दुई वर्षदेखि पाएनन् बुटवलका छात्राले निःशुल्क सेनेटरी प्याड
बुटवल : सरकारले सामुदायिक विद्यालयका सबै छात्रालाई दिने गरेको निःशुल्क सेनेटरी प्याड बुटवलका छात्राहरुले दुई वर्षदेखि पाएका छैनन् । बुटवल उपमहानगरपालिकाको हेलचक्रयाइँका कारण करिव १२ हजार छात्रा उक्त सेवाबाट वञ्चित भएका हुन् ।
अघिल्लो आर्थिक वर्ष र चालु आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा उपमहानगरपालिकाले प्याड खरिद गरेको छैन। संघीय सरकारले ससर्त अनुदान अन्तर्गत प्रत्येक स्थानीय तहलाई सेनेटरी प्याड खरिदका लागि बजेट पठाउने गर्छ ।
प्याड खरिदका लागि अघिल्लो आर्थिक वर्ष आएको ९१ लाख रुपैयाँ बजेट उपमहानगरपालिकाले कामै नगरी फ्रिज गराएको छ । चालु आर्थिक वर्षको सात महिना बितिसक्दासमेत उपमहानगरले खरिद गरेको छैन।
नयाँ जनप्रतिनिधि आइसकेपछि विद्यालयका छात्राले सेनेटरी प्याड नपाएको नहरपुर माध्यमिक विद्यालय बुटवल–११ का प्रधानाध्यापक धनिश्वर गौतमले गुनासो गरे । ‘विद्यालयमा करिव ५ सय बढी छात्राले प्याड प्रयोग गर्छन्’,गौतमले भने,‘पटकपटक उपमहानगरपालिकामा कुरा पनि उठाएका छौँ । तर, सुनुवाई भएको छैन। प्रक्रिया छ मात्र भन्नुहुन्छ विद्यालयमा प्याड आएको छैन।’ उनले केही सामाजिक संघसंस्था र क्लवहरुले दिएको सेनेटरी प्याडले काम चलाएको जानकारी गराए ।
समग्र बुटवल क्षेत्रको शिक्षा क्षेत्रमा बुटवल उपमहानगरपालिका जवाफदेही नभएको कालिका मानवज्ञान माध्यमिक विद्यालयका व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष नित्यानन्द ज्ञवालीले प्रतिक्रिया दिए । शिक्षा क्षेत्रको विकासका लागि काम नगरेको भन्दै उनले उपहानगरपाकिालाई ‘निकम्मा’ को संज्ञा समेत दिए ।
सोही विद्याययका प्रधानाध्यापक दिनेश थापाले सरकारले दिने निःशुल्क प्याड नपाउँदा विद्यालयको आन्तरिक स्रोतबाट खरिद गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको जानकारी गराए ।
‘अहिलेसम्म करिव सात लाख बराबरको प्याड खरिद गरिसक्यौँ’,थापाले भने,‘करिव तीन हजार सातसय छात्राहरुले प्याड प्रयोग गर्छन् ।’ दुई वर्षदेखि स्थानीय सरकारले राज्यले दिएको सुविधा आफूहरुले नपाएको उनले गुनासो गरे ।
उपमहानगरपालिकामा नयाँ जनप्रतिनिधि आइसकेपछि विद्यालयले निःशुल्क सेनेटरी प्याड नपाएको मोतिपुर माध्यमिक विद्यालय बुटवल–१९ का प्रधानाध्यापक लक्ष्मण मरासिनीले प्रतिक्रिया दिए । ‘खरिदका लागि आन्तरिक स्रोत पनि छैन्’, उनले भने,‘यसवर्ष जसोतसो त चल्ला अर्को वर्ष व्यवस्थापन गर्नै गाह्रो होलाजस्तो भइसक्यो ।’ छात्राहरुलाई दिँदै आइरहेको सुविधा एक्कासी बन्द गर्न पनि नहुने भएकाले समस्या भइरहेको उनले प्रतिक्रिया दिए । करिव ५ सय छात्राहरुले प्याड प्रयोग गर्ने उनले बताए । कान्ती माध्यमिक विद्यालय बुटवलका प्रधानाध्यापक गोविन्द ज्ञवालीले पनि उपमहानगरपालिकाबाट प्याड पाउने आश्वासन मात्र पाएको प्रतिक्रिया दिए ।
चालु आर्थिक वर्षका लागि उपमहानगरपालिकामा ९६ लाख रुपैयाँ बजेट प्याड खरिदका लागि संघीय सरकारले पठाएको उपमहानगरका माध्यमिक तह शिक्षा शाखामा अधिकृत (आठौँ) तहमा कार्यरत टिकाराम पन्थीले जानकारी दिए । ‘खरिद प्रक्रियामा छ’,पन्थीले भने,‘केही प्राविधिक कुरामा अन्यौलता भएर रोकिएको हो । दुई लाख प्याकेट सेनेटरी प्याड खरिदका लागि शिक्षा शाखाले खरिद समितिमा फाइल पठाएको छ ।’
बुटवल उपमहानगरपालिका क्षेत्रमा ३५ वटा सामुदायिक विद्यालय छन् । बुटवलसँगै जोडिएका अन्य पालिकाहरुले विद्यालयलाई निःशुल्क सेनेटरी प्याड दिइरहेका छन् । नेपाल सरकार, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयले सेनेटरी प्याड (वितरण तथा व्यवस्थापन कार्यविधि, २०७६) जारी गरेको छ ।