परासी : भारतसँग सिमाना जोडिएका नाकाबाट आउजाउमा रोक लगाइए पनि पश्चिम नवलपरासीका विभिन्न नाकाबाट खेत रोप्ने भारतीय मजदुरहरू (खेताला) ओइरो लगाएर जिल्ला भित्रिएका छन् । जिल्ला प्रशासनले असार १४ गतेसम्मका लागि निषेधाज्ञा लगाएको छ । तर भारतको बिहार र उत्तर प्रदेशका विभिन्न ठाउँबाट खेत रोप्न आएका मजदुरहरू निर्वाध रूपमा कामको खोजीमा हिँडिरहेका छन् ।
स–साना बालबालिकासहित बोकेर आएका भारतीय मजदुरहरूको संख्या करिब २ हजार बढीको हाराहारी छ । केहीले काम पाएका छन् । अधिकांशले काम पाएका छैनन् । काम नपाएका मजदुरहरू बजार क्षेत्रका सडक पेटीमा पुगेर काम दिने किसानहरूको प्रतीक्षामा बसिरहेका छन् । ‘अहिले हामी धेरैको संख्यामा छौं । काम पाएका छैनौं । के खाने भनेर पिरोलिँदै सडक पेटीमा बस्न बाध्य छौं । बिहारको खटौलीबाट आएका भारतीय मजदुर मुन्ना मुसहरले भने ।
हरेक वर्ष खेत रोप्ने कामको खोजीमा यसरी नै भारतीय मजदुरहरू जिल्ला भित्रिने गरेका छन् । यस वर्ष पनि उनीहरू त्रिवेणी र महेशपुर नाकाबाट जिल्ला भित्रिएका हुन् । आउजाउमा कडाइ भएपछि उनीहरू प्रमुख नाकाबाट नभई अन्य बाटो भएर आउने गरेका छन् । भारतमा भन्दा नेपालमा ज्याला बढी पाइने भएकाले रोपाइँको समयमा नेपाल आउने गरेको उनीहरू बताउँछन् । खेत रोपाइँको समयमा मजदुर नपाइने र भारतीय मजदुरहरूले बढी काम गर्ने भएकाले नेपाली किसानका लागि भारतीय मजदुरहरू रोजाइमा पर्ने गरेका छन् ।
भारतीय मजदुर लिन केही किसान सिमानामै पुग्ने गर्दछन् भने केही किसानहरू बाटोमा हिँड्दै गरेका मजदुरलाई रकम तय गरेर लैजाने गर्छन् । भारतीय मजदुरहरूलाई दैनिक ३ सयदेखि साढे ३ सय भारतीय रुपैयाँ ज्याला दिने गरिएको छ । त्यसरी खेत रोप्न जाने मजदुर र किसानबीच दुई छाक खाना र ज्यालासँगै रक्सी अनिवार्य दिनुपर्ने सर्त राखिएको हुन्छ । तर सर्तअनुसार रकम दिने नगरेको मजदुरको गुनासो छ । ‘काममा लैजाने बेलामा दैनिक ३ सय ५० रुपैयाँ र एक सीसी रक्सी (३ सय एमएल) दिन्छु भनेर लग्छन् । तर दिने बेलामा रक्सी त परै जाओस् ज्याला पनि घटाएर २ सय ५० देखि ३ सयभन्दा दिदैंनन् । खाना भने दुवै छाक दिने गरेका छन् ।’ उत्तर प्रदेश कुशीनगरबाट आएका भारतीय मजदुर दिनेश भारतीले भने ।
‘नेपाली खेतालाहरूले बिहान ८ बजेदेखि साँझ ५ बजेसम्म काम गर्छन् । भारतीयहरूले भने बिहानै ५ बजेदेखि राति ७÷८ बजेसम्म काम गर्छन् । दुवै खेतालाहरूको ज्याला बराबरजस्तै छ । तर एक जना भारतीयले दुई जना नेपालीबराबरको काम गर्ने भएकाले उनीहरूलाई खोज्ने गरिएको रामग्रामका किसान रामकिसुन यादवले बताए ।
नाकाको आउजाउमा रोक लगाइए पनि लुकेर आउँदा समस्या भएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी धर्मेन्द्र मिश्रले बताए । ‘ठूलो संख्यामा आएका भारतीय मजदुरहरूले अहिले टाउको दुखाइको विषय बनाएका छन् । एन्टिजेन परीक्षण गरेर काम गर्न दिने वा उनीहरूकै घरतर्फ फर्काउनेबारे छलफल भइरहेको छ ।’ प्रजिअ मिश्रले भने ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
