चीनः राष्ट्रपति सी जिनपिङ झन् शक्तिशाली !
बेइजिङ: चीनको सत्तारूढ कम्युनिष्ट पार्टीले दुई कार्यकाल मात्रै राष्ट्रपति बन्न पाउने संविधानको व्यवस्था हटाउन प्रस्ताव गरेको छ। यो प्रस्ताव बहालवाला राष्ट्रपति सी जिनपिङलाई तेस्रो कार्यकाल पनि राष्ट्रपतिमा कायम राख्न गरिएको हो ।
चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको यो कदमले राष्ट्रपति सीलाई अहिलेको दोस्रो कार्यकाल सकिएपछि पनि पदमा निरन्तरता दिन बाटो खोल्ने भएको छ। चिनियाँ राजनीतिमा यसलाई माओ त्सेतुङको पालापछि एउटा महत्वपूर्ण र निर्णायक घडीका रूपमा हेरिएको छ। सीलाई दोस्रो कार्यकालमा निरन्तरता दिने निर्णयसँगै चिनियाँ नागरिकले यस्तो घोषणा हुन सक्ने अनुमान गरिसकेका थिए ।
राष्ट्रपति सी माओपछि चीनको राजनीतिमा सबैभन्दा प्रभावशाली व्यक्तिका रूपमा स्थापित भइसकेका छन्। पार्टी, सेना र व्यापारी वर्गले उनलाई बलियो समर्थन गरेका छन्। सीलाई चिनियाँ संस्थापक नेता माओ त्सेतुङपछिकै सबैभन्दा शक्तिशाली नेता ठानिएको छ ।
अहिले माओसँगै उनको तस्विर भएका ठुला ठुला होर्डिङ बोर्ड देशभर देख्न सकिन्छ । अर्कातिर उनका तस्बिर अंकित सामाग्री पनि बजारमा बिकाउको बस्तु बनिसकेका छन् ।
केही हप्ता यता करिब ८० करोड चिनियाँ नागरिकले त्यहाँका टेलिभिजन कार्यक्रममा 'चीनको नयाँ सोचको युग' सम्बन्धी विज्ञापन चासोसाथ हेरे । दशकौंदेखि चीनमा शासन गर्दै आएको कम्युनिष्ट पार्टीले देशलाई विकासको एउटा उचाईमा लगिसकेको छ ।
सीको पाला भन्दा पहिले उच्च नेताहरूको हातमा निश्चित समयमात्रै सत्ताको बागडोर हुने गर्थ्यो। तर अब त्यो कुरा फेरिएको छ । सीले अब लामो समयसम्म चीनमा शासन गर्ने तय भइसकेको छ । गत वर्ष भएको चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको सम्मेलनमा सीको उत्तराधिकारी नचुनेबाटै यो कुराको पुष्टि भइसकेको थियो ।
चीनमा यसअघि एक दशकसम्म एउटाले नेतृत्व गरेपछि अर्को नेताको हातमा बागडोर गइजान्थ्यो । तर जब सीको उदय भयो त्यो कुरा पुरै फेरिएको छ । उनले राष्ट्रपति पद सम्हालेदेखि चीनका पुराना परम्परालाई भत्काइरहेका छन् ।
चीनको राष्ट्रपति निर्वाचित भएपछि भ्रष्टाचारविरुद्ध चालेको कदमले उनको लोकप्रियता ह्वात्तै बढायो । सीको त्यस कदमल घुस लिने र सार्वजनिक पदको दुरुपयोग गर्नेको सातो जान थाल्यो । सीको भ्रष्टाचारविरोधी अभियानका कारण त्यहाँका १० लाखभन्दा धेरै पार्टी प्रतिनिधिलाई अनुशासनमा बाँध्न सकियो ।
आफ्नो भ्रष्टाचारविरोधी अभियानकै क्रममा सीले राजनीतिक प्रतिद्वन्द्वीलाई पनि बढारे । अर्थात्, उनको विरोधमा निस्कने स्वर पनि सामसुम भए । सी माथि शंका उपशंका गर्ने सबै आवाज पुरै दबाइयो ।
पद सम्हालेदेखि नै राष्ट्रपति सीले देश विकासका लागि आफ्ना राजनीतिक विचार साफ र स्पष्टसँग राखे । जसले चिनियाँ जनतालाई 'कन्भिन्स' गर्न सहज भयो ।
चीनलाई महाशक्तिको बाटोमा लैजाने क्रममा सीले नयाँ नयाँ विधि अपनाए । उनले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार बढाएर चीनको प्रभाव संसारभरी पुर्याउन 'वान बेल्ट वान रोड' नामको महत्त्वाकांक्षी परियोजना अघि सारे । यो परियोजनामा अहिलेसम्म विश्वका ६८ भन्दा धेरै देशले हस्ताक्षर गरिसकेका छन् ।
सीले आफ्नो महत्वाकांक्षी योजना अन्तर्गत सन् २०२० सम्ममा देशबाट गरिबी हटाउने घोषणा गरिसकेका छन् । चीनमा महत्वाकांक्षीय परियोजना थालेर विश्वमा प्रभाव बढाइरहेका सीले देशमा पनि अब तेस्रो कार्यकालका लागि धेरै मेहनत गर्नु नपर्ने भएको छ । अब उनी कम्तिमा १० वर्षसम्म चीनको शासककारुपमा रहनेछन् ।
सी जिनपिङको शक्तिकै कारण अहिलेसम्म उनको उत्तराधिकारी पनि छानिएको छैन । यसो गर्नु भनेको उनी अझै चिनियाँ सत्तामा रहिरहने प्रयास हो । उनको शक्तिकै कारण पाँच वर्षपछिका उनका उत्तराधिकारीबारे कसैले अनुमान लगाउने अवस्था छैन ।
गत अक्टोबरमा भएको चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको राष्ट्रिय सम्मेलनले चीनमा जारी परम्परा भत्काउँदै सीको उत्तराधिकारीका रूपमा कसैलाई अघि सारेन । त्यहीँदेखि सीले चीनमा अझै कयौँ वर्ष प्रभाव जमाएर सत्ताको बागडो सम्हालिरहने अनुमान गरिएको थियो ।