फ्रेमभित्र दक्षिण एसियाको यौन व्यापार
काठमाडौं : नेपालको एउटा सानो गाउँमा बसोबास गर्ने १५ वर्षीया सीता विस्थापित युवती हुन् । २०७२ सालको विनाशकारी भूकम्पले उनको गाउँ ध्वस्त बनायो । त्यसपछि उनी अनायासै देहव्यापारमा फसिन् । किनकि भूकम्पपछि उनको गाउँ मानव तस्करको अखडा बन्न पुग्यो । त्यही जालोमा फसिन् सीता पनि । उता डेब्बी १५ वर्षकी अमेरिकी नागरिक हुन् । सीताजस्तै उनी पनि देहव्यापारमा लागेकी युवती हुन् । बिहान ५ बजेदेखि उनको काम सुरु हुन्छ ओकल्यान्ड सडकमा । साढे ५ बजेसम्म त उनले सडक वा इन्टरनेटमार्फत ग्राहक खोजिसकेकी हुन्छिन् । भोलिपल्ट साढे २ बजेसम्म उनी ग्राहकसँग हुन्छिन् । विभिन्न प्रलोभनमा पारेर वा झुक्याएर यौन व्यवसायमा फसाइएकी अमेरिकी युवतीमध्ये उनी एक प्रतिनिधि पात्र हुन् ।
सीता र डेब्बीजस्तै यौनव्यवसायमा लागेका सयौं युवतीको कथा चित्रण गरिएका तस्बिर पाटन म्युजियममा प्रदर्शनीमा राखिएको थियो । गरिबीको चपेटामा परेर यौन व्यवसायमा लाग्न बाध्य युवतीको चित्रण तस्बिरमा देखिन्थ्यो । सिद्धार्थ आर्ट फाउन्डेसन र अमेरिकी दूतावासको सहयोगमा चलेको 'सत्य कथामा आधारित' फोटो प्रदर्शनीमा यौनअत्याचार, यौनशोषण र लैंगिक हिंसाको जोखिममा परेकाको आवाज प्रस्तुत गरिएको थियो । जुलाई १३ देखि सुरु भएको प्रदर्शनी जुलाई ३१ मा सम्पन्न गरिएको हो । प्रदर्शनीमा खासगरी दक्षिण एसियाली मुलुकमा देखिएका देहव्यापारका यथार्थ कथा चित्रण गरिएको थियो ।
नेपाल र अमेरिकाबीच कूटनीतिक सम्बन्धको ७०औं वर्षगाँठका अवसरमा प्रदर्शनी आयोजना गरिएको हो । 'जुलाई' महिनालाई मानव बेचबिखनविरुद्धको महिनाका रूपमा लिइने भएकाले यही महिनामा प्रदर्शनी गरिएको आयोजकको भनाइ छ । यौनशोषण र वेश्यावृत्तिका बारेमा चेतना फैलाउन र त्यसमा कमी ल्याउने उद्देश्यका साथ प्रदर्शनी आयोजना गरिएको क्युरेजर रान्डी रोजेनवर्गले बताइन् ।
हजुरआमा उमेरका महिलाले कोठी चलाएको र नातिनी उमरेका किशोरी वेश्यालयमा रहन बाध्य भएको तस्बिरमा झल्किन्थ्यो । दक्षिण एसियाका गरिबी र विभिन्न समस्याले यौन व्यापारमा लाग्न बाध्य भएकाहरूको कथा तस्बिरमा उतारिएको थियो ।
प्रदर्शनीमा अमेरिकालगायत अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा ख्यातिप्राप्त फोटोग्राफर एवं कलाकारले शोषण र सशक्तीकरण विषयमा आधारित तस्बिर समावेश गरिएका थिए । सानै उमेरमा यौनव्यवसायमा लाग्न बाध्य बनाइएका किशोरीको तस्बिर देख्दा धेरैको मन खिन्न भएको थियो । वेश्यालयमा बेचिएपछि आमा बनिसकेका युवतीहरूको बिचल्ली मन छुने थियो । कुनै तस्बिरमा मानव तस्कर गर्ने गिरोह समातिएका थिए । फ्रेममा राजन नामका तस्कर हनुमानढोकामा हत्कडी लगाएर उभिइरहेका देखिएका थिए ।
उनका सामु जमुना र ज्योति मुन्टो लुकाएर बसेका तस्बिर देखिन्थ्यो । यी दिदीबहिनीलाई राजनले एउटै वेश्यालय पुर्याएका थिए । राजनले सुरुमा जमुनालाई बेचेका थिए भने त्यसपछि ज्योतीलाई । उनीहरूलाई मुम्बईको वेश्यालयबाट उद्धार गरिएको थियो ।
तस्बिरमा परिवार पाल्न बाध्य भएर देहव्यापारमा लागेका १८ वर्षीया संगीता र विमलाको कथा पनि प्रस्तुत गरिएको थियो । वादी समुदायका उनीहरू गरिबीका कारण देहव्यापारमा लाग्ने प्रतिनिधि पात्र हुन् । वादी महिला परम्परादेखि यौनव्यवसायमा लागेको भन्ने गतल बुझाइ छ । विशेषगरी निम्न वर्गका र प्रायः आदिवासी समुदायका युवती नचाहेर वेश्यालयमा पुग्न बाध्य भएको हितमान गुरुङले बताए ।
भारत, पाकिस्तान, बंगलादेशलगायत विभिन्न मुलुकका वेश्यालयमा लिइएका तस्बिर अझ दर्दनाक देखिन्थ्यो । हजुरआमा उमेरका महिलाले कोठी चलाएको र नातिनी उमरेका किशोरी वेश्यालयमा रहन बाध्य भएको तस्बिरमा झल्किन्थ्यो । दक्षिण एसियाका गरिबी र विभिन्न समस्याले यौन व्यापारमा लाग्न बाध्य भएकाहरूको कथा तस्बिरमा उतारिएको थियो ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
