कालिकोट : जिल्लाका विभिन्न स्थानमा किसानले लगाएको मकैबालीमा अमेरिकन फौजी किराको प्रकोप देखिएको छ । जिल्लाको खाँडाचक्र नगरपालिकाको थानकोट, मेग्र लगायतका गाँउमा स्थानीय किसानले लगाएको मकैबालीमा अमेरिकन फौजी किराको प्रकोप देखिएको हो ।
यस्तै स्थानीय प्रमिला पाण्डेको २२ पाथी बिउ जाने जमिनमा लगाएको मकै बाली पनि सबै फौजी किराले नष्ट बनाएको छ । भैसीको दूध बिक्रि गर्ने र खेतमा मकै उत्पादन गरी परिवार पाल्दै आएकोमा मकै किराले खाएपछि भोकमारी हुने जोखिम बढेको छ । उनले भनिन्, ‘पहिलोपटक गोडमेल गरेको मकै हलक्क बढेको थियो । दोस्रोपटक गोडमेल गर्न खेतमा आउँदै पुरै मकै नष्ट भएको देखियो । मकैको पात र गाभमा किराले खाएर सुक्न थालेको छ ।'
स्थानीय अने बिक, नरेन्द्र विक लगायतका थान र मेग्रका गरी एक सय बढी किसानको मकैबालीमा क्षति पुगको छ । स्थानीय अने विकले भने,‘पहिलेको मकै उखेलेर नयाँ मकै छर्ने सिजन पनि गइसक्यो । त्यसमा अरु के बाली लगाउने । हाम्रो त फौजी किराले गाँस काटिदियो । जौबाली निस्किने बेलाको मकैमा किरा लागेपछि पुरै मेहनत र लगानी पनि खेर गयो ।’ जिल्लाको खाँडाचक्र नगरपालिकामा पहिलोपटक अमेरिकन फौजी किराको प्रकोप देखिएको कृषि विकास कार्यालय कालिकोटका प्रमूख भरत बस्नेतले बताए । उनले भने, ‘तीन वर्ष पहिले अमेरिकाबाट उत्पति भएको उक्त किरा यो वर्ष कालिकोटमा मकैबालीमा पहिलो पटक देखिएको छ । यसले मकै बालीमा पुर्याएको क्षत्रीले गर्दा किसान समस्यामा परेका छन् ।’ कर्णाली प्रदेश अर्गानिक घोषणा गरेसँगै रसायनिक विषादीको प्रयोग रोकिएको छ । तर यो किरालाई नियन्त्रणमा लिन रसायनिक विषादी प्रयोग गर्नु पर्ने अवस्था आएको छ । जिल्लामा विषादी नपाइने भएकाले सुर्खेतबाट मगाइएको छ ।
उनका अनुसार सामान्यतया २० डिग्री सेल्सीयसदेखि माथि तापक्रम भएको ठाँउमा यो किरा फैलिने गर्दछ । यो एकै रातमा एक सय किलोमिटर टाढासम्म जान सक्छ । जिल्लाको तल्लो तहमा यो महामारीका रुपमा फैलिन सक्ने जोखिम बढेको छ । यसलाई तत्काल नियन्त्रण गर्न नसकिए मकैबाली सखाप हुने अवस्था छ । जिल्लामा ३ हजार हेक्टरमा मकै खेती हुँदै आएको छ । जिल्लामा ६ हजार टनभन्दा बढी मकै उत्पादन हुने अनुमान गरिएको थियो । अब त्यसमा गिरावट आउनुका साथै खाद्य संकट हुने अनुमान गरिएको छ । जिल्लामा हुने स्थानीय उत्पादनमा मुख्य खाद्यबालीको रुपमा रहेको मकैमा फौजी किराको प्रकोप देखिंदा किसान चिन्तित छन् । यसको प्रकोप नियन्त्रणका लागि विषादीको अनिवार्य प्रयोग गनुपर्ने अवस्था आएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
