मकैबालीमा फेदकटुवा र फौजी किराको प्रकोप
बैतडी : बैतडीका विभिन्न स्थानमा लगाएको मकैबालीमा फेदकटुवा किराको प्रकोप देखिएको छ । सो किराले उम्रन लागेको मकै सखाप पारेको किसानले बताएका छन् । उम्रन लागेको मकै किराले खाएर नष्ट गरेको किसानले बताएका छन् । जिल्लाभरि फेदकटुवा किराको प्रकोप देखिएको कृषि ज्ञान केन्द्र बैतडीका निमित्त प्रमुख कर्णबहादुर चन्दले बताए । उनले भने, ‘यो वर्ष मकैबालीमा फेदकटुवा किराको प्रकोप देखिएको छ । यसले गर्दा किसान समस्यामा परेका छन् ।’
नगरपालिकाका विभिन्न क्षेत्रमा किसानले लगाएको मकैबाली फेदकटुवा किराले सखाप पारेको पाटन नगरपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख महेश अवस्थीले बताए । उनले भने, ‘पाटनका अधिकांश क्षेत्रमा फेद कटुवा किराले सखाप पारेको छ । धेरै ठाउँमा किसानले दोश्रो पटक मकै छरेका छन् ।’यस्तै जिल्लाको पुर्चौंडी नगरपालिका, दशरथचन्द नगरपालिका, दोगडाकेदार गाउँपालिका, पाटन नगरपालिका लगायतका क्षेत्रमा पनि मकैबालीमा फेदकटुवा किराको प्रकोप देखिएको छ । यो किरा रातीको समयमा सक्रिय हुने गरेको छ । किराले मकैबाली नष्ट गर्दा भोकमरीको चिन्ता बढेको किसान बीरबहादुर टेरले बताए ।
यस्तै जिल्लाको डिलाशैनी गाउँपालिकाको गोकुलेश्वर क्षेत्रमा मकैबालीमा फौंजी किराको प्रकोप देखिएको छ । मकै भित्र्याएर रोपाइँ गर्ने ठाउँका किसानले चैत महिनामै मकै छरेका थिए । ‘फौंजीकिराले मकैबाली सखाप पारेको छ । मकैका बोट राम्रोसँग हुर्कन नपाउँदै पात र गाबो किराले खाइसकेको छ ।’स्थानीय हरिश नाथले भने, ‘फौंजीकिराले मकैबाली नष्ट हुँदा हामी चिन्तित भएका छौं । मकै भित्र्याएर रोपाइँ गर्ने गरेका थियौं । तर यो वर्ष मकैबाली फौंजी किराले नष्ट गरेको छ ।’
जिल्लाको डिलाशैनी गाउँपालिकाको गोकुलेश्वर लगायतका ठाउँमा मकैमा फौंजीकिराको प्रकोप देखिएको कृषि ज्ञान केन्द्र बैतडीका निमित्त प्रमुख कर्णबहादुर चन्दले जानकारी दिए । अहिले गोकुलेश्वर क्षेत्रमा मकैबालीमा फौंजी किराको प्रकोप देखिएको उनले बताए । उनले भने, ‘हामीले अनुगमन गर्दा पनि गोकुलेश्वर क्षेत्रमा फौंजीकिराको प्रकोप देखिएको छ । फौंजीकिराको प्रकोप देखिएका ठाउँमा विषादी छर्कन पनि हामीले सुझाव दिएका छौं । तर किराले धेरैजसो बाली नष्ट गरीसकेको छ ।’
मुख्य खाद्यबालीको रुपमा रहेको मकैमा विभिन्न किराको प्रकोप देखिंदा मकैबाली नष्ट हुँदै गएको छ । बैतडीमा १४ हजार ५ सय हेक्टर जमिनमा मकै खेती हुँदै आएको छ । फेदकटुवा किरा र फौंजीकिराको प्रकोप नियन्त्रणका लागि विषादीको प्रयोग गनुपर्ने कृषि प्राविधिक बताउँछन् । मालाथिन लगायतका विषादीको प्रयोग गरेमा केही मात्रामा किराको प्रकोप हट्ने पाटन नगरपालिका कृषि शाखा प्रमुख महेश अवस्थीले बताए ।