भक्तपुर : भक्तपुरको सूर्यविनायक नगरपालिका ९ नंखेलस्थित नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिर परिसरमा माघे संक्रान्तिको दिन अन्नदान मेला हुने भएको छ । नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिर क्षेत्र विकास गुरुयोजनाको लागि आर्थिक संकलन गर्ने उद्देश्यले उक्त मेला गर्न लागिएको हो ।
नन्दीकेश्वर महादेव संरक्षण तथा विकास समितिले मन्दिर क्षेत्रको विकासको लागि करिब १० करोड रुपैयाँको गुरुयोजना निर्माण गरेको छ । सोही गुरुयोजना कार्यान्वयन गर्न आवश्यक आर्थिक संकलन गर्ने उद्देश्यले माघे संक्रान्तिको दिन अन्नदान मेला गर्न लागिएको समितिका अध्यक्ष तुलसीदास कासुलाले जानकारी दिए ।
मेलाबारे जानकारी दिन समितिले आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा अध्यक्ष कासुलाले गुरुयोजनामा लिच्छविकालीन नन्दीकेश्वर महादेवको प्राचीन स्वरुपको मन्दिर निर्माणसँगै मन्दिर प्रवेशद्वार र पाटी निर्माण गर्ने योजना समेटिएको बताए ।
मन्दिर परिसरमा अहिले समितिकै पहलमा बहुउद्देश्यीय सामुदायिक भवन निर्माण भइरहेको छ । हालसम्म एक करोड ६९ लाख रुपैयाँ खर्च भइसकेको उक्त भवन पूरा गर्न करिब दुई करोड पचास लाख रुपैयाँ लाग्ने उनको भनाइ छ ।
‘प्राचीन स्वरुपको दुईतले नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिर निर्माणको लागि मात्रै अढाइ करोडको लगत इस्टिमेट तयार भएको छ’, अध्यक्ष कासुलाले भने, ‘उक्त मन्दिर निर्माण गर्न पुरातत्व विभागले एक करोड रुपैयाँ विनियोजन गरिसकेको छ ।’
नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिर ६४ शिवलिंगमध्ये एक हो । पशुपतिनाथको शिवलिंगमा जस्तै यसमा पनि महादेवको चारवटा मुखाकृतिमा रहेका छन् । पशुपतिनाथको शिवलिंगजस्तै नन्दीकेश्वर महादेवको शिवलिंग पनि जमिनमा गडिएको अवस्थामा रहेको छ ।
मन्दिर बाहिरबाट हेर्दा मन्दिरजस्तो लाग्दैन । मन्दिरको पश्चिममा ढोका र तीनतिर झ्याल राखेर बनाइएको माथिल्लो भाग ढलान गरिएको छ । ढलानमुनि रातो झल्लर र मन्दिरको तीनदिन बत्ती बाल्ने दियोको लहरले मात्रै यो मन्दिर रहेछ भन्ने भान हुन्छ ।
पुरातत्व विभागले नन्दीकेश्वर महादेवको शिवलिंग लिच्छविकालीन भएको पुष्टि गरिसकेको समितिका उपाध्यक्ष श्रीराम ब्याञ्जूले जानकारी दिए ।
नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिर लिच्छविकालीन भएर पनि यसको उचित संरक्षण तथा प्रचारप्रसार हुन नसकेकाले माघे संक्रान्तिका दिन अन्नदान गरेर यसको महत्व उजागर गर्न खोजेको उनले स्पष्ट पारे ।
जिल्ला समन्वय समिति भक्तपुरका सदस्यसमेत रहेको व्याञ्जूले गुरुयोजनाअनुसार मन्दिरको संरक्षणसँगै मन्दिर परिसरमा ढुंगा छापिने जानकारी दिए । मेलामा अन्न, फलफूल मिठाइसँगै गच्छेअनुसार दक्षिणा दान गर्न सकिने प्रवन्ध मिलाइएको समितिका कोषाध्यक्ष इन्द्रप्रसाद व्याञ्जूले बताए ।
महादेवका वाहन नन्दीले अनाहकमा पृथ्वीलोकमा मानिसको योनीमा जन्म लिनुपर्ने गरी पार्वतीबाट श्राप पाउँछन् । उक्त श्रापअनुसार पृथ्वीलोकमा मानिस भएर जन्मिएका नन्दीले मानव योनीबाट मुक्ति पाउन महादेवको आह्वान गर्दै तपस्या गर्छन् । आफूलाई आह्वान गर्दै तपस्या गरेका नन्दीलाई महादेवले मुक्ति पाउन आफ्नो शिवलिंग स्थापना गरी पूजाआजा एवं प्रार्थना गर्न सुझाउँछन् ।
महादेवको आदेशानुसार नन्दीले शिवलिंग स्थापना गरी पूजाका सम्पूर्ण विधि विधान पूरा गर्छन् । उक्त प्रार्थनाबाट खुसी भएर महादेवले नन्दीलाई मानव योनीबाट मुक्ति दिलाएर पुनः कैलाश लानुअघि नन्दीले पूजाआजा गरेको शिवलिंगको नाम नन्दीकेश्वर महादेव भएको शिवपुराणमा उल्लेख भएको समितिका संरक्षक रामप्रसाद सत्यालले जानकारी दिए ।
मन्दिरमा दैनिक पूआआजाको लागि एकजना पुजारीको व्यवस्था गरिएको छ । उनले प्रत्येक दिन बिहान सूर्योदय अगावै नित्यपूजा र साँझ आरती गर्ने गर्दै आएका छन् । त्यस्तै मन्दिरभित्र अखण्ड दीप प्रज्ज्वलन भइरहेको छ । प्रत्येक वर्ष वैशाख पूर्णिमाको दिन नन्दीकेश्वर महादेवको कलश खट जात्रा हुँदै आएको अध्यक्ष कासुलाले जानकारी दिए ।
प्रत्येक दिन बिहान भजनकीर्तन हुने नन्दीकेश्वर महादेव मन्दिरमा श्रावण महिनाको सोमबार, हरितालिका तीज, जनै पूर्णिमा, सकिमना पूर्णिमा र महाशिवरात्रीका दिन विशेष मेला तथा पूआअर्चना हुँदै आएका छन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
