सुधार गृहमा राखिएका पुरुषको शंकास्पद मृत्यु

विराटनगरः मोरङको उर्लाबारी ५ मा रहेको एक सुधार गृहमा सुधारका लागि भनेर राखिएका एक पुरुषको मृत्यु शंकास्पद बन्दै गएको छ ।
    
‘जीवन बचाऊ उपचार सेवा गृह’ नामक सुधार गृहमा सुधारका लागि भनेर राखिएका उर्लाबारी ३ का  ३९ वर्षीय च्याङ्बा भनिने विष्णु तामाङको शुक्रबार राति मृत्यु भएको हो ।

तामाङलाई साउन ११ गतेदेखि सुधार गृहमा राख्न थालिएको थियो । उनी कर्मा होटेलका संचालन समेत हुन् । अत्यधिक मदिरा सेवन गर्ने गरेका कारण सुधारका लागि भनेर परिवारका सदस्यले उनलाई सुधार गृहमा राखेका थिए ।
    
शरीरका विभिन्न भागमा निलडाम रहेकोले उनको मृत्यु स्वभाविक नभएर यातनाबाटै भएको तामाङका आफन्तले बताए । श्रीमती कमलाले आफ्ना श्रीमानको मृत्यु अस्वभाविक भएको बताइन ।

‘शरीरका सबै अंगमा कुटपिट गरेको निलडाम र चोट मात्र छ,’ उनले भनिन्, ‘रातभर यातना दिएका कारण मृत्यु भएको हो ।’ उनका अनुसार सुधार गृहमा राख्नु अघि शरीरका कुनै पनि ठाउँमा चोट पटक र निलडाम थिएनन् । यो सुधार गृहमा लागूऔषध र मदिराको लतमा फसेकालाई सुधार गर्ने भन्दै राख्ने गरिन्थ्यो ।

तामाङका आफन्तले यो सुधार गृहमा सुधारका लागि भनेर ल्याएका अन्यलाई पनि कुटपिट गर्ने र यातनमा दिने काम हुने गरेको जानकारी आएका कारण आफ्नो श्रीमानको मृत्युलाई स्वभाविक रुपमा लिन नसक्ने बताइन् ।

कमलाले घटनाको सत्य तथ्य छानबिन गर्दै दोषीमाथि कारबाही अघि बढाउनका लागि दिएको जाहेरी प्रहरीले दर्ता गरेन । इलाका प्रहरी कार्यालय उर्लाबारीले पीडितका तर्फबाट दिएको जानकारी दर्ता नगरेर मिलेमतोमा सुधार गृह संचालकलाई बचाउने काम गरेको आरोप तामाङका आफन्तको छ । उनीहरुले प्रहरीले घटनालाई प्रारम्भीक रुपमा छानविन गर्ने सम्मको काम पनि नगरेको गुनासो पोखे ।

उर्लाबारीका प्रहरी नायब निरीक्षक गंगाबहादुर राईले जाहेरी प्रहरीले दर्ता नगरेको बताए । अन्नपूर्णसंगको कुराकानीमा के आधारले जाहेरी दर्ता गर्ने, त्यत्तिकै हावामा जाहेरी दर्ता गरेर हुन्छ भन्दै राई कड्किएका थिए । उनले कुनै पनि सानो र सामान्य घटनालाई पत्रकारले नै बढाएर ठूलो बनाइदिने गरेको आरोप पनि लगाए । प्रनानि राईले सुधार गृहमा मान्छे मरेको घटना कुनै नौलो र ठूलो नभइकन सामान्य भएको जिकिर गरे ।  

उपचार गृहका अध्यक्ष सागर राईले भने तामाङ अकस्मात विरामी भएपछि मंगलबारे अस्पताल लैजाने क्रममा बाटैमा निधन भएको दाबी गरे । उनले उर्लाबारीमा आइतबार पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गर्दै आफूहरुले कुनैपनि प्रकारको शारीरिक यातना नदिएको दावी गरे ।

गृहले उच्च रक्तचापका कारण मस्तिष्कको रक्तनली फुटेको र लिभर समेत जीर्ण भएकाले तामाङको मृत्यु भएको दाबी गरेको छ । यद्यपि, मृतक विष्णु तामाङको शरीरका विभिन्न भागमा कुटपिट गरेको र यातनाबाट बनेको जस्तो देखिने निलडाम र चोटहरु भने रहेको स्थानीय बासिन्दाले बताए ।  

तामाङको शवको पोष्टमार्टम मंगलबारे अस्पतालमा गरिएको छ । यसैबीच उर्लाबारी युवा समूहले पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गर्दै च्याङ्वाको मृत्यु कुटपिटकै कारण भएको दाबी गरेको छ ।

समूहले सुधार गृहका इञ्चार्ज रविन्द्र दाहाललाई कडाभन्दा कडा कारबाही गर्नुपर्ने र पीडितलाई क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउन माग गरेका छन् । जीवन बचाउ उपचार सेवा गृहका संस्थापक अध्यक्ष रेवन्त कार्कीले सबै कुरामा ध्यान पु¥याउन नसक्दा यो घटनाले सबै सुधार गृहलाई लज्जित बनाएको बताए ।

सुधार गृहमा एक जना चिकित्सक र दुई जना नर्सको व्यवस्था हुनुपर्ने, कम्तिमा १० कठ्ठा क्षेत्रफलमा फैलिएको हुनुपर्ने, नियमित काउन्सिलिङ गर्ने व्यक्ति हुनु पर्ने प्रावधान छ । तर यो सुधार गृहले कुनै पनि मापदण्ड पूरा गरेको छैन ।