नयाँ मापदण्डले रक्तसंचार केन्द्र संकटमा
गुलरिया : राष्ट्रिय रक्तसंचार ब्यूरोले देशभरका रक्तदान केन्द्रलाई न्युनतम मापदण्ड तोकेपछि नेपाल रेडक्रस सोसाईटीले संचालन गरेका धेरै जसो रक्तदान केन्द्र बन्द हुने अवस्थामा छन् । रक्त संकलन केन्द्रका लागि बिभिन्न तहका प्राबिधिक अनिवार्य हुनुपर्ने मापदण्ड बनेको छ । तर हाल रहेको रक्तसञ्चार केन्द्र कामचलाउ हालतमा छन् । सरकारको मापदण्ड पालना बाध्यकारी भएपछि आर्थिक संकटका कारण केन्द्रहरु बन्द हुने हालतमा पुगेको हो । रक्तसञ्चार केन्द्र बन्द भए विरामीले रगत पाउन कठिन हुनेछ ।
१९ बर्ष अघिदेखि बर्दिया जिल्ला अस्पताल परिसरमा बर्दिया रेडक्रसले सञ्चालन गर्दै आएको रक्तसंचार सेवा आर्थिक अभावले बन्द हुने अवस्थामा पुगेको नेपाल रेडक्रस सोसाईटी जिल्ला शाखा बर्दियाका सभापति कृष्णप्रसाद गौतमले बताए । ‘ब्युरोले तिन बर्षअघि मापदण्ड अनुसारको केन्द्र संचालन गर्न पत्राचार गरे पनि हामीले जेनतेज चलाएका थियौं । अब चलाउन नसकिने अवस्था आयो’, उनले भने । देशभरका करिव ४० भन्दा वढी रक्तसंचार केन्द्रको अवस्था यस्तै रहेको उनको भनाइ छ ।
मापदण्ड अनुसारको प्रविधि खर्च २४ लाख रुपैयाँ र केन्द्र तथा मानवशंसाधन खर्च बार्षिक अनुमानित ३२ लाख ३४ हजार रुपैयाँ खर्च थेग्न रेडक्रसलाई समस्या देखिएको छ । मापदण्ड अनुसारको प्रविधि उपलब्ध गर्न सकिने भए पनि बार्षिक केन्द्र संचालन खर्च जुटाउन कठिनाई भएको उनको भनाइ छ । रक्तसंचार केन्द्र संचालनका सन्दर्भमा रेडक्रसले जिल्लाका ८ वटै स्थानिय तहसँग छलफल गरे पनि केन्द्र संचालन खर्च कतैबाट जुट्न सकेन ।
रेडक्रसको आम्दानी नभएको र स्थानिय साना तिना सहयोगले केन्द्र दीगो रुपमा संचालन हुन नसक्ने भएपछि नेपाल रेडक्रस सोसाईटीले रक्तसंचार केन्द्र बन्द गर्ने स्थितिमा पुगेको हो । बर्दिया जिल्ला अस्पताल परिसर गुलरियामा संचालनमा रहेको लारी रक्तसंचार केन्द्र सरकारले संचालन गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए । सरकारले तोकेको मापदण्डअनुसार मेडीकल टेक्नोलोजिष्ट १, ल्याव टेक्निसिएन ३, ल्याव असिस्टेन्स २, ड्राईभर, सेक्युरिटी गार्ड, क्लिनर र ल्याव पर्सन गरी कम्तीमा ११ जना कर्मचारी राख्नुपर्ने प्रावधान छ ।
अस्पताल विकास समिति भंग भएकाले समितिबाट पाउने ४० प्रतिशत सहयोग समेत कटौटी भएको छ । मापदण्ड विपरीत गैर कानूनी रुपमा रक्तसंचार केन्द्र संचालन नगरिने उनले प्रष्ट पारे । रक्तसंचार केन्द्र बर्दियाले बार्षिक ३ सय ४९ पिन्ट रगत संकलन गर्दै आएको छ । सर्वत्र रगतको माग बढीरहेको अवस्थामा रक्तसंचार सेवा संचालन गर्न आवश्यक प्रविधि र जनशक्तिको ब्यवस्था जिल्ला अस्पताल बर्दियाले गरे पनि केन्द्रलाई निरन्तरता दिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।