रानीपोखरी पुनर्निर्माण रोक्न युनेस्कोको पत्र
अन्नपूर्णः काठमाडौंः संयुक्त राष्ट्रसंघीय शैक्षिक, वैज्ञानिक र सांस्कृतिक संगठन (युनेस्को) ले रानीपोखरीमा भइरहेको पुनर्निर्माण तुरुन्त रोक्न सरकारलाई पत्र लेखेको छ ।
रानीपोखरीमा भइरहेको पुनर्निर्माण प्रक्रिया ‘गलत’ रहेको भन्दै राष्ट्रसंघीय निकाय युनेस्कोले गत साता सरकारी निकायलाई पत्र लेखेको हो । काठमाडौं महानगरपालिका र पुरातत्व विभागलाई पत्र लेखेर पुरातातातत्तिक महत्वको प्राचीन सम्पदा रानीपोखरी पुनर्निर्माण सही ढंगले नभएको उसले बताएको हो ।
‘रानीपोखरीमा गलत रूपमा पुनर्निर्माण गरिएसँगै काठमाडांैभित्रका सांस्कृतिक सम्पदाहरू काष्ठमण्डप, मजुडेगा र हनुमानढोका दरबार स्क्वायर संग्रहालयको आगामी दिनमा हुने पुनर्निर्माणमा समेत प्रश्न उठाउनेछ’, युनेस्कोले विज्ञप्तिमा भनेको छ ।
काठमाडौको मुटुमा अवस्थित रानीपोखरीमा गत वर्षको विनाशकारी भूकम्पले क्षति पुर्याएको थियो । १६ औं शताब्दीमा निर्मित रानीपोखरी मन्दिर पुनर्निर्माणमा परम्परागत निर्माण सामग्री प्रयोग नभएको पाइएपछि युनेस्कोले आपत्ति जनाएको हो ।
रानीपोखरीमा सिमेन्ट, ढुंगा, रोडा, गिटीलगायत कंक्रिटहरू प्रयोग गरी पुनर्निर्माण थालिएपछि स्थानीय जनताले विरोध जनाउँदै आएका छन् । परम्परागत निर्माण सामग्री नै प्रयोग गरेर पुनर्निर्माण गर्नुपर्ने माग उनीहरूको छ । गत सातादेखि रानीपोखरी पुनर्निर्माण रोकिएको छ । काठमाडौं उपत्यकाभित्र भूकम्पले क्षति पुर्याएका सम्पदामध्ये रानीपोखरी पुनर्निर्माण पहिलो प्राथमिकतामा परेको छ ।
रानीपोखरी मन्दिरको पुनर्निर्माणको काम पुराततत्व विभागको रेखदेखमा गर्नसमेत युनेस्कोले सुझाएको छ । युनेस्कोले ऐतिहासिक सम्पदा पुनर्निर्माण गर्दा ठेक्का प्रक्रिया परिवर्तन गर्नसमेत सुझाव दिँदै आएको छ । ‘सबैभन्दा कम मूल्यमा सम्पदा पुनर्निर्माण गर्ने ठेकेदारलाई ठेक्का दिँदा प्राचीन सम्पदा खतरामा पर्न सक्छन् । ती सम्पदा पुरानै स्वरूपमा नरहन सक्छन्’, युनेस्कोले भनेको छ ।
रानीपोखरी पुनर्निर्माणमा स्थानीय बासिन्दालाई सहभागी गराउने सरकारी निर्णयप्रति भने युनेस्कोले स्वागत गरेको छ । भूकम्पले देशभर सात सयवटा सांस्कृतिक सम्पदामा क्षति भएको बताइएको छ । सांस्कृतिक सम्पदा पुनर्निर्माण गर्दा उनीहरूको मौलिकता र प्राचीनता गुम्न नहुने युनेस्कोले बताउँदै आएको छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
