कथा-पीडित

तीन दिनदेखि लगातार परेको झरीले खहरेहरू उर्लिन थालेका थिए भने नदीहरू किनार नाघेर गाउँ पस्न थालेका थिए । सिरानडाँडाको फेदैमा रहेको बाह्रघरे गाउँका बाह्रैवटा घरलाई पहिरोले सोत्तर बनायो । डाँडामाथिबाट ढुंगा र हिलोमाटो बग्न थालेपछि पहिरो आउन लाग्यो भन्दै गाउँले सबै घर छोडेर भागेकाले ठूलो मानवीय क्षति हुन पाएन । तर घर भने एउटै पनि सग्लो रहेनन् । दिउँसोपख टिलिक्क टल्कने जस्तापाताले छाएका घरहरू अकस्मात् बिलाइसकेका थिए । गाउँ नै पहिरोमा हराइसकेको थिया । त्यो बाह्रघरे गाउँ कतै थिएन । हिजोसम्मको त्यो सुन्दर सिरानडाँडाको बाह्रघरे गाउँलाई पहिरोले पुरिसकेको थियो ।

पहिरोले गाउँ पुरेपछि मान्छेहरूको बिल्लीबाँठ भयो । डाँडामाथिबाट झरेको पहिरोले चिटिक्क परेका बाह्र घरलाई बगाउँदै बगाउँदै तल बेसीसम्मै पुर्‍यायो । घरका सामानहरू भने पहिरोले बाटोभरि छोड्दै गयो । घरका इँटा, ढुंगा, काठपात र जस्तापाता अनि मान्छेले प्रयोग गर्ने लुगाफाटा, भाँडावर्तन, फर्निचर र केटाकेटीका कापीकिताबहरू कुनै आधा पुरिएका र कुनै आधा छुट्टिएका अवस्थामा थिए । केटाकेटीहरू आफ्ना पुरिएका कापीकिताब हेर्दै कोही रोइरहेका र कोही भने टोलाइरहेका थिए ।

एउटी सानी नानी भन्दै थिइन्, 'अब के लिएर स्कुल जाने ? ' उसलाई घर नभएकोमा भन्दा स्कुल जाने कापीकिताब नभएकोमा चिन्ता थियो । त्यो उसको उमेरजन्य चिन्ता थियो । पाका मान्छेहरू चाहिँ पहिरोले असरल्ल पारेको आफ्नो घरको अवशेष हेरेर कोही रोइरहेका र कोही चाहिँ रुन पनि नसकेर टोलाइरहेका थिए । गाउँकै अलिकति जान्नेबुझ्ने माइला तामाङ पनि थाप्लामा हात राखेर टोलाइरहेका थिए । उनकै छिमेकी ठूली मोक्तान छाती पिट्दै रोइरहेकी थिइन्, 'भूकम्पले पनि हामीलाई हल्लाउने, पहिरोले पनि हामीलाई नै पुर्ने । हामीले के पाप गरेका थियौं र दैवले हामीलाई नै यसरी पिरेका ? ' उनको विलाप सुनेर मान्छेहरू आँखामा आँसु टिलपिल पार्दै उनलाई हेरिरहेका थिए ।

पल्लो गाउँको प्राइमरी स्कुलमा मास्टरी गर्ने वीरध्वज लामा ठूलीलाई सम्झाउँदै थिए, 'नरुनुस् आमै, जे हुनु भइसक्यो । अब रोएर केही हुँदैन ।' तर ठूली मोक्तान के सम्हालिन्थिन् र ! उनी झन् डाँको छोडेर रुन थालिन् । त्यसपछि अरू पनि सुँक्कसुँक्क गर्दै रुनथाले ।

मास्टरले फेरि सबैलाई सम्झाउँदै भने, 'अब यसरी रोएर र पीर मानेरमात्रै हुँदैन । बरु हामी सबै मिलेर केही गर्नुपर्छ । सहयोगका लागि सरकारलाई गुहार्नुपर्छ ।'

त्यसपछि भने केही पाका मान्छेहरूले सुँकसुँकाउन छोडे । सल्लाहका लागि एकअर्कोको मुख हेर्नथाले । बाह्रघरेवासीसँग रुनुसिवाय अरू उपाय बाँकी थिएन । केही छिन अघिसम्म उनीहरूको आफ्नै घर थियो, बारी थियो, अन्न थियो र परिवार थियो । अब परिवार त बाँकी नै छ, तर घर छैन, बारी छैन र एक गेडा अन्न पनि छैन । अब कहाँ बस्ने र के खाने भन्ने पीरले सबैलाई सताएको थियो । यही पीरले पाका मान्छे रोइरहेका थिए । साना केटाकेटी चाहिँ डरले रोइरहेका थिए । त्यसैले बाह्रघरे गाउँमा रुवावासी नै चलिरहेको थियो ।

भाग्न नसक्ने एक जोडी वृद्धवृद्धालाई पहिरोले दपेटेछ । ७५ कटेका हर्कध्वज तामाङ र उनकी जहानलाई पहिरोले पुरेछ । गाउँले र जिल्ला दैवीप्रकोप उद्धार समिति र रेडक्रसका उद्धारकर्मीले पहिरो पन्छाएर दुवैको लास झिकिदिए । गाउँलेहरू लास हेरेर टोलाइरहेका थिए । मृतकका दुइटै छोराहरू कतारमा छन् । छोराहरू नआई लास कसरी उठाउने भनेर छलफल हुँदै थियो । कतारबाट छोराहरूले कमाएर पठाएपछि पक्की घर बनाउने र छोराहरूको बिहे गरिदिने हर्कध्वजको सपना अधुरै रह्यो । हर्कध्वजकी जहानको काखमा नातिनातिना खेलाएरमात्रै मर्ने सपना पनि अधुरै रह्यो ।

सुन्दर सिरानडाँडा उजाड र उराठ बन्यो । घरगोठ र रुखबिरुवाहरू सबै पहिरोले बगाएर नांगो बनेको थियो सिरानडाँडा । पहिरोले पुरिएर मरेका हर्कध्वज तामाङ र उनकी जहानको लास पहिरोसँगैको बारीको पाटामा राखिएको थियो । पहिरोले घर पुरिए पनि बाँच्न सफल बाह्रघरेका अरू मान्छेहरू लासको वरिपरि झुम्मिएका थिए । वल्लोगाउँ र पल्लोगाउँका मान्छे पनि बाह्रघरेवासीको दुःखमा सान्त्वना दिन भेला भएका थिए । लोग्नेमान्छेहरू लास वरिपरि बसेर चुरोट, बिडी र सुल्पा तानिरहेका थिए । आइमाईहरू चाहिँ कोही चुकचुक गर्दै थिए, कोही सुँक्कसुँक्क गर्दै रोइरहेका थिए ।

सबैका अनुहार निन्याउरा थिए । कतिजना पहिरो पीडितहरू त रुन पनि नसकेर आफ्नो घर भएको ठाउँ हेर्दै टोलाइरहेका थिए । आफ्नो घर ठ्याक्कै कहाँछेउ थियो भन्न सक्ने अवस्थामा पनि थिएनन् बाह्रघरेका मान्छेहरू । तैपनि पहिरोले सोत्र्याम्म पारेको भिरालो पाखोतिर हेर्दै टोलाइरहेका थिए ।

पहिरो त आयो, गयो, सकियो । बाह्रघरेका मान्छेका दुःख भने भर्खरै सुरु भएको थियो । उनीहरू अब भरेदेखि कहाँ बस्ने, के खाने र के लाउने भन्ने समस्यामा थिए । समस्या एउटाको मात्रै थिएन, सबैको उस्तै थियो । बाह्रघरेका सबै उस्तै बनेका थिए । को धनी को गरिब । कसैको पनि घर बाँकी थिएन । कसैको पनि बारी बाँकी थिएन । त्यसैले सबै घरवारविहीन भएका थिए ।

दिनभरि हातमा पानासोनिक रेडियो बोकेर गाउँ डुल्ने लाहुरे बा र उनकै घरमा काम गर्ने कान्छा लामाको स्थिति एउटै बनेको थियो । दुवैको शरीरमा लाएको लुगा र खल्तीमा भएको दुईचार रुपैयाँबाहेक अब सम्पत्तिको नाउँमा बाँकी केही थिएन । पहिरोले बाह्रघरेका सबैलाई समान बनाइदिएको थियो । विपत्तिले जात पनि भनेन, वर्ग पनि भनेन । सबैलाई समानरूपमा दपेट्यो । आखिर जाति र वर्गको कित्ता त मान्छेले नै छुट्याउने रहेछ । पोहोरको भूकम्प र यसपालिको यो पहिरोले मानिसहरूलाई यही मूल्यवान् शिक्षा दियो ।

पहिरोको खबर पाउनासाथ सदरमुकामबाट रेडक्रसका स्वयंसेवकहरू उद्धार र राहत सामग्रीसहित आइपुगे । रेडक्रसले बाह्र घरका परिवारलाई पुग्नेगरी बाह्रवटै त्रिपाल दियो । स्वयंसेवक र उद्धारकर्ताहरूले पहिलाको बाह्रघरे गाउँसँगैको चउरमा ती बाह्रवटा त्रिपालहरू फरकफरक ठाउँमा टाँगिदिए । बाह्रमध्ये ११ परिवारका सदस्यहरू एकएकवटा त्रिपालमुनि बसे । एउटा त्रिपालमा चाहिँ त्यही वृद्ध दम्पतीको लास राखे । दुई जवान प्रहरी त्यो लास कुर्न बसे । लासले चाहिँ छोराहरूलाई कुरेको थियो । कतारमा खबर पुगिसकेको थियो ।

तर कहिले आइपुग्छन् उनीहरू, पत्तो थिएन । के बित्दै होला कतारमा काम गर्दै गरेका छोराहरूमा ? आमा र बुबाको एउटै चिहान हुँदा उनीहरूमाथि बज्रपात नै परेको थियो । उनीहरूका सारा सपनाहरू पुरिदिएको थियो पहिरोले ।

सिरानडाँडाको पहिरोले बाह्रघरे गाउँको मानचित्र मेटिएको खबर सदरमुकाम हुँदै सहर र देशभरि नै फैलिइसकेको थियो । त्यसैले उद्धारकर्ता, संवाददाता र सहयोगी दातादेखि तमासेहरूको भीड लागिसकेको थियो । सबैजना त्यो बाह्रघरे गाउँ नै बिलाएको देखेर छक्क पर्थे । त्यहाँका मान्छेको बिचल्लीले सबैलाई गम्भीर बनाएको थियो भने गाउँ नै बिलाएको दृश्यले सबैलाई आश्चर्यमा पारेको थियो । क्यामेरा बोकेर आएका संवाददाताहरूले बाह्रघरे गाउँ भनेर टीभीमा देखाउने ठाउँ पनि देखेनन् । पहिरोले नांगिएको भीरमात्रै बाँकी थियो । संवाददाताहरू त्यही नांगो र भिरालो डाँडाको पनि तस्बिर खिच्दै थिए ।

आफ्नो वरिपरि सदरमुकाम र सहरदेखि आएका उद्धारकर्ता, संवाददाता, सहयोगी दाता र तमासेहरूको चहलपहल देखेर पनि सधैं हातमा पानासोनिक रेडियो बोकेर गाउँ डुल्ने लाहुरे बा भने रित्तो हात हराएको गाउँ हेरेर टोलाइरहेका थिए । उनलाई कसैसित बोल्ने मन पनि भइरहेको थिएन ।

पहिरोपीडितलाई सहयोग गर्ने दाताहरू सहयोगको सामान लिएर आइपुगे । सहयोगीहरूको सहयोगमा प्रत्येक पहिरोपीडित परिवारलाई ओढ्ने, ओछ्याउने र खानेपिउने सामग्री वितरण भयो । प्रत्येक परिवारका एकएकजना सदस्यले रुँदै सहयोगको सामग्री हात थापेर लिए । लाहुरे बाले पनि उसैगरी राहत सामग्री बुझिलिए । राहत सामग्री थाप्दा लाहुरे बाका हात थर्थरी काँपेका थिए भने आँखामा आँसु टिलपिलाएका थिए ।

तर उनले केही बोल्न सकेका थिएनन् । आफ्नै कमाइमा रमाउँदै आएका बाह्रघरेवासीले यसरी अर्काको सहयोग हात थाप्नुपर्दा मुटुको भक्कानोलाई मुस्किलले थामे । तैपनि आँखाको डिललाई छिचोल्दै बग्ने आँसुलाई थाम्न सकेनन् । असार-साउनको झरीजस्तै झरिरहे तिनका आँखाबाट आँसु । तर त्यो आँसुले बगाउन सकेन बाह्रघरेवासीको पीर र वेदनालाई ।

आफ्नै ज्यानको असुरक्षा देखेर उद्धार र राहतका लागि आएका स्वयंसेवक र सहयोगीहरू ज्यान जोगाउनका लागि त्यहाँबाट भागे ।

बडो मुस्किलले बित्यो पहिरोपछिको पहिलो रात । आफ्नै घरभित्र सुरक्षित महसुस गरेर बस्दै आएका र नयाँपुरानो जे जस्तो भए पनि आफैंले बनाएको बिछ्यौनामा आनन्दको निद्रामा मीठो सपना देख्दै आएका बाह्रघरेवासीलाई अर्कैले दिएको त्रिपालमुनि चिसो भुइँमा रात काट्नुपर्दा निदाउन पनि मुस्किल पर्‍यो । निदाएकाहरूले पनि निद्रामै ऐंठन महसुस गरे र चिच्याउँदै उठे । दमकी बिरामी जुठी तामाङ चिसोमा निदाउन सकिनन् । उनी रातभरि ख्वाङ्ख्वाङ् गर्दैै खोकिरहिन् । उनले लगातार खोकिरहँदा अरू पनि निदाउन सकेनन् ।

डेढमहिने सुत्केरी अप्सरा गुरुङको बच्चा आमाको छाती चुस्दै रातभरि रोइरह्यो, सायद दूध नै आएन । बाह्रघरेवासीका प्रायः सबै चौपायासँगै कुखुराहरू पनि पहिरोमा पुरिए । जगमान घलेको एउटा भाले भाग्यले बाँचेको थियो । त्यो पनि जगमानसँगै सुतेको छ । उज्यालोको संकेत नपाएर हो कि बास्ने इच्छा नभएर हो, त्यो भाले पनि चुपचाप निदाएको बहाना गरिरहेको छ । पारि गाउँबाट पनि कुनै भाले बासेको सुनिएको छैन । त्रिपालभित्र चिसो भुइँमा सुतेका बाह्रघरेवासीहरू बिहानीको प्रतीक्षामा छन् ।

बल्ल पारिबाट भाले बासेको सुनियो । त्रिपालभित्र सुतेकाहरूले लामो निश्वास छोडेर भने, 'बल्ल उज्यालो हुन लागेछ ।'

सधैंझैं पूर्वबाट विस्तारै उज्यालो आयो । त्रिपालभित्र सुतेका पहिरोपीडित बाह्रघरेवासीहरू क्रमशः आङ तन्काउँदै त्रिपालबाट बाहिर निस्कन थाले । कहाँको चर्पी, कहाँको धारा । केही बाँकी थिएन । सबै लगिसकेको थियो पापी पहिरोले । त्यसैले मान्छेहरू रूख र झाडीमा छेलिँदै पेट हल्का पार्न थाले । आइमाईलाई साह्रै ननिको लाग्यो त्यसरी पेट हल्का पार्न ।

कसैले देख्ला कि भन्ने पीरले पेटभित्रको बाहिर आउनै गाह्रो पर्‍यो । केटाकेटीले त बाटैमा काम सके । अरूबेला कुकुरले खान्थे । त्यतिखेर कुकुर पनि पहिरोको डरले भागेर अर्कै गाउँ पुगिसकेका थिए क्यारे । एउटा पनि कुकुर देखा परेनन् । सबैलाई आफ्नो ज्यानको माया हुँदोरहेछ ।

'अब पीर मानेर बसेरमात्रै त भएन । बचेखुचेका सामान त खोजखाज र बटुलबाटुल गर्नुपर्‍यो नि ।' लाहुरेबाले एकाबिहानै सबैसामु आफ्नो कुरा राखे ।
सबैलाई मनासिब लाग्यो लाहुरेबाको कुरा ।

हिलो, माटो र ढुंगा पन्छाउँदै आआफ्ना घरका सामान खोज्न जुटे मान्छेहरू । उद्धारमा खटिएका स्वयंसेवक टोलीले पनि सघाए सामान खोज्न । हिलो र माटोमा पुरिएका कुन सामान कसको भन्ने छुट्याउने कसरी ? हिलो, माटो र ढुंगा पन्छाउँदै खोज्दा भेटिएका सबै सामान आफ्नै जस्तो लाग्न थाल्यो सबैलाई ।

कुच्चिएका र दोब्रिएका जस्तापाताहरू यत्रतत्र हिलोमा आधा पुरिएको अवस्थामा थिए । जस्तावाला घरका सबैले 'यो मेरो हो' भन्दै दाबी गर्न थाले । घरका थाम, दलिन र निदालहरू पनि हिलो, माटो र ढुंगाको कापमा च्यापिएको अवस्थामा भेटिए ।

हिलोमा आधा गाडिएको काठको एउटा दराज सग्लै भेटियो । भूमिराज गुरुङले बुरुक्क उफ्रेर भन्यो, 'यो त मेरो हो ।' सुनेर लाहुरे बा कड्किए, 'अर्काको सामानमाथि आँखा लाउँछस् जैरे ।'

भूमिराज के कम, ऊ पनि कड्कियो, 'किन र, राम्रा सामान जति सबै तिम्रैमात्र हुन्छन् र ? '
'बढ्ता मुखमुखै लाग्छस् जैरे ।' यसो भन्दै लाहुरे बाले आफैंले टेक्ने लौराले झटारो हानिहाले । लौराले लागेर भूमिराजको पिँडुला दर्फरायो । उसले रिसले आँखै देख्न छोड्यो । बुरुक्क उफ्रेर लाहुरे बाको लौरोले उनैलाई बजाए । बूढा लाहुरेबा थुचुक्कै भुइँमा बसे । भूमिराज लाहुरे बालाई आँखा तर्दै गयो । लाहुरे बा लामोलामो सास फेर्दै भूमिराज गएको हेरिबसे । फेरि भूमिराजमाथि जाइलाग्ने साहस लाहुरे बामा आएन ।

भूमिराज र लाहुरे बाको झगडा हेर्ने र छुट्याउने फुर्सद पनि कसैलाई भएन । सबै सामान हात पार्नमै व्यस्त रहे ।
घरका झ्याल र ढोकाहरू पनि भेटिए । ती झ्याल र ढोका पनि सबैलाई आफ्नैजस्ता लागे । हुन पनि गाउँमा सबैका घरका झ्याल र ढोका उस्तै त थिए । झ्याल र ढोकामा लगाइएको रंगको आधारमा कुन कसको हो भनेर छुट्याउन सकिन्थ्यो ।

हिलोमा लतपतिएको हुँदा त्यसो गर्न पनि सम्भव भएन । यसले गर्दा 'यो मेरो हो' भन्दै बलियाबांगाहरूले तानातान गर्न थाले । तानातान र खोसाखोसमा पहिरोले थुपारेको हिलोमाटोमा मान्छेहरू लडिबुडी गर्न थाले । आफैं लडेकोलाई पनि अर्कोले लडाइदिएको ठानेर रिसले एकले अर्कोलाई हानाहान गर्न थाले । हिजोसम्म मिलेर बसेको बाह्रघरेका मान्छेहरू आज सबै दुश्मन र प्रतिद्वन्द्वीमा परिणत भएर आपसमा लड्न र भिड्न थाले ।

खोज्ने क्रम जारी रह्यो । खोजीमा अघिअघि जाने प्रतिस्पर्धा पनि चल्यो । अगाडि पुगेर जसले जे भट्टायो उसले 'यो मेरै हो' भन्न थाले । यसरी बलियाले भेटे जति सामान यो मेरै हो भन्न थालेपछि कमजोरहरू हेरेको हेर्‍यै भए ।
एकदुईवटा दराज र कन्तुर पनि भेटिए । तिनमा लुगाफाटो, गरगहना र नागरिकता, लालपुर्जा र प्रमाणपत्रहरूका कागजपत्र पनि होलान् । तिनमा पनि एकअर्काले दाबी गर्न छोडेनन् ।

सुत्ने खाट र मेचटेबुलहरू पनि कुनै सद्दे र कुनै भाँचिएको अवस्थामा भेटिए । तिनमा पनि धेरैले दाबी गरे । दुईचार वटा हँसिया, कुटो र कोदालो पनि भेटिए । तिनमा पनि सबैले यो मेरो हो भन्न छोडेनन् । डोका, डाला र नाम्ला काम नलाग्ने अवस्थामा भेटिए । दुईचार वटा डेक्ची, ताप्के, कसौंडी र थाल पनि कुच्चिएको अवस्थामा भेटिए । त्यसमा पनि सबैले यो मेरो हो भन्ने दाबी गरे ।

हिजो पहिरोपीडित हुँदा सदरमुकामदेखि सहरसम्मका सहयोगी र दाताहरूले सहानुभूतिपूर्वक सहयोग गरे । उनीहरू आज आफ्नै बुद्धिले द्वन्द्वपीडित बनेका छन् । थाहा छैन अब बाह्रघरे गाउँका यी पीडितहरूले आफूलाई केको पीडित भनेर सहयोग माग्छन् ?

ठूली मोक्तानले फेरि उसैगरी वेदना पोख्न थालिन्, 'एउटा ताप्केसम्म भेट्टाउन पाए त पल्ला गाउँलेसँग दुई माना पीठो मागेर भए पनि एक डल्ला ढिँडो मस्काएर खान पाइन्थ्यो ।'

घरका सामान खोज्दै जाँदा एउटा बन्दुक पनि हिलोमा पुरिएको अवस्थामा भेटियो । त्यो देखेर सामान खोज्नेहरू सबै झस्के । त्यसमा भने कसैले पनि यो मेरो हो भनेर दाबी गरेनन् । बरु बन्दुक देख्नेबित्तिकै सबैजना पछिपछि हट्न थाले । बन्दुक बोक्ने कि माओवादी हुन्थ्यो कि प्रहरी र सेना कि लाहुरे बा । गाउँमा कोही प्रहरी र सेना थिएनन् । लाहुरे बाको बन्दुक उहिल्यै बिग्रिएर फालिसकेका थिए । तब त त्यो बन्दुक पक्कै कुनै माओवादीले लुकाएको हुनुपर्छ । को होला बाह्रघरे गाउँमा माओवादी ?

उद्धारकर्ताहरूलाई पनि समस्या पर्‍यो, भेटिएका सामान कसलाई, कसरी जिम्मा लगाउने ? सबैले सबै सामानमाथि आफ्नो दाबी गरिरहेका थिए ।

खोज्दै जाँदा थप केही सामान भेटिँदै गए । सामान भेटिँदै जाँदा त्यसमाथिको दाबी पनि बढ्दै गयो । यो मेरो हो... यो त मेरो हो... भन्दै मान्छेहरूले भेटिएका सामान खोसाखोस गर्न थाले । खोसाखोस गर्दागर्दै लुटालुट पनि गर्न थाले । खोसाखोस र लुटालुट गर्दागर्दै मान्छेहरूले एकले अर्कोलाई हानाहान पनि गर्न थाले ।

अचम्मलाग्दो दृश्य के देखियो भने हिजो पीरले रोइरहेकी ठूली मोक्तान र अरू गाउँलेलाई पनि नरुन सम्झाउने र सबै मिलेर आफ्नै लागि केही गर्नुपर्ने अर्ती उपदेश दिइरहेको मास्टर नै लड्नेभिड्नेमा सबैभन्दा अगाडि थियो । केही सामान खोज्ने र भेट्टाउने क्रममा भिडन्त नै हुन थालेपछि मान्छेहरूको भागदौड हुन थाल्यो । लोग्नेमान्छेहरू सामानका लागि एकआपसमा लड्न र भिड्न थाले । आइमाईहरू पनि एकले अर्कोलाई लछारपछार गर्दै रुन, कराउन र चिच्याउन थाले ।

पहिरो झर्न लागेको थाहा पाएर दुइटा छोराछोरीलाई बोकेर बेतोडले भाग्दा लडेर खुट्टा मर्केको साइँला लामाले हिलो र ढुंगा पल्टाउँदै आफ्नो सामान खोज्न सकेको थिएन । त्यसरी खोज्न सक्नेले भेटे जति सामान आफ्नै हो भनेर थुपार्न थालेपछि रित्तो हात बसेको साइँलालाई खपिनसक्नु भयो । रिसको झोंकमा उसले 'लौ थुपार तिमीहरू नै सबै सामान' भन्दै एउटाको त्रिपालमा आगो लगाइदियो । त्यो त्रिपाल जगतेको परेछ । 'को हो मेरो घरमा आगो लाउने ? ' भन्दै उसले पनि सँगैको त्रिपालमा आगो लाइदियो ।

अर्कोले पनि त्यसैगरी अर्को त्रिपालमा आगो लाइदियो । यसैगरी क्रमशः सबै त्रिपालमा आगो लाग्दै गयो । एकैछिनमा सबै त्रिपाल खरानी भए । हर्के दम्पतीको लास राखिएको त्रिपाल पनि बाँकी रहेन । लास कुर्न बसेका प्रहरी जवानले आगो लागेको त्रिपाललाई हटाएर लास जोगाए ।

पहिरोग्रस्त त्यो बाह्रघरे गाउँ लडाइँको मैदानजस्तै भयो । पहिरोपीडितहरू आपसमा मर्न र मार्न तम्सिँदा हिजो वर्षाको भेल बगेको बाह्रघरे गाउँमा आज मान्छेको रगत बग्यो । बन्दुक कसले पड्कायो भन्ने थाहा नहुँदै दुईचार जना रगताम्मे हुँदै भुइँमा ढले । एकै छिनमा त्यो बन्दुक पनि पड्किन छोड्यो ।

पछि देखियो-बन्दुक हिलोमा आधा गाडिएको थियो र आधा देखिएको थियो ।
सानोतिनो लडाइँकै झल्को दिने दृश्य देखेर आइमाई र केटाकेटीहरू चाहिँ डरले अत्तालिएर रुन र कराउन थाले । पहिरोग्रस्त बाह्रघरे गाउँमा कोलाहल नै मच्चियो ।

घरका सामान खोज्दै जाँदा एउटा बन्दुक पनि हिलोमा पुरिएको अवस्थामा भेटियो । त्यो देखेर सामान खोज्नेहरू सबै झस्के । त्यसमा भने कसैले पनि यो मेरो हो भनेर दाबी गरेनन् । बरु बन्दुक देख्नेबित्तिकै सबैजना पछिपछि हट्न थाले ।

आफ्नै ज्यानको असुरक्षा देखेर उद्धार र राहतका लागि आएका स्वयंसेवक र सहयोगीहरू ज्यान जोगाउनका लागि त्यहाँबाट भागे ।

खोज्दा भेटिएका केही सामानहरू थुप्रिएका छन् । ती सामानसँगै दुईचारवटा लास पनि यत्रतत्र छरिएका छन् । तर ती लासलाई कुर्ने कोही छैनन् । हर्कध्वज दम्पतीको लासलाई कुर्ने प्रहरी जवान पनि डरले पहिल्यै भागिसकेका थिए ।

अब बाँचेका मान्छेहरू स्तब्ध भए । कोही रुन, कराउन र चिच्याउन सकेनन् । केही बाँकी नरहेको बाह्रघरे गाउँमा सन्नाटा छायो । मान्छेको आवाज छैन । पशुहरूको आवाज छैन । पन्छीहरूको आवाज छैन । खहरेको आवाज पनि छैन । हावाको सर्सराहट पनि छैन । बिजुली चम्केको छैन । मेघ पनि गर्जेको छैन । घनघोर वर्षा पनि छैन । उर्लिंदै आएको त्यो पहिरोको हुँकार त हिजोअस्ति नै थामिइसकेको थियो । बाँकी छ त सन्नाटामात्रै । पहिरोपछिको सन्नाटा ।

सिरानडाँडाको फेदैमा रहेको बाह्रघरे गाउँ कतै छैन । रेडक्रसले जोडिदिएको बाह्रैवटा त्रिपालको घर पनि छैन । बाँचेका केही मान्छेहरू एकले अर्कोलाई पीठ फर्काएर चिसो भुइँमा टाक्राकटुक्रुक्क बसेका छन् । कसैसित कसैको बोलचाल भएको छैन ।

हिजो पहिरोपीडित हुँदा सदरमुकामदेखि सहरसम्मका सहयोगी र दाताहरूले सहानुभूतिपूर्वक सहयोग गरे । उनीहरू आज आफ्नै बुद्धिले द्वन्द्वपीडित बनेका छन् । थाहा छैन अब बाह्रघरे गाउँका यी पीडितहरूले आफूलाई केको पीडित भनेर सहयोग माग्छन् ? अनि ती पीडितहरूलाई अब कसले सहयोग गर्छन् र के भनेर सहयोग गर्छन् ?

पहिरोपीडितले मच्चाएको द्वन्द्वको खबर सदरमुकाम र सहरसम्म कसैले पुर्‍याए कि पुर्‍याएनन्, अहिलेसम्म त्यो द्वन्द्वको निसानी हेर्न उताबाट कोही पनि आएका छैनन् ।