काठमाडौं : बत्तीसपुतलीस्थित शिल्पी थिएटरमा रूसी साहित्यकार एन्टोन चेखबको चर्चित नाटक ‘थ्री सिस्टर्स’ मञ्चन भइरहेको छ । यो नाटक चेखबले सन् १९०० मा लेखेका थिए । सन् १९०१ मा मस्को आर्ट थिएटरमा पहिलो पटक यसको मञ्चन गरिएको थियो ।
पेसाले मेडिकल डाक्टर चेखब कथाकार र नाटककारका रूपमा संसारभर चर्चित छन् । उनका नाटकमा सुक्ष्म विषयवस्तुमा यथार्थवादी दृष्टिकोण पाइन्छ । खान्दानी परिवारमा जन्मेका तीन दिदीबहिनी आभा, रिना र माया तथा उनीहरूका एक दाजु दीपजंगबीचको परिघटनामा नाटक घुमेको छ ।
सानदार कोठामा तीन दिदीबहिनी आ–आफ्नो काममा व्यस्त छन् । दीपजंग पियानोको धुनमा मस्त छ । त्यहाँ कोही पनि खुसी र सुखी देखिँदैनन् । सैनिक अधिकृत बाबुको मृत्युपछि आभा, रिना र माया राजधानीबाहिरको एउटा सहरमा निरस र उद्देश्यहीन जीवन बाँचिरहेका छन् । उनीहरू राजधानीमा जन्मेका हुन् । सबै फेरि राजधानी नै फर्कन चाहन्छन् तर विविध कारणले राजधानी फर्कन सकिरहेका छैनन् ।
बाहिरबाट हेर्दा सामान्य रूपमा चलेको जस्तो लाग्छ यो परिवारको दैनिकी । तर पात्रहरूमा विस्तारै जीवनप्रति असन्तुष्टिको जालो फैलँदै गएको छ । सामान्य लाग्ने सम्बन्ध जटिल बन्दै जान्छन् र परिवारको संरचना नै भताभुंग हुन्छ ।
दर्शकले आफ्नै जीवन भोगाइको छनक पाउँछन् नाटकमा । पौने दुई घन्टा आफ्ना दर्शक बाँधेर राख्न सक्नु नाटकको सबल पक्ष हो । आधुनिक जीवनशैली अपनाएका नाटकका पात्रहरू संघर्षबाट थाकेका छन् । उनीहरू हरेक कुरामा दोधारमा देखिन्छन् ।
जेठी दिदी आभा स्कुलमा पढाउँछिन् । ३५ वर्ष बितिसक्दा पनि मन मिल्ने पुरुष साथी नभेटेकोमा उनी निराश छिन् । माहिली माया कुशप्रसादसँगको विवाहका कारण चिन्तित छिन् । उनका लागि श्रीमान् गनगने र पट्यारलाग्दो पुरुष हो । उनी एक विवाहित कर्नेलको प्रेममा परेकी छन् । यसको कुनै पनि सकारात्मक रिजल्ट नआउने उनलाई थाहा छ । कान्छी रिना कल सेन्टरमा काम गर्छिन् तर खुसी छैनन् । आफूलाई मन परेको मान्छे र जीवनका खुसी राजधानी पुगेर भेट्टाउने विश्वासमा छिन् उनी । तर राजधानी उनी जान सकिरहेकी छैनन् ।
दीपजंगले गाउँकी केटी निकितासँग बिहे गरेपछि उनीहरूको परिवारमा समस्या सुरु हुन्छ । निकिता र तीन दिदीबहिनीको फरक सोच, फरक जीवनशैलीका कारणले परिवारमा सधैं नयाँनयाँ दबाब र समस्या आइलाग्छन् । हरेक पल द्वन्द्व छ । निकिताले परिवारमा हैकम जमाउँदै जान्छे र दिदीबहिनीको व्यक्तिगत स्वतन्त्रता र परिवारभित्रको सहज वातावरण भताभुंग पारिदिन्छे ।
ऊ आफैं पनि खेलकुद परिषद्को अध्यक्ष नीलकण्ठसँगको पे्रममा छे । उसले दीपजंगलाई पनि बेवास्ता गर्छे, उनीहरूको प्रेम पनि समस्यामा परेको छ । कलेजको प्रोफेसर बन्ने सपना देखेको दीपजंग घरायसी लफडा र जुवाको लतमा फसेको छ । उसले कुनै पनि गतिलो काम गर्न नसकेकोमा पश्चातापको जिन्दगी बाँचिरहेको छ।
तीन बहिनीसँग प्रेम, यौन र पारिवारिक सम्बन्धका कारण धेरै मानिस जोडिन आइपुग्छन् । तीन दिदीबहिनीका कारण अरू विभिन्न पात्र पनि भेला हुन्छन् । पात्रअनुसारका फरकफरक स्वभाव छन् । अति यथार्थभित्रको विसंगत घटना नाटकमा देख्न सकिन्छ । नाटकमा धेरै ठूलो घटना घटेको छैन । सबै पात्र आफ्नो लक्ष्य र सपनाभन्दा फरक जिन्दगी बाँचिरहेका छन् ।
आभा, माया, रिना, निकिता, समिर, कर्नेल आशुतोष, हर्षमान, प्रताप, प्रबल, डा. चूडामणि, कान्छी मैयाँ, विश्वध्वज, कुशप्रसादजस्ता पात्रको अभिनय जीवन्त छ ।
एन्टोन चेखबको यो नाटकको नेपाली अनुवाद मेघराज अधिकारीले गरेका हुन् । अधिकारीले अनुवाद गर्दा लेखकको मर्मलाई जस्ताको तस्तै समेट्ने कोसिस गरेका बताए ।
थ्री सिस्टर्स नाटकको निर्देशन तथा परिकल्पना घनश्याम श्रेष्ठले गरेका हुन् । विदेशी भाषा र परिवेशमा लेखिएको नाटकलाई नेपाली रूपान्तरणमा निर्देशन गर्नुका साथै दृश्यहरूको चलाखीपूर्ण संयोजन मञ्चमा उतार्नु कठिन कार्य भएको श्रेष्ठले बताए । मञ्चको साजसज्जा, संगीत र प्रकाशको संयोजन पनि सहज छ । पात्रको अवस्था र परिवेश सुहाउँदो दृश्य र संगीतको मि श्रणले नाटक रोचक बनेको छ ।
केही दोहोरिरहने घटनाले दर्शकलाई पट्यार लाग्छ । केही घटना काल्पनिक लाग्छन् । संवादप्रधान रहेकाले नाटक बोझिलो लागिरहन्छ । दृश्यमा भन्दा संवादमा कलाकारको ध्यान केन्द्रित हुनु स्वाभाविक देखिन्छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
