पोखरामा क्षेत्रीय विमानस्थल बनेपछि अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुन्छ
सेवा सुरु गरेको बीसौं वर्षमा प्रवेश गरेको बुद्ध एयर घरेलु उडानमा सबैभन्दा बढी यात्रु बोक्ने एयरलाइन्स हो । गत वर्ष बुद्ध एयरले साढे सात लाख यात्रु बोकेको थियो । कम्पनी तथा एयरलाइन्स व्यवसायबारे प्रबन्ध निर्देशक वीरेन्द्रबहादुर बस्नेतसँग गरिएको वार्ताको सारसंक्षेप
- चाड पर्वको माहोल छ, बुद्ध एयरलाई दसैं कसरी लाग्छ ?
वर्षको ३६५ दिन सेवा दिनपर्ने व्यवसाय भएकाले अरुजस्तो चाडको मुँडमा हुने सुविधा एयरलाइन्स व्यवसायमा हुन्न । अझ बढी कामको चाप हुन्छ । दसैंमा घटस्थपनाको दिनदेखि काठमाडौं छाड्नेको संख्या बढ्ने भएकाले टिकटको मारामार हुन्छ । यसपालि त घटस्थापनाको एक साताअघिदेखि चाप पर्यो । यसको कारण मुग्लिङ-नारायणगढ सडक खण्डमा धेरै घन्टा कुर्नपर्ने अवस्था भएकाले हुनपर्छ । काठमाडौं छाड्नेको चाप नौरथाभरि पर्छ ।
यो बेला काठमाडौं आउने प्यासेन्जर एकदम कम हुन्छ । यसैले विमान खाली नहोस भनेर एकदम कममा टिकट बेच्नपर्छ । यसैले दसैंलाई एकदम महत्व नदिने थारु, राजवंशी समुदायका सामान्य परिवारका मान्छे प्लेन चढेर काठमाडौं घुम्न पनि आउँछन् । किनकी झन्डै बसको हाराहारीमा हामी टिकट बेच्छौं । कुखुरा, हाँस बसमा लोड गरेर, आफूचाँहि प्लेनमा काठमाडौं आउने र व्यापार गर्ने पनि हुन्छन् । दसैं बिदामा पनि एयरपोर्टका स्टाफ र टिकट बिक्रीका कम्तीमा ५० प्रतिशत स्टाफले ड्युटी गर्नैपर्छ । त्यसैले यो बेला हामीले ओभर टाइम पनि दोब्बर दिन्छौं ।
-हिमालयन एयरलाइन्सले अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्यो । श्री एयरलाइन्स तयारीमा छ । घरेलु बजारको सबैभन्दा ठूलो खेलाडी किन पछि ?
बुद्ध एयरको अन्तर्राष्ट्रिय उडान लाइसेन्स छ । लखनउ ट्राई गर्यौ, सफल भएन । घाटा भए पनि बनारसमा वर्षमा केही उडान गरिरहेका छौं । पोखरा एयरपोर्ट बनेपछि जेट लाइनरबाट क्षेत्रीय स्तरमा अन्तर्राष्ट्रिय उडानको योजना छ । केही महिनाभित्र एयरपोर्टको डिटेल डिजाइन तयार सार्वजनिक हुने वाला छ । यसपछि हामी अन्तर्राष्ट्रिय उडानको बिजनेस प्लान बनाउँछौं ।
अन्तर्राष्ट्रिय उडान बडा गाह्रो छ । किंगफिसर डुब्दा भारतीय अर्बपति विजय माल्याको के हालत भयो थाहै छ । काठमाडौं एयरपोर्ट एकदम प्रतिस्पर्धी छ । सयौं विमान भएका विश्वकै ठूलामा गनिने एयरलाइन्ससँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्छ । यसैले हामीले जोखिम मोल्न चाहेनौं । पोखरामा चाहिँ सुरुवात गर्ने एयरलाइन्स बन्ने योजना छ । अन्तर्राष्ट्रिय उडान कम्पनीलाई चाहिँ पब्लिक लिमिटेड बनाउने सोच छ ।
- एयरलाइन्स व्यवसायमा दुई दशकसम्म लगातार सफल हुँदा पनि व्यवसाय विविधीकरण गर्न चाहनु भएन नि ?
हामीकहाँ व्यावासायिक व्यवस्थापन संस्कृतिको विकास भएको छैन । आफैं नभिडी हुन्न । यसैले तन, मन, धन यसैमा केन्द्रित गरियो । यसको फल पनि पाइएको छ । धेरैतिर मन डुलाएको भए, बुद्ध एयर आजको अवस्थामा नहुन पनि सक्थ्यो । जस्तो सुकै आँधीबेहरीमा पनि टिक्ने सक्ने कम्पनी बनायौं नि । सेवा गुणस्तरीय मानिए पनि उडान ढिलो भई यात्रुले सास्ती पाउनपर्ने किन ?
उडान विलम्ब हुने कतिपय कारण काबुबाहिरको हुन्छन् । यसैले संसारभरि उडानमा विलम्ब हुन्छ । हामीकहाँ एयरपोर्टको पूर्वाधार एउटा कारण हो । हरेक दिन रन वे क्र्याक हुन्छ । हरेक दिन रन वे मरम्मत गर्न दुई घन्टा एयरपोर्ट बन्द हुन्छ । एयरपोर्टमा ट्राफिक बढी भएकाले एक घन्टासम्म कुर्नपर्ने हुन्छ । यसको प्रभाव दिनभरिको उडान तालिकामा पर्न सक्छ । दोस्रो कारण जहाजमा आउने प्राविधिक गडबडी । एउटा जहाजमा गडबडी आउदा अरु उडान प्रभावित हुन्छ । तेस्रो कारण मौसम हो ।
-यात्रुलाई विलम्ब हुने पूर्वसूचना दिए यात्रु एयरपोर्टमा कुरिरहनु पर्थेन नि ?
हामीले बुद्ध एयरको एप बनाएका छौं । विलम्बको सूचना दिन सकिन्छ कि भनेर प्रयास भइरहेको छ तर गाह्रो छ । किनकी कति विलम्ब भन्ने एकिनसँग भन्न एकदम गाह्रो छ । दुई घन्टा विलम्ब हुने देखिए पनि त्यो समय घटाउन टिम लागिरहेको हुन्छ । यसैले एक घन्टामै उडान हुनसक्छ । तैपनि हामी गृहकार्य गरिरहेका छौं ।
-एयरलाइन्सको घरेलु बजार अवस्था कस्तो छ ?
सानो बजार हो, विस्तार खासै भएको छैन । हामीकहाँ क्रयशक्तिका कारण विमान चढ्नेभन्दा बाध्यताको कारण यात्रा गर्नेको संख्या धेरै छ । अब मुग्लिङ-नारायणगढ सडकको मरम्मतका कारण सास्तीबाट बच्न हवाई यात्रु बढेकोलाई के भन्ने ? आर्थिक वृद्धि ह्वात्तै नबढेसम्म बजार विस्तार हुने वाला छैन । प्रत्येक २ वर्षमा सरकारले भाडा रिभ्यु गर्ने भनिएको छ, छ वर्षदेखि भएको छैन ।
हालै पेट्रोलियममा भाउ घटेकाले एयरलाइन्सलाई राहत भएको छ । हामीले सस्तो भाडा पर्ने टिकटपनि बेच्छौं, यसैले यात्रुलाई सस्तो टिकटमै नाफा होला, झन महँगो टिकटमा त कति नाफा होला भन्ने भ्रम पर्छ । तर, सस्तो भाडाको टिकट बेच्नुको कारण सिट सकेसम्म खाली नराख्ने रणनीति हो । खाली उडाउनुभन्दा थोरै भएपनि पैसा आवोस भन्ने हो ।
-नेपालमा जति एयरलाइन्स कम्पनी चलिरहेका छन् त्योभन्दा बढी बन्द भएका/डुबेका छन्, यस्तो किन ?
एयरलाइन्स व्यापार संसारभरि टफ मानिन्छ । यसको फिक्स्डभन्दा अपरेसन कस्ट बढी हुन्छ । एयरपोर्टमा ट्राफिकका कारण विमान धेरैबेर होल्ड भए सबै सिटमा यात्रु बोकेर आएको उडान पनि घाटामा जान सक्छ । रहर गरेर सफल भइने खालको व्यवसाय हुन्न ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
