काठमाडौं : नेपालमा पर्यापर्यटनका अग्रणी व्यक्तिका रूपमा चिनिने वसन्तराज मिश्रको निधन भएको छ । एक सातादेखि डेंगु लागेर थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पतालमा रहेका उनको उपचारको क्रममा आइतबार बिहान निधन भएको परिवार स्रोतले जनाएको छ । उनको जन्म २००९ फागुन १५ गते भएको थियो ।
ज्वरोले थलिएका मिश्र दसैंको टीकाको दिन घरमा नै लडेका थिए । एकादशीका दिन डेंगु संक्रमण प्रमाणित भएपछि उनलाई नर्भिक अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । भर्ना भएको भोलिपल्टै उनलाई मस्तिष्कघात भयो । त्यसपछि तुरन्तै उनको सल्यक्रिया गरियो । सल्यक्रिया सफल भएको उपचारमा संलग्न डाक्टरले बताएको परिवार स्रोतले जनायो । तर, डेंगुका कारण आन्तरिक रक्तस्राव भएर उनको निधन भएको हो । उनको आइतबार नै पशुपति आर्यघाटमा अन्तिम दाहसंस्कार गरिएको छ ।
उनको श्रीमती, एक छोरा र एक छोरी छन् । पर्यटन व्यवसायअन्तर्गत पर्या–पर्यटनलाई नेपालमा स्थापित गर्ने र यसको सम्भावना छ भनेर वकालत गर्ने व्यक्तिका रूपमा उनलाई चिनिन्छ । पैसाभन्दा पनि नाम कमाउनुपर्छ भन्ने सोच राख्ने उनी सधैंका लागि अमर हुने गरी नाम कमाएर संसारबाट बिदा भएका छन् । जागिरे परिवेशमा हुर्किएका उनले जागिरभन्दा आफ्नो छुट्टै व्यवसायलाई चुने ।
स्नातकपछि युरोप भ्रमणको क्रममा व्यवसाय व्यवस्थापन, मार्केटिङ र सार्वजनिक भाषणमा छोटो अवधिको कोर्स लिएको द अन्नपूर्ण एक्सप्रेसलाई केही समय अघि उनले दिएका एक अन्तर्वार्तामा भनेका छन् । ‘युरोपले मलाई काम अत्यावश्यक छ भन्ने सिकायो । आम्दानीको लागि मात्र नभई आफ्नो पहिचान स्थापित गर्नका लागि काम जरुरी छ । तपाईँले कति कमाउनुहुन्छ भन्ने होइन तर तपाईँ को हुनुहुन्छ भन्ने कुरा महत्वपूर्ण छ’, उनले उक्त अन्तर्वार्तामा भनेका थिए ।
सन् १९७७ मा मिश्रले पर्यटन क्षेत्रमा करियर सुरु गरे । पर्यटन क्षेत्रमा लागेको ११ वर्षपछि टेम्पल टाइगर गु्रप अफ कम्पनिज स्थापना भएको हो । नेपालमा दिगो र जिम्मेवार पर्यटन प्रबद्र्धन गर्ने यो पहिलो कम्पनी हो ।
नेपालको पर्यटन उद्योग औपचारिक रूपमा १९५० को दशकमा सुरु भएको हो । ७० को दशकको उत्तरार्धमा, प्रायः सम्पन्न परिवारका मानिस र अंग्रेजीमा बोल्न र लेख्न सक्नेहरू पर्यटनमा संलग्न थिए । त्यही मध्येका मिश्र पनि थिए । होटल व्यवसाय, ट्राभल एजेन्सीबाट सुरु भएको उनको पर्यटन यात्रा संरक्षण पर्यटनमा पुगेपछि झन् स्थापित बन्यो ।
उनले चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र नै टेम्पल टाइगर जंगल एन्ड लज खोले । हाई–इन्डका (उच्च कोटिका) पर्यटकलाई आकर्षित गर्न, वन्यजन्तुसँगको प्रत्यक्ष अनभूति गर्न र साहसिक बसाईका रूपमा लज विश्वसामु स्थापित भयो । नेपाल वन्यजन्तु पर्यटनका लागि एसियामा नै उत्कृष्ट गन्तव्य रहेको उनी बताइरहन्थे । पर्यटन व्यवसायसँगै उनी नेपाल पर्यटन बोर्डको संस्थापक निर्देशक पनि बने ।
नेपाल उद्योग परिसंघका पूर्वउपाध्यक्ष, नेपाल टुर एन्ड ट्राभल एसोसिएसनका संस्थापक, प्यासिफिक एसिया ट्राभल एसोसिएसन(पाटा) का संस्थापक पनि रहेका मिश्र थुप्रै राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संस्थामा आबद्ध थिए ।
पर्यापर्यटन पत्रकारिताको विकासमा सधैं चिन्तित रहने उनले सन् २०२४ मा ज्यानु–वसन्तराज मिश्र फाउन्डेसन स्थापना गरी विभिन्न ३ विधामा पुरस्कार पनि वितरण गरेका थिए । सधैं सकारात्मक चिन्तनबाट अघि बढ्ने मिश्रको निधनले नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा अतुलनीय क्षति भएको पर्यटन व्यवसायीहरूले बताएका छन् । उनी सधैं ऊर्जावान व्यक्तित्वका रूपमा रहेका नेपाल पर्यटन बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत दीपकराज मिश्रले बताए ।
‘नेपालको पर्यटनलाई एउटा अत्यन्त सम्भावना भएको र युनिक गन्तव्यका रूपमा विकास गर्न सकिने भनिरहने उहाँ हामीले त्यही ढंगले स्रोत बजार खोज्नुपर्छ भन्नुहुन्थ्यो । हाम्रो पर्यटन पछिल्ला दिनमा अल्मलिएको छ भन्नुहुन्थ्यो’, जोशिले सुनाए । पर्यटन र पर्यावरण संरक्षणमा उनको योगदान रहेको जोशीले बताए ।
यो पनि पढ्नुहोस
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
