन्देज लगाउने कुरा गरिरहेका छैनौं। कन्टेन्ट के आउँछ त्यो आफ्नै ठाउँमा छ । तर, बाहिरी विज्ञापन बन्दगर्दा नेपालमा मल्टिनेसनल कम्पनी आएर नेपालमै विज्ञापन बनाउँछन्। होला, यसले ग्राहकको टेलिभिजन हेराइ महँगो पर्न जान सक्छ। तर त्यसलाई घटाउने सेवा प्रदायकले ग्राहकलाई उसको रोजाइको मात्रै च्यानल दिन व्यवस्था गर्ने हो भने त्यसमा पनि कुनै असर नपर्ने श्रेष्ठको भनाइ छ ।
अर्कोतर्फ महासंघ भने,‘क्लिनफिड लागू भएसँगै विदेशी च्यानल नेपाल नआउने र ग्राहकले नेपाली च्यानमात्रै नहेर्ने हुँदा यसको असर व्यवसायमा पर्ने बताउँछन् । यस्तोमा विदेशी डीटीएच सर्भिस नेपालमा भित्रिनेछन् । त्यसले अर्को विकृति ल्याउनेछ ।’ क्लिनफिड लागू गर्नेभन्दा आज मान्छेले राष्ट्रियता देखाउनु स्वाभाविक हो । तर जब लागू हुन्छ र आफूलाई मनपर्ने च्यानल हर्ने पाँउँदैनन तब क्लिफिड मन नपर्ने हुन्छ । हेर्दा यसमा राष्ट्रिवादको रंग देखिए पनि यो जस्तो राष्ट्रघात केही नहुने पराजुलीको भनाइ छ । सरकाले यो क्षेत्रमा एक पैसा लगानी नगरेको छैन्। ‘सरकाले अर्बौं खर्च गरेर एउटा कन्ट्रोल रुम बनाओस्, त्यहाँ आएर च्यानल डाउनलोड भएर विज्ञापनरहित बनाएर हामीलाई प्रसारणका लागि सरकाले दियोस् हामी प्रसारण गर्न तयार छौं। हामीले खोजको यति हो हामीले ग्राहकलाई उनीहरूले मनपराउने च्यानल दिन पाउनुपर्छ।
सरकाले पनि सिस्टम जडान हुने बताएको छ। सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री गोकुलप्रसाद बास्कोटाल विज्ञापन ऐन २०७६ राजपत्रमा जारी भएको मितिले ३ महिनामा पछिमात्रै लागू हुने बताउँदै सिस्टम जडान उक्त ३ महिनामा भइसक्ने बताए। ‘३ महिनाकोबीचमा सिस्टम जडानको काम सरकारले गर्छ’, मन्त्री बास्कोटाले भने,‘आवश्यक परे केही समय पनि थपरे भएता पनि यसलाई लागू गरिन्छ। तर, लागू नगर्नु नेपालको अन्र्थतन्त्रका लागि घातक हो।’ क्लिनफिडको प्रबन्ध भारत र बंगलादेशबीचमा पनि छ । अमेरिकाको प्रान्त–प्रान्त बीचमा पनि छ। अन्य धेरै मुलुकले पनि यसलाई लागू गरेका छन्। ‘यो कहीँ नभएको कुरा हामीले ल्याएका होइनौं’, मन्त्री बास्कोटाले भने,‘यसले राष्ट्रिय अर्थतन्त्र, राष्ट्रिय उद्योगको विकासमा पनि मद्दत पुग्ने विश्वासका साथ सरकाले ल्याएको हो।’ ऐनमा २ वटा मुख्य व्यवस्था गरिएको छ। एउटा विज्ञापनरहित कन्टेन्ट दिनुपर्छ। अर्को विदेशी उत्पादन र मालवस्तु बिक्री गर्न विज्ञापन दिन नपाइने भनेको छैन। डविङ गर्न पाइदैन। नेपालमै बनेको विज्ञापन हुनुपर्छ भनेर राखिएको मन्त्री बास्कोटा बताउँछन्।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
