बर्खामा चल्दैन ग्रामीण सडक
प्यूठान : अविरल वर्षासँगै जिल्लाका ग्रामीण सडक अवरुद्ध भएका छन् । गाउँगाउँमा अव्यवस्थित रुपमा डोजरले खनेकाले सामान्य बर्षातले समेत सडक ठप्प हुने गरेका छन् । बाटो बिग्रिएपछि यातायातका साधन गन्तव्यमा नपुग्दै बीचमै रोकिन बाध्य हुने गरेका छन् । यात्रु घण्टौं पैदल हिडेर गन्तव्यमा पुग्नुपर्ने बाध्यता छ । धेरैजसो दुर्गमका नागरीकले सास्ती पाएका हुन् ।
मुख्य बजारबाट गाउँसम्म पुग्ने सडक विग्रिएर बस, जिप पुग्न नसकेको स्वर्गद्धारी सार्वजनिक यातायात व्यवसायी समिति विजुवार प्यूठानका महासचिव चन्द्रमान श्रेष्ठले जानकारी दिए । ‘धेरैजसो भित्री सडक ठप्प भएका छन्’, उनले भने, ‘बर्खामा गाडी चलाउन सकिदैन् ।’ सिमिसिम पानी पर्दा पनि सडक अवरुद्ध हुने गरेको उनको भनाइ छ ।
बर्खाको बेला जिल्लाको दुर्गम गाउँ रजवारा, पूँजा, लिवाङ टिमुरचौरमा सवारी पुग्न सक्दैन । गौमुखी गाउँपालिका केन्द्र ठूलावेसी बजारमै जिप, बस राख्नु परेको श्रेष्ठले बताए । मरन्ठानाहुँदै चुँजा सोल्हाल्ना, चुँजाठाटीबाट विजुली र बडडाँडादेखि हंसपुरको सडक विग्रिएर ठप्प भएको स्थानीय यातायात व्यवसायीले बताए । ‘रजवारातिर जिप लैजान नसकेको धेरै साता भइसक्यो’, जिप चालक विजुवारका सुरेश श्रेष्ठले भने, ‘खोला र पहिरोले सडक अवरुद्ध छ ।’
बर्खामा यातायात व्यवसायीलाई धेरै समस्या हुने उनको भनाइ छ । रजवाराबाट गाउँपालिका केन्द्र ठूलावेसी बजार झर्न झण्डै तीन घण्टा पैदल हिड्नुपर्ने बाध्यता छ । सडकअवरुद्ध भएपछि स्थानीयले दैनिक उपभोग्य सामग्री समेत बोकेरै घरसम्म पु¥याउन बाध्य छन् ।
सडक अवरुद्ध भएका अन्य गाउँमा पनि उस्तै बाध्यता छ । अवरुद्ध सडक खुलाउन यसअघि जिल्ला विकास समितिमा नेताको भनसुन गर्नुपर्ने बाध्यता थियो । तर, जनप्रतिनिधी आएर करोडौंको बजेट गाउँमै पुग्दा पनि नागरीकले विकास निर्माणमा सहजता पाउन सकेका छैनन् । सडक निर्माण र मर्मत गर्न सहजै बजेट विनियोजन गर्न सकिने अवस्था रहे पनि आफन्त र इष्टमित्रकै पेरीफेरीमा स्थानीय सरकारको बजेट घुमिरहेको छ ।
गाउँगाउँमा स्थानीय सरकार गठन भएसँगै अव्यवस्थित सडक सञ्जाल निर्माण गर्ने लहर नै चल्यो । डोजर चालक नै प्राविधिक बनेर खनिएका धेरैजसो सडक ठप्प हुने गरेको यातायात व्यवसायीको भनाइ छ । स्थानीय सरकारले गत आर्थिक वर्षमा निर्माण गरेका अधिकांश सडक बर्खा सुरु भएसँगै रोकिएका छन् । अघिल्लो आर्थिक वर्ष जिल्लामा करिव ३५ करोड २६ लाख रुपैयाँ खर्च गरेर सडक निर्माण भए । जनप्रतिनिधि आफैं ठेकेदार र प्राविधिक बनेर धमाधम खनिएका सडकमा कुनै मापदण्ड तोकिएको छैन् ।
साँघुरा, घुम्ती नपुग्ने र नालीविनाका सडकले सास्ती दिने गरेका छन् । बर्खा नसकिँदासम्म सडक खुलाउन सम्भव नहुने जनप्रतिनिधीले बताएका छन् । केही स्थानीय तहले आफैं डोजर खरिद गरेका छन् । सामान्य पहिरोलाई गाउँपालिकाकै डोजर प्रयोग गरेर सडक खुलाउन सकिने संभावना भएपनि यसतर्फ जनप्रतिनिधीको ध्यान गएको छैन । गतवर्ष कुल बजेटको धेरै हिस्सा स्थानीय तहले सडकमा विनियोजन गरेका थिए ।