मर्स्याङ्दी करिडोर २२० केभी प्रसारणलाइन : उदीपुर–मार्कीचोक–भरतपुरखण्ड निर्माणले गति लियो

काठमाडौं : मर्स्याङ्दी करिडोर २२० केभी प्रसारणलाइन आयोजनाअन्तर्गत लमजुङको उदीपुर सबस्टेसनबाट तनहुँको आँबुखैरनीस्थित मार्कीचोकबाट चितवनको भरतपुर महानगरपालिका आँपटारीस्थित नयाँ भरतपुर सबस्टेसनसम्मको प्रसारणलाइन निर्माणले गति लिएको छ।

मर्स्याङ्दी, दोर्दी तथा त्रिशूली नदी र ती नदीहरूका सहायक खोलामा निर्माण भएका एवं निर्माणाधीन निजी क्षेत्रका जलविद्युत् आयोजनाहरूले उदीपुर–मार्कीचोक–भरतपुर प्रसारणलाइन खण्डको सबकन्ट्रयाक लिएर निर्माण अगाडि बढाइएका छन्। उक्त खण्ड आगामी जेठभित्र निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी काम अगाडि बढाइएको नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले जनाएको छ।

उदीपुर–मार्कीचोक–भरतपुर प्रसारणलाइन खण्डको ठेक्का लिएको चिनियाँ कम्पनी पिङगाओ ग्रुप अफ कम्पनीले छनोट गरेको सबकन्ट्रयाक्ट्ररबाट समयमै काम सम्पन्न गरी लाइन सञ्चालनमा ल्याउने अवस्था नदेखिएपछि निजी क्षेत्रका जलविद्युत् आयोजनाहरूले आफैँ सबकन्ट्रयाक लिएर निर्माण अगाडि बढाएका हुन्। 

यसमा मर्स्याङ्दी, दोर्दी तथा त्रिशूली नदी र ती नदीहरूका सहायक खोलामा जलविद्युत् निर्माण गरी सञ्चालनमा रहेका सात र  निर्माणाधीन सात गरी १४ जलविद्युत् आयोजनाको सहभागिता छ। उदीपुर–मार्कीचोक–भरतपुर प्रसारणलाइन खण्ड निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनमा आएपछि मात्र उक्त नदी र खोलाहरूमा निर्माणाधीन जलविद्युत् आयोजनाहरूको वर्षायामको विद्युत् पूर्णरूपमा राष्ट्रिय प्रसारणलाइनमा प्रवाह हुने अवस्था छ।

प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले मंगलबार तनहुँ र चितवनमा निर्माण भइरहेको प्रसारणलाइनको अनुगमन गरी आगामी जेठभित्र काम सम्पन्न गर्न संस्थाका तर्फबाट आवश्यक सहयोग र सहजीकरण गर्ने बताए। घिसिङले मर्स्याङ्दी, दोर्दी तथा त्रिशूली नदी र ती नदीहरूका सहायक खोलामा वर्षायाममा उत्पादित विद्युत् प्रवाहका लागि उदीपुर–मार्कीचोक–भरतपुर प्रसारणलाइन खण्ड महत्त्वपूर्ण रहेकाले जनशक्ति थप गरी निर्माण सम्पन्न गर्न निर्माण व्यवसायीलाई निर्देशन दिए।

प्रसारणलाइनमा पर्ने वन क्षेत्रको जग्गा प्रयोग, रुख कटान, जग्गा प्राप्ति र मार्गधिकारमा रहेका समस्या समाधान गरी निर्माणस्थल उपलब्ध गराउन आयोजना व्यवस्थापनलाई उनले निर्देशन दिए। डिभिजन वन कार्यालय चितवन र तनहुँका प्रमुखलाई फोन गरी उनले वन क्षेत्रको जग्गा प्रयोग र रुख कटानमा स्वीकृति प्रक्रियामा सहजीकरण गरिदिएर महत्त्वपूर्ण प्रसारणलाइनको निर्माण जतिसक्दो छिटा सम्पन्न गर्न आवश्यक सहयोग गरिदिन अनुरोध गरे।

उदीपुर–मार्कीचोक ४०  किलोमिटर प्रसारणलाइन खण्डमा ११६ वटा टावर निर्माण गर्नुपर्नेछ । त्यसमध्ये ९० वटा टावरको जग हालिएको छ। मार्कीचोक–भरतपुर २८ किलोमिटर प्रसारणलाइन खण्डमा ८३ वटा टावर निर्माण गर्नुपर्नेछ। यसमध्ये ३८ वटा टावरको जग हालिएको प्राधिकरणले जनाएको छ। हाल ६ ठाउँमा काम भइरहेको छ ।

उदीपुरबाट गोरखा, तनहुँ हुँदै नयाँ भरतपुरसम्मको प्रसारणलाइन निर्माणका लागि ६९.६९ हेक्टर वन क्षेत्रको जग्गा प्रयोग गर्नुपर्नेछ। त्यहाँ रहेका १० हजार २२५ रुख कटान गर्नुपर्नेछ । आयोजना प्रमुख नारायण रेग्मीले वन क्षेत्रको जग्गा प्रयोग र रुख कटान स्वीकृति सम्पूर्ण प्रक्रिया पूरा गरी केही ठाउँमा कटान सुरु भइसकेको बताए। टावर प्याडका लागि निजी जग्गा अधिग्रहण भइसकेको र मार्गधिकारमा पर्ने जग्गा तथा संरचनाको क्षतिपूर्ति निर्धारणको प्रक्रिया अघि बढिसकेको प्रमुख रेग्मीले उल्लेख गरे।

निजी क्षेत्रका ऊर्जा उत्पादकहरूकोतर्फबाट निर्माणमा खटिनुभएका ऊर्जा उद्यमी मोहन कार्कीले प्रसारण लाइन समयमा नबनेमा राज्यलाई नै ठूलो नोक्सानी हुने देखिएपछि मर्स्याङ्दी र त्रिशूली नदी करिडोरका जलविद्युत प्रवर्द्धकहरूको अग्रसरता एवम् सहमतिमा सब–कन्ट्रयाक लिएर निर्माण सुरु गरिएको बताए। कार्कीले प्रसारण लाइन सकिएपछि ति नदी करिडोरमा निर्माण भएका जलविद्युत आयोजनाहरूको हाल कायम रहेको वैकल्पिक व्यवस्थालाई चालू आर्थिक वर्ष २०८१/८२ भित्र अन्त्य गर्ने प्राधिकरणसँग सहमति भएको उल्लेख गरे। प्रसारण लाइन निर्माण कार्यसम्पादन अनुगमन एवम् सरोकारवालाहरूसँग समन्वय गर्न प्रवर्द्धकहरूकातर्फबाट ५ सदस्यीय अनुगमन समिति बनाइएको छ।

मस्र्याङदी करिडोर प्रसारण लाइन आयोजनाअन्तर्गत २२० केभी क्षमताका चारवटा सबस्टेसनमध्ये  उदीपुर र नयाँ भरतपुर सबस्टेसन निर्माण सम्पन्न भइसकेका छन्। लमजुङको खुदी सबस्टेसन निर्माणका अन्तिम चरणमा छ भने मनाङको धारापानीमा सबस्टेसन निर्माणाधीन छ।  

मर्स्याङ्दी र त्यसका सहायक नदीहरूबाट उत्पादन हुने विद्युत राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा प्रवाहका लागि मर्स्याङ्दी करिडोर २२० केभी प्रसारण लाइन आयोजना सुरु गरिएको हो। प्रसारण लाइनबाट करिब एक हजार ६ सय मेगावाट विद्युत् प्रवाह गर्न सकिने छ।