चित्रमा जनकपुर र मधुवनीको मिश्रण

काठमाडौः  सधैं देखिनेभन्दा भिन्न मिथिला चित्र अरूपण आर्ट ग्यालरीको भित्तामा देखिए । ठूला आँखा र अनुहारको एक पाटोमात्र देखिनु मिथिला चित्रकलाको विशेषता हो । थप विशेषता भएका चित्र पनि ग्यालरीमा देखिए । डोली, घुम्टो, लौरो, चित्रको फ्रेममा देखिएका डोराहरू मधुवनी मिथिला चित्रका विशेषता हुन् ।

मिथिलाकी छोरी सीता विवाह भएर अयोध्याकी बुहारी बनिन् । मधुवनकी छोरी अर्थात् कलाकार पुनमकुमारी दास विवाह गरेर नेपालकी बुहारी बन्न आइपुगिन् । जन्मभूमि र कर्मभूमिका कलालाई फ्युजन गरेर उनले मिथिला चित्रमा नौलो शैली प्रस्तुत गरिन् ।

उनका लागि मिथिला कला कुनै नौलो विषय होइन । जन्मेदेखि हरेक चाडपर्वमा देख्दै र गर्दै आएको मिथिला कलालाई उनले व्यावसायिक रूपमा अघि बढाउन थालिन् । उनले दुवै घरका कलालाई मिसाएर सुन्दर कला जन्माएकी छन् । अरूपण ग्यालरीमा प्रदर्शन भइरहेको उनको चित्र हेरे पूर्ण रामायण बुझिन्छ ।

हिन्दु संस्कारमा कुनै पनि शुभकार्य गर्दा पहिला भगवान् गणेशलाई पूजा गरिन्छ । त्यही संस्कारमा जन्मे हुर्केकी पुनमले ग्यालरीको ढोकैनिर पहिलो चित्र गणेशकै टाँगेकी छन् । श्री गणेशाय नमःपछि पुष्पवाटिकामा पहिलोपटक भेटिएका राम र सीताको चित्र छ ।

सीताले गौरी मातासँग वरका लागि प्रार्थना गरिरहेको चित्र छ । चौथो नम्बरमा धनु बोकेका राम र हातमा वरमाला बोकेकी सीताको स्वयंवरको समयलाई प्रस्तुत गरिएको चित्र छ । चित्र हेर्दा सजावटमा भव्य स्वयंवर भइरहेको महसुस हुन्छ । एउटै चित्रमा बाजा बजाउने, खाना बनाउने, नाचगान, अन्य व्यवस्थापन सबै ‘ड्रइङ’ समेटिएको छ । स्वयंवरको पूरा प्याकेज नै यस चित्रमा देखिन्छ ।

डोली चढेर अन्मिँदै गरेकी सीता र रावणको अपहरणमा परेर रामको प्रतीक्षा गरिरहेकी सीतासम्म पुग्दा उनको जीवनका अनेक कालखण्ड चित्रले बोलेका छन् । वनवास यात्रा, सवरीले बयर टिपेर स्वागत गरेको, बाली वध, लंकाको पुल निर्माणदेखि हनुमानले सीतालाई रामको सन्देश पुर्‍याउँदासम्मको रामायण कथा चित्रमा छन् ।

पुनमको चित्रको आकर्षक पक्ष रङ संयोजन पनि हो । प्रयोग गरिएका रातो, पहेँलो, नीलो, हरियो, उज्यालो रङले आँखालाई असन्तुष्टि दिएको छैन । पुनमको यो चौथो एकल चित्रकला प्रदर्शनी हो ।