पराजुलीको ‘संयोगका पानाहरू’
काठमाडौं : नेपाली पुस्तक बजारमा एउटा निकै कौतुहलमय पुस्तक आइपुगेको छ। पूर्वप्रधानन्यायाधीश गोपाल पराजुलीको आत्मकथा ‘संयोगका पानाहरू’ नामक कृतिले लेखकको व्यक्तिगत जीवन र न्याय क्षेत्रका थुप्रै रोचक संयोगलाई उद्घाटित गरेको छ।
नेपालको न्यायिक इतिहासमा अभूतपूर्व घटनाहरूको सामना गरी प्रधानन्यायाधीशको पदबाट तिक्ततापूर्ण बहिर्गमन बेहोर्नुपरेका पराजुलीलाई निकै विवादित बनाइयो। उनका बारेमा तत्कालीन मिडिया र न्यायपरिषद् स्वयंबाट विभिन्न प्रकारका प्रचारबाजी भइरहे। सुरुमा उक्त घटना नेपालको राजनीतिक वृत्त र कतिपय उच्च तहमा बेलाबखत देखिने विरोधी आवाजहरूका झट्का जस्तै देखियो। तर त्यो यति निर्मम बन्यो कि, पराजुलीलाई पदच्युत गराउनसफल भयो।
नेपालको प्रधानन्यायाधीशजस्तो गरिमामय र उच्च शक्ति मानिने पदमा रहेका व्यक्तिलाई तत्कालीन न्यायपरिषद् सचिवको एउटा पत्रले बर्खास्त गरेको प्रचार गरियो। विशेष स्मरणीय के छ भने, पराजुलीलाई लगाइएका नक्कली सर्टिफिकेट र किर्ते नागरिकताबारेका आरोपहरू जति जोडले बाहिर फिँजाइए उनको बहिर्गमनपछि त्यति नै तीव्र गतिमा ती विषयहरू सामसुम भए। उनका नागरिकतासम्बन्धी विवाद र नक्कली सर्टिफिकेटको कुरा आजसम्म कहीँकतैबाट प्रमाणित र पुष्टि भएको छैन। उक्त घटनाक्रमले के प्रस्ट पार्दछ भने, तत्कालीन न्यायिक नेतृत्वको परिवर्तन चाहनेहरूले उनीमाथि साम, दाम, दण्ड र भेदको प्रयोग गरेको स्पष्ट हुन्छ।
हाल लेखकका रूपमा उपस्थित भएका पराजुलीले यी सबै घटनाहरूका रहस्यहरूलाई निकै निडरपूर्वक आफ्नो आत्मकथामा उद्घाटन गरेका छन्।
अन्य कतिपय महत्त्वपूर्ण घटनाक्रम र तिनका नालीबेलीसँगै पूर्वप्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीलाई आफूले पस्किएको भाइचारा र बन्धुत्वको भावनाको प्रतिउत्तरस्वरूप दुस्मनी र अनेकन अनर्गल प्रचारहरू बेहोर्नु परेको, तत्कालीन न्यायपरिषद् सचिवले तेजोबध गर्ने मोहराको रूपमा आफूलाई उभ्याउने धृष्टता गर्न कत्ति पनि नहिचकिचाएको, कान्तिपुर मिडियाका मालिकहरूले न्यायकर्मलाई दिएको चुनौतीबारे सावधान गराउन खोज्दा ठूलै शक्ति र धन लगाई बदलाको भावना पैदा गरेको जस्ता घटनाक्रम पनि उल्लेख गरिएको छ।