लिगको तयारीमा जुट्यो एन्फा

काठमाडौं : तीन वर्षदेखि अवरुद्ध बन्दै आएको 'ए' डिभिजन लिग आगामी वैशाख १५ गतेदेखि हुने भएको छ । लिग सञ्चालनका लागि अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले तीव्र गतिमा तयारी थालेको एन्फाका प्रवक्ता इन्द्रमान तुलाधरले बताए । 'विश्व फुटबल महासंघ (फिफा) र एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी) ले सन् २०१८ सम्म क्लब लाइसनिङ सिस्टम लागू गरेको तथा लिग फुटबललाई सुचारु गर्न फिफा र एएफसीले समेत ताकेता गरिरहेकोले नेपालमा घरेलु लिग सञ्चालन गर्नुको विकल्प छैन ।

एन्फाले एकदुई दिनमा 'ए' डिभिजन लिगका लागि प्रायोजकको तय गर्नेछ । एन्फाले यस वर्ष काठमाडौंका १२ वटा क्लबलाई समेटेर सहिद स्मारक 'ए' डिभिजन लिग सुचारु गर्नेछ', तुलाधरले भने ।

लिग सञ्चालनका लागि आर्थिक पक्ष पनि बलियो बनाउनुपर्ने भएकोले लिगको पुरस्कार राशि र क्लबहरूलाई प्रदान गरिने आर्थिक अनुदान तथा सेवाका विषयमा छलफल गरिने पनि तुलाधरले बताए । उनका अनुसार विगतमा भन्दा लिगको पुरस्कार घटाउने र क्लबको तयारी खर्च बढाउन एन्फा लागेको छ । लिगका लागि वैशाख १ गतेदेखि खेलाडी अनुबन्धनको प्रक्रिया पनि सुरु हुनेछ ।

यसपटक सहभागी क्लबलाई रेलिगेसनको मापदण्ड नराखिने पनि तुलाधरले बताए । नेपालले सन् २०१८ बाट एएएफसी क्लब लाइसनिङलाई अनिवार्य रूपमा लागू गर्ने भएकाले अर्को वर्षदेखि लाइसेन्सका लागि प्रक्रिया पुर्याउने सबै जिल्ला, क्षेत्र र क्लबहरूलाई लिगमा समावेश गरिने र रेलिगेसनको मापदण्ड पनि त्यसैबेला राखिनेछ । पुरानो संरचनाअनुसार सहिद स्मारक लिग सञ्चालन गर्न लागिएकोले यस पटक 'बी' बाट 'ए' डिभिजनमा प्रवेश गरेको एनआरटी र च्यासलले भाग लिन पाउने छैन ।

एन्फाले विभिन्न समयमा लिगलाई आआफ्नै ढंगले सञ्चालन गर्दा लिगको एकरूपतामा समेत अन्योल देखिएको थियो । हालै फिफा, एएफसी, एन्फा र 'ए' डिभिजन क्लबका पदाधिकारी सम्मिलित बैठकले पनि वैशाखमा 'ए' डिभिजन लिग सञ्चालन गर्ने सहमति गरेको थियो । हिमालयन शेर्पा क्लबका अध्यक्ष कर्माछिङि शेर्पा एन्फाले पटकपटक लिग सञ्चालन गर्ने कुरा गरिरहे पनि क्लबहरू अझै लिग हुन्छ भनेर विश्वस्त बन्न नसकेको बताउँछन् । 'लिग हुन्न भनेर एन्फाले कहिल्यै भनेको छैन तर, लिग गर्ने हो भने अब ढिला गर्नु हुन्न । लिग नहुँदा पुराना खेलाडी पलायन हुँदै गएका छन । नयाँ खेलाडी आउने बाटो पनि ठप्प भएको छ । विभिन्न जिल्लामा हुने गोल्डकप र एउटै खेलाडीको सहभागिताले फुटबलको स्तर माथि नजाने कुरालाई एन्फा नेतृत्वले बुझ्नु आवश्यक छ,' शेर्पाले भने ।

एन्फाले नियमिति लिग सञ्चालन गर्न नसक्दा पछिल्लो तीन वर्षमा सयौं खेलाडी पलायन हुने अवस्था आएको शेर्पाले बताए । 'लिग नहुँदा क्लब फुटबल र खेलाडीको अवस्था धराशायी बन्दै गएको छ । अहिले विभागीय टोलीबाहेकका क्लबलाई खेलाडी जुटाउन नै समस्या भएको छ । नियमित लिग नहुँदा खेलाडीमात्र होइन प्रशिक्षक र रेफ्रीको रोजीरोटीसमेत गुम्दै गएको छ । राम्रा खेलाडीसमेत जुन भेटिन्छ त्यही प्रतियोगिता खेल्न बाध्य छन्,' शेर्पा भन्छन् ।

नेपालमा २०११ सालदेखि सञ्चालन हुन थालेको सहिद स्मारक लिग विभिन्न समयमा आआफ्नै कारण रोकिँदै आएको छ । बर्सेनि हुनुपर्ने लिगले हालसम्म ४२औं संस्करण पार गरेको छ । फुटबल खेलको विकासमा लिगलाई नियमित गराउने उद्देश्यले नेपाल सरकारले मात्र एन्फालाई अहिले बर्सेनि ६० लाख रुपैयाँ सहयोग पनि गर्दै आएको छ । यसअघि लिगका लागि सानमिगेल बियर, रेडबुलजस्ता कर्पोरेट हाउसले प्रायोजन गरेका थिए । पछिल्लो समय लिगले नियमितता नपाउँदा प्रायोजक पनि हराउँदै गएको अवस्था छ ।

यसअघि २०६७ सालसम्म सहिद स्कारक 'ए' डिभिजन लिगको रूपमा सञ्चालन हुँदै आएको लिगलाई २०६८ सालमा राष्ट्रिय लिगको रूपमा सञ्चालन गरिएको थियो । त्यसपछि बीचमा पुन: सहिद स्मारक 'ए' डिभिजनकै नाममा लिग गरेको एन्फाले पछिल्लो पटक २०७०/७१ सालमा मोफसलको केही टोलीलाई समेटेर होम एन्ड अवेका आधारमा राष्ट्रिय लिग खेलाएको थियो । एन्फाले २०७०/७१ सालमा आएर काठमाडौं बाहिरका झापा, मोरङ, रूपन्देही र सुदूरपश्चिमको कैलालीलाई समावेश गरी राष्ट्रिय लिग सञ्चालन गरेको थियो ।

पहिलो पटक होम एन्ड अवेको आधारमा खेलाइएको राष्ट्रिय लिगमा जिल्लाका चारसहित काठमाडौंको थ्रीस्टार, मनाङ मस्र्याङ्दी, त्रिभुवन आर्मी, एपीएफ र नेपाल पुलिस क्लबले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । राष्ट्रिय लिगको उपाधि थ्रीस्टारले जितेको थियो । एन्फा नेतृत्वको कार्यशैलीप्रति प्रश्न उठाएका कारण 'ए' डिभिजन क्लब फ्रेन्ड्स, सरस्वती, मच्छिन्द्र र हिमालयन शेर्पा क्लबलाई भने कारबाही गर्दै सहभागिताबाट वञ्चित गरिएको थियो । अर्को 'ए' डिभिजन क्लब संकटाले आर्थिक कारण देखाउँदै राष्ट्रिय लिग नखेल्ने निर्णय लिएको थियो ।

हालसम्मका लिगका विजेता

मनाङ मस्र्याङ्दी क्लब : २०४२-२०४३, २०४३-२०४४, २०४६, २०५७, २०६०, २०६२ र २०७० साल
आरसीटी क्लब : २०२८, २०२९, २०३०, २०३६, २०३८ र २०४१ साल

पुलिस फोर्स (नेपाल पुलिस क्लब) : २०१२, २०१३, २०६३, २०६६-२०६७ र २०६८ साल

थ्रीस्टार क्लब : २०५४, २०५५, २०६१, २०६९ र २०७१ साल

एनआरटी क्लब : २०१७, २०१९, २०३५ र २०५२ साल

महावीर क्लब : २०११, २०२३ र २०२६ साल

संकटा क्लब : २०३७, २०४० र २०४२ साल

अन्नपूर्ण क्लब : २०३४ र २०३९ साल

देउराली क्लब : २०२५ र २०२७ साल

आर्मी ११ : २०१४ साल

विद्याब्यायाम : २०२० साल

फ्रेन्ड्स युनियन : २०२४ साल

ब्वाइज युनियन क्लब : २०३२ साल

सुनाखरी एथलेटिक्स क्लब : २०३३ साल