राहत कुर्दै प्यूठानका बाढीपीडित
दाङः बाढीपहिरोबाट सबैभन्दा बढी प्रभावित जिल्ला प्युठानमा अझै पर्याप्त राहत वितरण हुनसकेको छैन । जिल्ला प्रशासन कार्यालयले तत्काल उपचार खर्च भन्दै दिएको ६-८ हजार रुपैयाँबाहेक अन्य कुनै पनि राहत सामग्री प्रभावित ठाउँमा पुग्नसकेको छैन ।
चार दिनदेखि कयौं ठाउँमा पीडितहरू भोकभोकै छन् । शुक्रबार केही राहत सामग्री लिएर प्युठान पुगेको नेपाली सेनाको हेलिकोप्टर पनि प्रभावित ठाउँमा अवतरण हुन सकेन । मौसमको खराबीका कारण राहत बोकेको सेनाको हेलिकोप्टर दाङको विमानस्थलमा ९ घन्टा अड्किएको थियो । त्यसपछि प्युठान पुगेको हेलिकोप्टर सबैभन्दा प्रभावित गाविस फोल्लीका लागि उडे पनि त्यहाँ अवतरण हुन नसकेपछि सदरमुकाममै राहत सामग्री थन्किएको छ ।
सबै ग्रामीण सडकहरू बिग्रिएका कारण पैदल मार्ग भएर राहत पुर्याउन निकै कठिन रहेको जिल्ला प्रहरी प्रमुख रञ्जितसिंह राठौरले बताए । ‘शुक्रबार नेपाली सेनाको हेलिकोप्टरमा केही राहत आएको थियो तर त्यो पनि प्रभावित ठाउँमा पुग्न सकेन', उनले भने, ‘दिनभरिको प्रयासपछि पनि फोप्लीमा हेलिकोप्टर बस्न नसक्दा सदरमुकाममै थन्किएको छ ।' सरकारले तत्काल राहतस्वरूप दिने प्रतिपरिवार ४० हजार रुपैयाँ पनि अझै दिन सकिएको छैन । जिल्ला दैवीप्रकोप समितिका अनुसार त्यो राहत बाँड्न जिल्लामा पर्याप्त बजेट छैन ।
गत मंगलबारदेखिको अविरल वर्षा र बाढीपहिरोका कारण प्युठानमा मात्रै ३८ जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने ६ जना अझै बेपत्ता छन् । तीमध्ये सबैभन्दा धेरै फोप्लीमा २४ जनाको मृत्यु भएको छ । अहिलेसम्म जिल्लाका फोप्ली, अर्खा, पुँजा, डाम्री, माझकोट, लुङलगायत गाविस बढी प्रभावित छन् । यी गाविसबाट करिब ३ सय घरपरिवार पहिरोले विस्थापित भएका छन् ।
फोप्लीका बासिन्दा धनेश्वर भण्डारीका अनुसार फोप्लीमा अहिले विस्थापितहरूको स्वास्थ्यमा समस्या देखिन थालेको छ । त्यहीं बसेर राहत र उद्धारकार्यमा खटिइरहेका उनका अनुसार मानिसहरूमा पखाला लाग्ने, ज्वरो, रुघाजस्ता रोगको संक्रमण बढेको छ । मृत्यु भएका आफन्त तथा घरबार पहिरोले पुरेका पीडितहरूका लागि बस्ने बास र खानाको समेत समस्या हुन थालेको उनले बताए ।
‘भर्खरैका सुत्केरी, बालबालिका तथा वृद्धाहरू अलपत्र र बेवारिसे छन्', उनले भने, ‘पर्याप्त राहत सामग्री नै आएको छैन । यहाँ पीडितहरूको सारै बिचल्ली छ ।'
लगातारको वर्षासँगैको बाढी र पहिरोले प्युठानका रजवारा, खुङ, पुँजा, खवाङ, फोप्ली, लुङ र भिंग्रीका बासिन्दाले घरबार छोडेका छन् । जिल्लामा सबैभन्दा धेरै फोप्ली गाविसका ३, ४, ५, ६ र ९ नं वडामा मात्रै १४६ घरपरिवार विस्थापित भएको प्रहरीले जनाएको छ । विस्थापित परिवारलाई स्थानीय विद्यालय, गोठ तथा आफन्तका घरमा राखिएको प्रहरीले जनाएको छ ।
त्यस्तै डाम्रीमा ४२, अर्खामा २८ र लिबाङमा १७ परिवार विस्थापित भएको प्रहरीले जनाएको छ । उत्तरी प्युठानका स्याउलीबाङ र ओखरकोटमा १६ परिवार विस्थापित भएका छन् ।
सबैभन्दा बढी प्रभावित प्युठानको फोप्ली गाविसमा अझै ४१ घर पहिरोको जोखिममा छन् । त्यहाँ पुगेर फर्किएका जिल्लाका डीएसपी राठौरका अनुसार फोप्लीका ३, ४, ५ र ६ नं वडामा ती घर जोखिममा परेका हुन् । केहीलाई सुरक्षित ठाउँमा सारिए पनि केहीले भने घर छोडेका छैनन् । तलमाथिका गाउँहरूमा पहिरो गएपछि बीचबीचमा रहेका ती घर पनि जोखिममा परेका छन् ।
यहाँका धेरैजसो ठाउँहरूमा अहिले पानीका मुहान पनि फुट्न थालेका छन् । जमिन फाट्ने र पानीको मूल निस्किन थालेपछि पहिरोको त्रास अझै बढेको छ । ठाउँठाउँमा जमिन रसाउन थालेको स्थानीयले बताएका छन् ।