मुगु : मुगुको सोरु गाउँपालिकाका अधिकांश पुरुष रोजगारीका लागि कालापहाड (भारत) गएका छन् । पुरुष जति सबै धन कमाउन कालापहाड र अन्य वैदेशिक रोजगारीमा गएपछि यहाँका गाउँ महिलाकै भरमा छन् । गाउँ पुरुषविहीन हुन थालेपछि यहाँका महिला विकास निर्माणलगायत मर्दापर्दा सबैखाले काममा एकजुट हुन थालेका छन् ।
सोरु गाउँपालिका-९ माझघट्टदेखि एकल काटिएसम्मको ११ सय मिटर सिँचाइ कुलो र खत्याड गाउँपालिका-२ भुवनेखोलादेखि नाइढुंगासम्मको २४ सय ४० मिटर तथा सोही गाउँपालिका-३ चुच्चेदेखि मानसैनासम्मको ११ सय मिटर सिँचाइ कुलो निर्माणमा महिला जुटेका छन् । कुलो निर्माण गर्न पुरुष नभएपछि महिला नै अघि बढेका हुन् । कुलो निर्माणमा खटिएका कुल ४ सय ८४ श्रमिकमध्ये ३ सय ३० जना महिला छन् ।
‘गाउँका पुरुष कामको खोजीमा देश विदेशका विभिन्न ठाउँमा छन् । गाउँमा आउने विकास निर्माणमा खटिने पुरुषको संख्या निकै कम छ,’ सोरु-९ की गोरीकला कामीले भनिन्, ‘गाउँमा हुने निर्माणका काम महिलाकै भरमा छन् । चुलोचौको र मेलापातमा सीमित हामी महिलाका लागि वैकल्पिक रोजगारीको अवसर सिर्जना भएकोे छ ।’ महिला एकजुट भएर सिँचाइ कुलो निर्माणमा खटिँदा आफूले पनि रोजगारी पाएको उनको भनाइ छ । काममा खटिएका महिलाले उचित ज्याला पाउन् र आर्थिक अनियमितता नहोस् भनेर बैंक खातामार्फत् ज्याला भुक्तानी गर्न थालिएको छ।
काममा खटिएका सबै महिलाले ज्याला लिन बैंक खाता खोलेका छन् । उनीहरूको दैनिक ज्याला बैंक खातामै जम्मा गर्ने गरिएको आरसीडीसीका जर्मन नेपालीले बताए । यसअघि उपभोक्ता समिति र ठेकेदारबाट ज्याला भुक्तानीमा ठगिएका मजदुर महिला बैंक खातामार्फत् ज्याला पाउँदा खुसी भएका छन् । बैंक खातामार्फत् ज्याला पाउने भएपछि आम्दानीको रकमसमेत सञ्चय हुने उनीहरूको अपेक्षा छ । स्थानीय तहका सबै विकास निर्माणका काममा पनि बैंक खातामार्फत् ज्याला भुक्तानी भए मजदुर ठगिने सम्भावना न्यून हुने सरोकारवालाको भनाइ छ ।
विश्व खाद्य कार्यक्रमको सहयोगमा सञ्चालित जीविकोपार्जन कार्यक्रमअन्तर्गत गाउँमा सिँचाइ कुलो निर्माण सुरु भएको हो । कार्यक्रम लागू हुनुभन्दा पहिले घरधुरी सर्वेक्षण गर्दा महिला घरमूली भएको घर बढी छनोट भएका थिए । आफ्नो वडाका तीनवटै बस्तीका अधिकांश पुरुष ज्याला मजदुरी र व्यापारका लागि भारत गएपछि महिलाबाहेक दक्ष मजदुर पाउन मुस्किल परेको सोरु-९ का वडाध्यक्ष परुनाथ योगीले बताए । ‘पुरुषहरू कामको खोजीमा गाउँ छाडेर गए । गाउँका विकास निर्माण योजना अपुरै छन्,’ स्थानीय रामदेवी योगीले भनिन्, ‘अधुरा विकासका योजना सम्पन्न गर्न हामी महिला जुटेका हौं ।’
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
