उद्यमी महिला पनि तीजमा दरखान व्यस्त

उद्यमी महिलाहरू वर्षभरि उद्यम व्यवसायमा व्यस्त हुन्छन् । आरामसँग खाने बस्नेसम्म फुर्सद हुँदैन । उनीहरू तीज कसरी मनाउँछन् ? व्यस्तताका बीच पनि उनीहरू तीजमा रमाउन भने समय निकाल्छन् । रमाइलोसँग तीज मनाउने गरेको उनीहरूको भनाइ छ ।

तीज नारीहरूको विशेष पर्व हो । मीठोमीठो खाएर छमछमी नाच्न पाउँदा महिला वर्षभरिको पीडा भुल्ने गर्छन् । हामीले केही उद्यमी व्यवसायी महिलालाई सोध्यौं, तीज कसरी मनाउनुहुन्छ ? उनीहरूको जवाफ छ, माइतीघर जाने, साथीसँगी भेटघाट गर्ने, दर खाने, व्रत बस्ने र नाचगान गरेर मनाउने । उनीहरूकै भनाइको सम्पादित अंशः

तीज कार्यक्रममा सहभागी हुन्छु
अम्बिका श्रेष्ठ/सञ्चालिका, द्वारिकाज होटेल

हामी परिवारमा तीज मनाउँदैनौं । हामीले घरमा तीज नमनाए पनि बाहिर तीजका कार्यक्रममा भने जान्छु । यसपटक पनि राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले बोलाउनु भएको छ । उहाँले आयोजना गर्ने तीज कार्यक्रममा सहभागी हुँदैछु । अरूले पनि तीजका कार्यक्रममा बोलाउनुहुन्छ, त्यहाँ पनि जान्छु ।

अब उमेरले पनि धेरै दौडधुप गर्न सक्दिनँ । यसपटक पनि तीन/चारवटा तीज कार्यक्रममा जान्छु । मैले व्रत बसेर तीज नमनाए पनि आत्मसात् भने गर्छु । निराहार व्रत बस्ने महिला दिदीबहिनीको साथमा हुन्छु । तीज सबैको चाड बनिसकेको छ । तीजमा पानी पनि नपिएर व्रत बस्नुपर्छ । त्यो गाह्रो काम हो । व्रत बस्दा भोक प्यास बिर्साउन महिला भेला भएर नाचगान गर्ने गरेका हुन् । तर, अहिले तीजलाई मनोरञ्जनका रूपमा लिन थालिएको छ । यो सरासर गलत हो ।

आस्था भएकोले मनाउँछु
भवानी राणा/वरिष्ठ उपाध्यक्ष, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ

तीज नारीहरूको विशेष पर्व हो । धार्मिक आस्था राख्ने भएकाले म पनि तीज मनाउँछु । तीजमा व्रत बस्ने, शिवजीको पूजा गर्ने, आफन्त र साथीभाइसँग भेटघाट गर्छु । तीजको दिन दिउँसो आफन्तसँग बस्ने गर्छु । तीज परम्परागत रूपमा मनाइँदै आइएको छ । तीजमा दरको नाममा धेरै खान भने हुँदैन, आफ्नो स्वस्थ्य हेरेर खानुपर्छ । एक महिना अघिदेखि आफन्तलाई बोलाएर खानपिन गर्ने प्रचलन बढ्दैछ । मैले पनि आफन्तलाई बोलाएर एकदिन दर खुवाउने गरेकी छु । यो चलन मलाई पनि मन पर्छ ।

निराहार व्रत गर्छु
सिर्जना राणा/निर्देशक, होटेल अन्नपूर्ण

म विवाहअघिदेखि नै तीजको व्रत बस्दै आएकी छु । विवाह भएको २५ भयो, तर तीजको व्रत बस्न थालेको ३२ वर्ष भइसक्यो । मलाई मनैदेखि तीज पर्व मन पथ्र्यो, त्यसैले व्रत बस्न मन पराउँथे । अहिले महिलालाई पनि स्वतन्त्रता दिनुपर्छ भन्ने फराकिलो सोचाइ राख्न सक्ने क्षमता विकास भइसकेको जमाना हो । यसको मतलव आफूलाई जसरी मन लाग्छ, त्यसरी नै तीज मनाउन पाइन्छ । तीज व्रत बस्ने र पूजा गर्न मात्र नभएर नारीको सुन्दरताको पक्ष पनि हो । तीजमा नारीहरू आफूलाई दुलही झैं सिंगारेका हुन्छन् ।

नारीहरूले शिवजीको पूजा गर्ने, सौन्दर्य साधन प्रयोग गरेर रमाइले गर्ने पर्व पनि हो । म व्रत बसेको दिन साथीहरूसँग भेटघाट गर्ने, सिनेमा हेर्ने, बेलुका पूजाआजा गर्ने गर्छु ।

अफिसले खुवाउँछ दर
कुसुम लामा/प्रभु ग्रुप, उपाध्यक्ष

तीज हाम्रो परम्परागत पर्व हो । तीजमा पाँच वर्षदेखि अफिसले नै दर खुवाउँदै आएको छ । तीजका दिन कार्यालयका पुरुष साथीहरूले महिलालाई दर खुवाउन विशेष व्यवस्था मिलाउँछन् । दिनभरि नाचगान गरिन्छ । तीज विशेष गरी हिन्दूको पर्व भए पनि अहिले सबै महिलाले मनाउन थालेका छन् । यो राम्रो पक्ष हो । तीज घरमै नमनाए पनि साथीहरूसँग हिँडडुल गरेर रमाइलो गर्न मन लाग्छ । साथीहरूबीच सौभाग्यका प्रतीक चुरा, पोते, टीकालगायत बाँड्ने प्रचलन छ । जुन राम्रो हो । लामो समयदेखि बिछोडिएका साथीहरूसँग तीजमा भेट हुन्छ ।

वर्षको तीन दिन माइतीलाई
वन्दना पाठक/नायब महाप्रबन्धक, एनसीसी बैंक

तीजमा म पहिला निराहार व्रत बस्थेँ । अचेल दूध र फलफूल खाएर बस्न थालेकी छु । व्रत बस्नु भनेको आस्था हो, अहिले धान्नै नसक्ने गरी फेसनजस्तो भएको छ । पहिला पूजा लगाउँदा दियो नपुगेर प्लेटमा समेत बत्ती बालिन्थ्यो । ३०÷३५ जनाको समूह हुने गथ्र्यो । अहिले त्यस्तो छैन । पूजा सकिएपछि मलाई सबैभन्दा सन्तुष्टि मिल्छ ।

तीजमा विशेष गरेर सौभाग्यका सामानहरू साथी तथा इष्टमित्रमा आदानप्रदान गरिन्छ, यो राम्रो पक्ष हो । तीजमा माइत जाने, दर खाने, आफन्तसँग भेट्ने तथा रातो सारीमा सजिने हो । तीजका लागि मैले गहना जोड्दिन, तर कुर्ता तथा सारी भने किन्छु । वर्षको तीन दिन माइतीलाई, बाँकी समय घरपरिवारलाई दिने गरेकी छु ।

अन्य दिनभन्दा फरक गेटअपमा
वर्षा श्रेष्ठ, चौधरी ग्रुप

म ६ कक्षादेखि निराहार व्रत बस्दै आएकी थिएँ । विवाहपछि त्यो टुट्यो । व्रत बस्नु स्वास्थ्यको लागि फाइदा पनि हो । भगवान्प्रति आस्था नभएर व्रत नबसेको होइन । पारिवारिक कारणले व्रत बस्न छाडेकी हुँ । म तीजको दिन पनि कार्यालय जान्छु । अहिले त एक महिना अघिदेखि दर खाने चलन छ । भ्याएसम्म म पनि जान्छु र आफू पनि बोलाएर खुवाउँछु । अन्य दिनभन्दा फरक गेटअपमा, रातै भएर बस्छु । साथीसँगीसँग भेटघाट गर्ने, तास खेल्ने, सिनेमा हेर्ने गरिन्छ ।

तीजको व्रतले सन्तुष्टि दिलाउँछ
जेनिशा मोक्तान/आईएमएस समूह

तीजमा व्रत बस्न रुचाउँछु । म व्रत बस्न थालेको ६ वर्ष जति भयो । तीजमा व्रत बस्दा मनमा सन्तुष्टि हुन्छ । तीजको व्रत बसेपछि मैले पानीबाहेक खाँदिनँ । घरमा सासूआमा, फुपूसासूहरू पनि व्रत बस्नुहुन्छ । हामी तीजको कार्यक्रम घरमै गर्छौं र घरभित्रै रमाउने गर्छौं । तीजमा स्टमित्रहरू सबैजना भेटघाट भइन्छ ।

तीज भेटघाट हुने बहाना पनि बनेको छ । आफन्तले दर खान बोलाउनुहुन्छ, त्यहाँ पनि गइन्छ । कहिलेकाहीँ बाहिरबाट पनि तीजको कार्यक्रममा बोलाउनुहुन्छ । व्रत बस्दाको दिनमा सबै घरमै भइन्छ । त्यसदिन पशुपति मन्दिरमा पनि जान्छु । तीज भनेको रातो पहिरन लगाउने पर्व हो । चाडपर्व मनैदेखि मनाउनुपर्छ । चलिआएको संस्कृति पछ्याउनुपर्छ । मैले पनि तीजमा रातो पहिरन लगाउने गर्छु । त्यसमा पनि रातो सारी लगाउज रुचाउँछु ।

नयाँ कपडा किन्दिनँ
रमा दाहाल/एभरेष्ट इन्स्योरेन्स, कन्सलट्यान्ट

म तीजमा व्रत बस्छु । मलाई भगवान्प्रति आस्था छ । धर्म तथा संस्कृतिलाई जोगाएर राख्न पनि तीज मनाउनुपर्छ । परम्परालाई निरन्तरता दिन र आफूभन्दा मान्यजनको मर्यादा राख्न पनि दिनभरि केही पनि खाँदिनँ । सन्तुष्टि र वर्षभरि आफूबाट भएका गल्तीहरूको माफ पाउँ भनेर पञ्चमी पूजा लगाउँछु । तीजमा आफन्तलाई कपडा र अन्यलाई चुरापोतेलगायतका सौभाग्य सामग्रीहरू बाँड्ने गर्छु ।

फजुल खर्च गर्दिनँ
शालिनी त्रिपाठी/नेसनल प्रोजेक्ट म्यानेजर, यूएनडीपी

तीज महिलासँग जोडिएको राष्ट्रिय पर्व हो । यो पर्वमा विशेषगरी परिवारको सुख शान्ति तथा दीर्घायुको कामना गरी मनाइन्छ । मलाई भगवान्प्रति श्रद्धा र आस्था छ । तीजमा विशेषगरी महादेवको पूजा तथा आराधना गरिन्छ । व्रत निराहार बस्ने गरेकी छु ।

म तीजका लागि भनेर केही पनि किन्दिनँ । तीजको नाममा नचाहिँदो फजुल खर्च गर्दिनँ । इच्छाअनुसार किन्ने गर्छु । परम्परागत रूपमा जुन दिन दर खाइन्छ (व्रतको अघिल्लोे दिन) सोही दिनमात्र शाकाहारी र सन्तुलित दर खाने गरेकी छु ।

नक्कल गर्नेको भीड धेर
प्रभावती विष्ट/मानव संसाधन विभाग प्रमुख, सनसाइज बैंक

पछिल्लो समय तीजको नाममा ह्वात्तै बढेको विकृति अलिकति पनि निको लाग्दैन । तीज भनेको एकदिन अगाडिमात्रै मनाउने हो । त्यसो त कामकाजी महिला भएको कारण पनि समय म्यानेज गर्नुपर्छ । मैले परिवारका दिदीबहिनी, जेठानीहरूसँग मिलेर तीज मनाउने गरेकी छु । तीजको नाममा महिना दिनअगाडि देखि दर खाने चलन राम्रो हैन ।

अझै दिदीबहिनीहरूमा गरगहना लगाउने, महँगा पहिरन किन्ने होड चलेको छ । हाम्रो संस्कृतिमा यस्तो छैन । म संस्कृति बचाउनुपर्छ भन्ने मान्यता राख्छु । आडम्बर देखाउन प्रतिस्पर्धा गर्नु हुँदैन । पहिला त धोती लगाएर मन्दिर जाने चलन थियो तर अहिले झपक्कै गहना लगाउन थालिएको छ । चाडवाड भनेको शो गर्ने होइन ।

मन्दिरमा श्रद्धा गर्नेको भन्दा नक्कल गर्नेको भीड देखिन्छ । दरका नाममा महिलाहरू चाहिनेभन्दा धेरै खान्छन् र व्रत पनि बस्छन् । यसले स्वास्थ्यमा गडबढी ल्याउँछ । आफ्नो स्वास्थ्य हेरेर आफैंले के गर्ने सोच्नुपर्छ । व्रत भन्दैमा निराहार बस्नुपर्छ भन्ने पनि हैन ।

म पहिलादेखि नै तीजको दिन घर नजिकैको मन्दिर जान्छु । तीजको पाठ गर्छु । किनकि तीज भनेको श्रीमान्को लामो आयु, सुस्वास्थ्यको लागि बस्ने गरिन्छ । तर अन्य बेलामा व्यस्त भइरहेकोले एक दिन भए पनि महिलाको लागि बिदा दिइएको हुन्छ ।

पारिवारिक भेटघाट गर्न रमाइलो
उमंग शर्मा/प्रशासकीय अधिकृत, सिटिजन बैंक

तीज पर्व हिन्दु नारीहरूको लागि विशेष पर्व हो । तीज धार्मिक दृष्टिकोणले ऐतिहासिक पर्व हो । यो तीजलाई पनि गत वर्षझै रमाइलोसँग मनाउने योजना बनाएको छु । विशेषगरी दिदीबहिनी संगिनीहरूसँग रमाइलो गर्ने हो । यो रमाइलोभित्र व्रत बस्ने, नजिकैको शिवमन्दिर जाने, दिदीबहिनीसँग रमाइलो गर्ने योजनामा छु ।

व्रत बस्ने सवालमा चै भोकभोकै बस्न सक्दिनँ । पानी चै पिउँछु । दिउँसो बत्ती बालेपछि मात्र पानी पिउँछु । राति एकपटक पूजा गरेर भोलिपल्ट बिहान शिवजीको पूजा गर्छु र फलफूल खान्छु । अफिसमा पनि यही शुक्रबार सानोसानो गेट टुगेदर छ । अफिसको महिलाको समूहले दर खाएर रमाइलो गर्ने कार्यक्रम तय गरेका छौं ।