चिनी उद्योगमा किसानको तालाबन्दी र धर्ना
परासी : सहमतिअनुसार रकम भुक्तानी नगरेको भन्दै पश्चिम नवलपरासीका उखु किसानले 'इन्दिरा चिनी उद्योग'मा तालाबन्दी गरी धर्ना दिएका छन् । भुक्तानी नगरेको भन्दै यसअघि पनि किसानहरूले उद्योगमा तालाबन्दी गरेका थिए ।
उद्योगले भुक्तानी नगरे पनि प्रशासन कार्यालयले उद्योगमा लगाएको ताला खोलेको भन्दै किसानहरुले बुधबार उद्योगमा पुन तालाबन्दी गरेर धर्ना दिएका हुन् । उद्योगले दुई वर्षअघिदेखिको १४ करोड रुपैयाँ भुक्तानी गर्न बाँकी छ ।
जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा दैनिक ३० लाख रुपैयाँका दरले भुक्तानी गर्ने सहमति जनाए पनि उद्योगले रकम नदिएकाले पुनः तालाबन्दी गरी धर्ना दिइएको उखु उत्पादक कृषक समितिका अध्यक्ष उमेश यादवले बताए । ‘सरकारमा रहेका मन्त्रीको दबाबमा प्रशासनले ताला खोलेको छ । हामी सहमतिअनुसारको रकम भुक्तानी प्रकृया अघि नबढाएसम्म ताला खोल्न दिदैनौँ ।’अध्यक्ष यादवले भने ।
भुक्तानीका लागि हरेक वर्ष उद्योगमा तालाबन्दी हुँदै आएको छ ।
उद्योगमा रहेको चिनी र कच्चा पदार्थ बिक्री गर्नका लागि हरेक वर्ष २-४ दिन रकम वितरण गरेर किसानलाई झुक्काउँदै आएको स्थानीय किसान कादिरअलि अंसारीले बताए ।
‘यसवर्ष पनि चिनी र कच्चा पदार्थ बिक्री उद्देश्यले ३ दिनदेखि न्यून रकम वितरण गर्न थालेको छ । आफ्नो सामान बिक्री गरेपछि फेरि भुक्तानी रोक्ने षडयन्त्र हो । सहमतिअनुसारको रकम वितरण नगरेसम्म उद्योगमा लगाएको ताला खोल्दैनौं ।’अंसारीले भने । १४ करोडमध्ये उद्योगले १० करोडको चिनी बिक्री गरिसकेको किसानहरुले बताएका छन् । ‘पहिला १० करोड भुक्तानी गरोस् त्यसपछि उद्योग सञ्चालन गर्न दिन्छौं’, अन्सारीको भनाइ छ ।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी शम्भुप्रसाद मरासिनीले भुक्तानी दिन सुरु गरेकाले ताला खोलिएको बताए । ३ दिनअघिबाट दैनिक ९ लाखका दरले भुक्तानी गर्न सुरु गरेको मरासिनीले बताए । ‘पहिलो चरणमा भुक्तानी गर्न सुरु गरेको छ । त्यसलाई क्रमशः बढाएर भुक्तानी गर्न लगाउँछौं । प्रकृया सुरु भएकाले किसानहरुले अवरोध गर्दा आफैँलाई घाटा हुन्छ । त्यसैले अवरोध नगरी किसानहरुले भुक्तानीको वातावरणलाई थप सहज बनाउन जरुरी छ’, प्रजिअ मरासिनीले भने ।
उखु क्रसिङ्गको समय सुरु भइसक्दा पनि जिल्लाका उद्योग सञ्चालन हुन सकेका छैनन् । मंसिरको अन्तिम साताबाट उद्योग सञ्चालन गर्ने सञ्चालकहरुले सहमति गरेका थिए । तर अहिलेसम्म उद्योग सञ्चालन नहुँदा क्रसर उद्योगमा (भेली उद्योग) उखु बेच्न किसान बाध्य छन् । जिल्लामा बागमती, लुम्बिनी र इन्दिरा चिनी उद्योग छन् ।
लुम्बिनी चिनी उद्योग सञ्चालनमा आउन नसक्ने भन्दै व्यवस्थापन पक्षले बन्द गरेको छ । इन्दिरा चिनी उद्योगको मर्मतको काम बाँकी रहेकाले समयमा सञ्चालन आउन सक्ने संभावना नरहेको किसानहरुले बताएका छन् । उद्योग सञ्चालन नभएपछि किसानहरुले भेली उद्योगमा प्रति क्विण्टल २ सय ५० देखि ३ सयसम्म उखु बिक्री गर्दै आएका छन् ।