जोमसोम : विश्वमै महामारीको रुपमा लिएको कोरोना भाइरसबाट गाउँबासीलाई सुरक्षित राख्न उपल्लो मुस्ताङको लोमान्थाङबासीले धार्मिक विधि अपनाएका छन् । हाल विश्वमै मानवीय संकटको रुपमा उत्पन्न कोरोना महामारीबाट जोगिन मंगलबार लोमान्थाङका स्थानीयले लोमान्थाङ पर्खाल गेटमाथि सुन र चादीले लेखिएको धार्मिक पुस्तक त्रि पुटाक ( कन्घ्युर ) चढाएको स्थानीय युवा टसी आङ्ग्या गुरुङले जानकारी दिए ।
जस्तोसुकै परिस्थिति र विभिन्न मानव संकट तथा महामारी विपतका घटनाबाट जोगिन राखिएको उक्त पुस्तक हजारौं वर्ष पुरानो मानिएको छ । स्थानीयले सुन र चाँदीले लेखिएका पुस्तक गेटमाथि राखेको स्थानीय युवा गुरुङले अन्नपूर्णलाई बताए ।
गण्डकी प्रदेशका सांसद ईन्द्रधारा बिष्टले उपल्लो मुस्ताङबासीहरु धार्मिक र सांस्कृतिक मान्यतालाई बढी विश्वास गर्ने बताए । उनका अनुसार ऐतिहासिक पर्खाल घेरिएको माटोको सहर लोमान्थाङ दरबारको मुख्य पुस्तकालयमा राखिएको सदियौं वर्ष पुरानो धार्मिक पुस्तक विशेष अवस्थामा मात्र प्रयोग गर्ने गरिन्छ ।
पुस्तक राखिएको पर्खालको गेटमाथि आउजाउ गर्ने गर्दा विभिन्न रोग व्याधी र संकटबाट उन्मूक्ति पाइने धार्मिक किवंदन्ती रहेको सांसद बिष्टको भनाइ छ । लोमान्थाङका स्थानीयले माहामारीबाट जोगिन धार्मिक मान्यता अनुसरण गरेपनि कोरोना रोकथाम तथा जियन्त्रण अनि यसको व्यवस्थापन उक्तिकै चनाखो भएको पाइएको छ । लोमान्थाङ-५ का वडाअध्यक्ष नवाङकुङ्गा लामाले घरघरमा मास्क वितरण गरेका छन् ।
उनले आफ्नै घरलाई समेत क्वारेन्टाइन बनाएको बताएका छन् । वडाले अतिआवश्यकीय काम बाहेक घर बाहिर ननिस्कन समेत दिनहुँ कुटुवालमार्फत सूसुचित गराउने गरेका छन् । वडाले छोसेर ,छोनुप लोमान्थाङमा कोरोना हेल्थ डस्क स्थापना समेत गरेको छ । वडाअध्यक्षले पालिकालाई चाहिने मेडिकल औषधि समेत गाउँमा पुर्याएका छन् ।
यता, पोखरामा रहेका सांसद ईन्द्रधारा बिष्टले सरकारको लक डाउनले बिचल्लीमा परेका उपल्लो मुस्ताङबासीको व्यवस्थापनमा खटिएको जनाएका छन् ।
उनका अनुसार लक डाउनले पोखरामा २ सय ७६ जना मुस्ताङी अलपत्र परेको र उनीहरु सबै होम क्वारेन्टाइनमा रहेको बताए । 'लक डाउनले सबै पोखरामा अड्किएका छन् ,घर जान पाएका छैनन् , 'सांसद बिष्टले भने, 'उनीहरुको नियमित स्वास्थ्य परीक्षणमा ध्यान दिएका छौं । परीस्थिति अनुकुल हुनसाथ घर पठाउने काम गछौं।' उनले होम क्वारेन्टाइनमा रहेका मुस्ताङीलाई घर पठाउने विषयमा पहल भइरहेको जानकारी दिए ।
उपल्लो मुस्ताङमा खेतीपाती बाँझै
हिउँदयाममा बेशी झरेका मुस्ताङी घर फर्किन नपाएपछि उपल्लो मुस्ताङको खेतीयोग्य जमिन बाँझो रहन थालेको छ । जिल्लाका ५० प्रतिशत स्थानीय लक डाउनले पोखरामा रोकिएपछि उपल्लो मुस्ताङको खेतीपाती लगाउने काम ठप्प छ । बर्खायाममा खेतीपाती गर्ने र हिउँदयाममा व्यापार गर्न बेशी झर्ने उपल्लो मुस्ताङको पुख्यौली परम्परा हो ।
जिल्लामा गाउँले नफर्किपछि लोमान्थाङ र लोघेकर दामोदरकुण्डमा उवा ,गहुँ ,तोरी ,जौं र मकैलगायत खेतीपाती लगाउने काम रोकिएको हो । उपल्लो मुस्ताङमा वर्षमा एक पटक मात्र अन्नवाली लगाउने चलन छ । यस्तै, हिउँदयामको जाडो छल्न घुम्ती कक्षाका लागि पोखरा झरेका विद्यार्थी समेत अहिले पोखरामा अलपत्र छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
