लकडाउनले नछोएको मकै व्यवसाय : खेतमै पुग्छन् व्यापारी
वैशाख १८, २०७७ बिहीबार १३:३६:०
परासी : लकडाउन सुरु भएसँगै पश्चिम नवलपरासी बर्दघाट नगरपालिका–१३ जहदा गाउँका मकै खेती गर्ने किसानहरु चिन्तित बनेका थिए । लकडाउनले खेतमा तयार भएका मकै बाहिर पठाउन नसकिने भन्दै उनीहरु चिन्तित बनेका थिए । तर लकडाउनपछि पनि धमाधम मकै बिक्री हुन थालेपछि उनीहरु खेतीप्रति उत्साहित भएका छन् । लकडाउनमा पनि स्थानीय बजारहरुबाट मात्र होइन बुटवल, भैरहवाबाट मकै खरिद गर्न गाडी नै लिएर व्यापारी किसानको खेतमै पुग्ने गरेका छन् । यसले गर्दा बिक्रीका लागि कुनै समस्या नरहेको किसानहरुको भनाइ छ । यहाँका सबै स्थानीयले नगदे बालीका रुपमा मकै खेती लगाउने गरेका छन् ।
पहिला भारतको ठूठीबारी, बर्गदवा, निचलौललगायतका स्थानबाट मकै खरिद गर्न आउने गरेका थिए । तर लकडाउनका कारण भारततर्फ नगए पनि स्थानीय बजार र छिमेकी जिल्लाबाट आउनेले नै सबै मकै लिएर जाने गरेको किसानको भनाइ छ ।
जहदा गाउँ मकै खेतीका लागि पकेट क्षेत्र मानिन्छ । यहाँका अधिकांश किसानहरु व्यवसायीक मकै खेतीमा लागेका छन् । करिब २० हेक्टरमा सामुहिक र व्यक्तिगतरुपमा व्यवसायीक मकै खेति गरिएको छ । व्यवसायीक खेती नगर्नेहरुले पनि सबैले आ–आफ्नो खेतमा मकै लगाएका छन् । यसले उनीहरुको दैनिकी चलाउन मद्दत पुगेको छ ।
‘खेतमा तयार भएका मकै लकडाउनका कारण बिक्री नहुने चिन्ताले सताएको थियो । तर स्थानीय बजार र रुपन्देही जिल्लाका विभिन्न स्थानबाट समेत व्यवसायीहरु खरिद गर्न आउने गरेका छन् । यसले हामीलाई बिक्री गर्न कुनै समस्या छैन’, जयनगर कृषि समूहका सदस्य कृष्ण प्रसाद आचार्यले भने । यहाँका सबै किसानहरुले पाइनियर र श्रेष्ठ जातका हाइब्रिड मकै लगाउने गरेका छन् । वर्षमा सजिलै दुई बाली मकै हुने गरेको छ । एक कठ्ठामा ७ हजारदेखि ८ हजारसम्म आम्दानी हुने भएकाले स्थानीयहरु मकै खेतीमा आर्कषित भएको आचार्यले बताए ।
‘एक जनाले कम्तिमा १०-१२ कठ्ठादेखि एक विघासम्म मकै लगाएका छन् । दैनिकी चलाउनेदेखि व्यवसाय गर्नेहरुका लागि आम्दानीको राम्रो स्रोत बनेको छ’, उनले भने । गतवर्ष नेपालमै मकै खेती गर्ने जिल्लामध्ये मोरङ पहिलो भएको र पश्चिम नवलपरासी दोस्रो भएको आचार्यले सुनाए । हरियो मकैको माग बढी छ । सुकेको मकैको माग पनि उत्तिकै रहेको किसानहरुको भनाइ छ । हरियो मकै बेच्दा किसानलाई अलि बढी फाइदा हुन्छ । दाना बनाउनका लागि भने सुकेको मकैको माग बढी छ ।’ अर्का किसान खुमानन्द पन्तले भने । हरियो मकै प्रति घोगा ५ देखि १० रुपैयाँमा बिक्री हुने गरेको छ ।
मकै खेतीका लागि नगरपालिकाले ५० प्रतिशत अनुदानमा बिउ उपलब्ध गराउँदै आएको छ । किटनाशक औषधि र सहजरुपमा बिउ उपलब्ध हुन नसक्दा समस्या भएको किसानको भनाइ छ । मकै छोडाउनका लागि उनीहरुले समूहमा मेशिन किनेका छन् । तर डाँठ काट्ने मेशिन नहुँदा समस्या भएको किसानहरुले गुनासो गरेका छन् । मकैमा लाग्ने गवारोले समस्या पारेको छ । पछिल्लो पटक फौजी किराले पनि सताउन थालेको किसानहरुको भनाइ छ ।
विदेशमा मकैलाई डिब्बामा प्याक गरेर बिक्रीका लागि पठाउने गरिएको छ । सरकारले पनि त्यसको व्यवस्था गर्न सके नेपालको मकै देश-विदेशमा प्रख्यात गराउन सकिने स्थानीय किसानको भनाई छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
