‘कमेडीलाई गरिमामयी बनायौं’
२०२२ सालमा रेडियो नेपालको ‘जीवन दगुः’ भन्ने नेवारी कार्यक्रमा मेरो बुबाले लेखेको नेवारी गीत गाएर कला–यात्रामा प्रवेश गरेँ । ०२३ सालमा रेडियो नेपालबाट ‘भ्वाइस टेस्ट’ पास गरेँ । ०२६ सालमा झोछेंको प्रकाश पुस्तकालयले आयोजना गरेको गायन प्रतिस्पर्धामा २९ जनालाई उछिनेर पहिलो भएँ । त्यतिबेला राइजिङ नेपालमा नाम छापिँदा निकै खुशी लागेको थियो ।
पछि मलाई ‘साइनासाइटिस’ भएर गाउन गाह्रो भयो । त्यसपछि कार्यक्रमहरूमा म जोक भनेर हँसाउने गर्न थालेँ । ०२८ सालमा ‘मुना सः’ (आवाजको जमघट) भन्ने संस्था स्थापना गरेर ‘कमिक कम्पिटिसन’ नै गर्न थाल्यौं । कार्यक्रमको बीचमा गीत पनि घुसाउँथ्यौं । प्रेमध्वज प्रधान, योगेश बैद्य, नारायणगोपाललगायतले कार्यक्रममा गीत गाइदिनुभयो । त्यसै क्रममा मैले नगेन्द्र हाडालाई पनि गीत गाइदिन अनुरोध गरेँ ।
तर उहाँलाई सन्चो रहेनछ । भन्नुभयो, ‘मलाई रुघा लागिरहेको छ । बरू मैले लेखेको एउटा गीत त तिमीले गाउ न । तिम्रो क्यारिकेचर सुनेको थिएँ । यो गीत तिमीले गाउन सक्छौ ।’ मलाई पनि गीत चाहिरहेको थियो । मैले उहाँको गीत ‘मरू गनेद्योया गजु मरू, जि छम्हेसिया आतक कला मरू’ अर्थात मरुगणेशको गजूर छैन, यो उमेरमा पनि मेरा श्रीमती छैन भन्ने गीत गाएँ । त्यो गीतमा संस्कृति र रमाइलोपन दुवै थियो । त्यो गीत निकै चर्चित भयो ।
धेरैले मरुगणेशको गजूर छैन भन्ने त्यही गीतबाट थाहा पाएका थिए । म त्यही गीतबाट ‘क्लिक’ भएँ र हास्य क्षेत्रमा सक्रिय भएँ । त्यसैले म हास्यव्यंग्य क्षेत्रमा लाग्नुको श्रेय नगेन्द्र दाइलाई पनि दिन्छु । पञ्चायतकालमा कमेडी गर्नु लरतरो काममा पर्दैनथ्यो । तर, हामी नेवारी भाषामा कार्यक्रम गर्ने भएकाले केही सजिलो भने थियो । नेवारबाहेक अरूले बुझ्दैनथे, अनुसन्धानका लागि सरकारी कार्यालयबाट मान्छे पठाउँथे ।
तर भाषा नबुझेर फर्कन्थे । नेवारहरूलाई पठाउँदा केही भनिदिँदैनथे, आफ्नो भाषाको पक्षमा हुन्थे । हरिवंश र मैले कार्यक्रम सँगै गर्न थालेपछि हामी धेरै व्यस्त भयौं । विभिन्न संस्थाले कार्यक्रम गर्थे र हामीलाई बोलाउँथे । तर, पारिश्रमिकको कुराचाहिँ हुँदैनथ्यो । पैसाको कुरा ग¥यो भने कुनै पाप नै गरेको हो कि जस्तो गरिन्थ्यो ।
हाम्रो रेट नै पाँच हजार हुन थाल्यो। हामी महँगा कलाकार हुन थाल्यौं। नेपालमा कला क्षेत्रलाई व्यावसायिक बनाउने काम हामीले नै सुरुवात ग¥यौं भन्दा गर्व लाग्छ।
तर लायन्स क्लब, इन्द्रचोकको कार्यक्रममा चाहिँ हामीलाई भनियो, ‘तपाईंहरू धेरै ठाउँका कार्यक्रम गर्नुहुन्छ । गाह्रो छ । तपाईंहरूलाई हामी पारिश्रमिक पनि दिन्छौं, पाँच सय ।’ पारिश्रमिकको कुरा सुनेर हामी छक्कै प¥यौं । अढाई–अढाई सय रुपैयाँ पाउने भइयो । त्यो बेलामा त्यति पैसा भनेको धेरै पनि होइन, तर थोरै पनि थिएन । त्यसपछि बालमन्दिरको कार्यक्रममा बोलाएर हजार रुपैयाँ दिए ।
लगत्तै एभिएम स्कुलले कार्यक्रममा बोलायो । त्यहाँ सोधियो, ‘तपाईंहरूलाई बालमन्दिरले कति दियो ? पाँच हजार ?’ पाँच हजार सुन्नेबित्तिकै हाम्रो बोली बन्द भयो । ‘हँ, अँ अँ’ गर्यौं । त्यहाँ तीन शो भएको थियो, १५ हजार पायौं । त्यति पैसा पाउँदा त हामीलाई कसरी गन्ने होला भन्ने चिन्ता भयो । त्यसपछि हाम्रो रेट नै पाँच हजार हुन थाल्यो । हामी महँगा कलाकार हुन थाल्यौं ।
त्यतिबेला नारायणगोपालले पनि पारिश्रमिक लिनुहुन्नथ्यो । एकपटक सोध्नुभयो, ‘तिमीहरू पारिश्रमिक लिन्छौ रे हो ?’ । ‘हो दाइ’, हामीले भन्यौं । त्यसपछि उहाँले पनि पारिश्रमिक लिन थाल्नुभयो । यसरी नेपालमा कला क्षेत्रलाई व्यावसायिक बनाउने काम हामीले नै सुरुवात गर्यौं भन्दा गर्व लाग्छ ।
हामीलाई धेरै कार्यक्रममा बोलाउँथे । अफिसबाट भागेर जानुपथ्र्यो ।
थाहा पाएपछि स्पष्टीकरण मागिन्थ्यो । यस्तो हुन थाल्यो कि खाजा खाने ठाउँमा पैसा तिर्न भनेर गोजीमा हात हाल्दा पनि स्पष्टीकरणको कागज नै आउँथ्यो । दराज, ड्रअर सबैतिर स्पष्टीकरणकै कागज हुन्थ्यो । हामीले बनाएको ‘विज्ञापन’ नाटक देखाउने क्रममा हामी धनकुटा पुगेका थियौं, खबर आयो, हरिवंशको जागिर गयो भन्ने । राष्ट्र बैंकमा उनको जागिर अस्थायी थियो । खोसिएछ । त्यसपछि मैले पनि जागिर छोड्ने अठोट गरेँ ।
काठमाडौं आएर राजीनामा दिएँ र पुतलीसडकमा कोठा लिएर अफिस सुरु गर्यौं । पछि माइतीघरमा सार्यौं । माइतीघरमा अफिस हुँदा ‘सुरसुधा’का सुरेन्द्र श्रेष्ठ आएका थिए । उनी छक्कै परेर भने, ‘आर्ट फिल्डमा पनि यसरी अफिस खोलेर काम गर्न सकिँदो रहेछ ।’ त्यतिबेला ‘आर्ट फिल्ड’ गएगुज्रेको क्षेत्रमा पथ्र्यो । त्यो पनि हास्यव्यंग्य क्षेत्र त निकै तल्लो स्तरको मानिन्थ्यो । त्यो स्तरको कमेडीलाई गरिमामय हामीले बनायौं भन्दा फरक नपर्ला ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
