संखुवासभा : संखुवासभा जिल्लामा निर्माणाधीन ९ सय मेगावाटको अरुण–३ जलविद्युत् आयोजनाको सुरुङको ‘ब्रेक थ्रू’ भएको छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)ले मंगलबार मकालु गाउँपालिका–५, आम्राङमा स्विच थिचेर सुरुङको ब्रेक थ्रू गरेका हुन् । एसजेभीएन अरुण–३ पावर डेभलपमेन्ट कम्पनीले अरुण–३ जलविद्युत् आयोजना सञ्चालन गरिरहेको छ ।
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले ब्रेक थ्र्रू कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै विद्युत् प्रसारण लाइन निर्माण र वितरण कार्यमा निजी क्षेत्रसमेत सहभागी हुनेगरी कानुनी प्रबन्ध गर्ने बताए । जलाशययुक्त जलविद्युत् आयोजनामा बाँध र विद्युत्गृह छुट्टाछुट्टै प्रवद्र्धकबाट निर्माण गर्नेगरी निजी क्षेत्रलाई लगानी गर्न आकर्षित गर्ने प्रावधान बजेटमा राखिएको उनले बताए । आव २०८१/०८२ को बजेटमा निजी क्षेत्रको लगानी आकर्षित गर्ने प्रावधान ल्याएको जानकारी गराए ।
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने, ‘आगामी आवमा ९ सय मेगावाट विद्युत् थप गरी राष्ट्रिय प्रणालीको विद्युत् क्षमता ४ हजार ५ सय मेगावाट पुर्याउने, आर्थिक वर्षदेखि बंगलादेशमा विद्युत् निर्यात गर्ने व्यवस्था मिलाइनेछ ।’
अरुण–३ जलविद्युत् परियोजनाको प्रसारण लाइन निर्माण र जग्गा प्राप्तिका लागि स्थानीय सरोकारवाला पक्षबीच सहमति हुनुपर्ने प्रधानमन्त्री दाहालले बताए । विषयलाई गम्भीरतापूर्वक लिई आवश्यक सहजीकरणका निम्ति स्थानीय तहमा क्रियाशील राजनीतिक दलहरू, नागरिक समाज र स्थानीय जनसमुदायमा उनले विशेष आग्रह गरेका हुन् । विद्युत् उत्पादन गृह जाने पहुँच मार्गको मुआब्जा प्राप्तिका लागि स्थानीयवासी लामो समयदेखि संघर्षरत छन् ।
परियोजनालाई आवश्यक पर्ने जग्गा प्राप्तिका लागि मुआब्जा क्षतिपूर्ति निर्धारण र वितरण कार्य समयमै सम्पन्न गर्न उनले सम्बन्धित सबैलाई निर्देशन दिए । उनले सरकार स्थानीय जनसमुदायको चासो र सरोकारका विषयहरू सम्बोधन गर्न गम्भीर र संवेदनशील रहेको बताए । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले जलविद्युत् आयोजना, प्रसारण लाइनको विस्तारलगायत ऊर्जा क्षेत्रको विकासका निम्ति बजेटमा व्यवस्था गरिएका कार्यक्रमलाई दृढतापूर्वक अगाडि बढाउन सरकार प्रतिबद्ध रहेको बताएका छन् ।
ब्रेक थ्रू कार्यक्रममा जल स्रोत तथा ऊर्जामन्त्री शक्ति बस्नेत, कोशी प्रदेशका स्वास्थ्यमन्त्री राजेन्द्र कार्कीलगायतको उपस्थिति थियो ।
११ दशमलव ८४ किलोमिटर लामो सुरुङको निर्माण कार्य पूरा भएको हो । ९.५ मिटर परिधिको सुरुङ मार्गको २५ लाख ५६ घनमिटर खन्ने काम सम्पन्न भएको आयोजनाले जनाएको छ । परियोजनाको यन्त्र राख्ने ठाउँ १६ हजार ७ सय घनमिटर र ट्रान्सफर्मर राख्न ४७ हजार ४ सय घनमिटर सुरुङ खनिएको छ ।
विद्युत् उत्पादन गृह जमिनभित्र नै रहने निर्माण कम्पनीले जनाएको छ । १ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँ लागत अनुमान निर्माण भइरहेको परियोजनाको बाँध मकालु गाउँपालिका–५ र विद्युत् गृह चिचिला गाउँपालिका–२ मा रहनेछ । निर्माण सम्पन्न भएको २५ वर्षपछि परियोजना नेपाल सरकारलाई हस्तान्तरण गर्ने पीडीएमा उल्लेख छ ।
नौ सय मेगावाट क्षमताको जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादित कुल विद्युत्को २१ दशमलव ९ प्रतिशत अर्थात १९७.१ मेगावाट बिजुली निःशुल्क उपलब्ध गराउने व्यवस्था पीडीएमा रहेको छ । उक्त अवधिमा नेपालले पाउने निःशुल्क ऊर्जाको मूल्य करिब १ सय ५५ अर्ब रुपैयाँ हुने अनुमान छ । २५ वर्षमा नेपालले १ सय ७ अर्ब राजस्व पाउनेछ भने कम्पनीले व्यावसायिक उत्पादन सुरु भएपछि १० वर्षसम्म शतप्रतिशत नै आयकर छुट पाउनेछ । त्यसपछिको थप पाँच वर्ष नेपाल सरकारले ५० प्रतिशत आयकर छुट दिनुपर्नेछ ।
एसजेभीएनमा भारत सरकारको ७४ दशमलव ५ प्रतिशत र हिमाञ्चल राज्य सरकारको २५.५ प्रतिशत स्वामित्व छ । आयोजनाको क्षमता ९ सय मेगावट रहेको र प्रतिवर्ष ३ हजार ६ सय ४ दशमलव ६१ गिगावाट घण्टा विद्युत् उत्पादन गर्ने जनाइएको छ ।
विकासकर्ता स्वयम्ले परियोजना विद्युत् गृहदेखि भारतको सीतामढीसम्म ४०० केभी क्षमताको कुल २ सय ५३ किमि लामो अन्तरदेशीय प्रसारण लाइन निर्माण गरिरहेको छ । ५ सय ३९ टावरमध्ये निर्माणको कार्यसमेत भइरहेको छ । आयोजनाको प्रसारण लाइन संखुवासभा, भोजपुर, खोटाङ, उदयपुर, सिराहा, धनुषा र महोत्तरी हुँदै भारततर्फ लगिनेछ ।
सरकारले २०७१ साल मंसिर ९ गते परियोजना विकास सम्झौता (पीडीए) गरी सतलजलाई दिएको परियोजनाको नेपाल र भारतका प्रधानमन्त्रीले २०७५ वैशाख काठमाडौंबाट स्विच थिचेर अरुण तेस्रो परियोजनाको संयुक्त शुभारम्भ गरेका थिए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
