'फरक धारलाई सिध्याउन खोजियो'

काठमाडौं  : नेतृत्वले फरक धारलाई सिध्याउन खोजेको गम्भीर आरोप नेकपाका नेताहरुले लगाएका छन् । जिम्मेवारी दिने बेला नेतृत्वले आफ्ना पक्षधरलाई काखी च्याप्ने चलन सच्याउनुपर्ने ती नेताले बताएका छन् । शनिबारको बैठकमा नेताहरुले प्रतिवेदनको आलोचना र बचाउ गरे ।

पूर्वप्रधानमन्त्री तथा नेकपाका वरिष्ठ नेताद्वय माधव नेपाल र झलनाथ खनालले शनिबारको पार्टी स्थायी समिति बैठकमा असन्तुष्टि पोखे । उनीहरुले प्रधानमन्त्रीबाहेक अन्य नेतालाई दोहोरो जिम्मेवारी दिन नहुने मत राखे । गण्डकी र प्रदेश ५ इन्चार्जको जिम्मेवारी त्यहाँका मुख्यमन्त्रीलाई दिइएकोमा पनि उनीहरुले विरोध गरे ।

‘अनुहार हेरेर जिम्मेवारी दिनु हुँदैन । कुनै पनि नेतालाई भगवान बनाउनु हुँदैन । प्रधानमन्त्रीबाहेकका हकमा एक व्यक्ति एक जिम्मेवारी लागू गर्नैपर्छ,’ बैठकमा नेपालको भनाइ उद्धृत गर्दै स्थायी समिति सदस्य वेदुराम भुषालले अन्नपूर्णसँग भने, ‘मुख्यमन्त्रीलाई प्रदेश इन्चार्ज बनाउने हो भने सांसदलाई जिल्ला अध्यक्ष र मेयरलाई गाउँ, नगरको अध्यक्ष किन नबनाउने ? स्पष्ट र पारदर्शी ढंगले मापदण्ड बनाई त्यसलाई कडाइपूर्वक कार्यान्वयन गर्नुपर्छ ।’

साउन ५ गते वरिष्ठ नेता नेपाल र प्रवक्ता नारायणकाजी श्रेष्ठको अनुपस्थितिमा नेकपा सचिवालय बैठकले सात वटै प्रदेशका पदाधिकारी (इन्चार्ज, सहइन्चार्ज, अध्यक्ष र सचिव) चयन गरेको थियो । गण्डकी प्रदेश र प्रदेश ५ मा त्यहाँका मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङ र शंकर इन्चार्ज शंकर पोखरेललाई इन्चार्ज बनाइएको थियो ।

यो निर्णयमा नेपालले असहमति पत्र दर्ता गरेका थिए । तर पार्टीले पुनः निर्णय सदर गरेको थियो । ‘एकता दुई पार्टीका कमिटीको एकता हो, त्यसलाई पनि मापदण्डअनुसार पालना गरिएको देखिएन,’ नेपालले बैठकमा भने, ‘अझै पनि मेरो भनाइ प्रदेश इन्चार्जदेखि सदस्य चयनसम्ममा विधि पालना गर्नुपर्छ भन्ने हो । दोहोरो जिम्मेवारी सच्याउनुपर्छ ।’

वरिष्ठ नेता खनालले संगठनात्मक एकताको कार्यविधि सही हुन नसकेको बताए । ‘पार्टी एकता गरेर हामीले ऐतिहासिक काम गरेका छौं । तर यसको प्रक्रियामा अवलम्बन गरेका कार्यविधि ठीक भएनन् । त्यसलाई सच्चाउनु आवश्यक छ,’ खनालले भने ।

‘प्रतिवेदन असान्दर्भिक’

पार्टी नेतृत्वले विधिविधान उल्लंघन गरेर पक्षधरताका आधारमा कसैलाई पेलेर सिध्याउन खोजे त्यसले समस्याको समाधान ननिकाल्ने नेता खनालको भनाइ थियो ।

नेपालले पार्टी विधानमा अझै विवाद देखिएको बताए । नयाँ टिम बनाएर छलफल गरी निक्र्यौल निकाल्नुपर्ने उनको भनाइ थियो । अध्यक्षद्वयको प्रतिवेदन अस्पष्ट भएको पनि उनले बताए । ‘प्रतिवेदन अस्पष्ट छ । पार्टीको न्यूनतम र अधिकतम कार्यक्रम प्रस्ट हुनुपर्छ,’ नेपालले भने, ‘अधिकतम कार्यक्रमको लक्ष्य समाजवाद बनाउनेगरी प्रतिवेदन परिमार्जन गर्नुपर्छ ।’

खनालले पनि आजको प्रतिवेदन आवश्यकता अनुसार नभएको भन्दै पुनर्लेखनको माग गरे । ‘प्रतिवेदन आजको आवश्यकताअनुसार आउँदै आएन, जनताको जनवादको कार्यक्रम अहिले ठीक छैन । त्यो पुरानो भइसक्यो । त्यसलाई समाजवादी कार्यभारतिर लैजानेगरी पुनर्लेखन गर्नुपर्छ,’ खनालले भने ।

नेपाल र खनालसहित अन्य नेताले पनि जारी स्थायी समिति बैठकमा नेतृत्वमाथि गुटबन्दीको आरोप लगाए । तर महासचिव विष्णु पौडेलले भने नेतृत्वको बचाउ गरेका छन् । शनिबार ५ पृष्ठको धारणा राख्दै पौडेलले नेताहरुले उठाएका प्रश्नका जवाफ दिने कोशिस गरेका थिए । उनले गुटबन्दीको विरोधका नाममा पार्टीभित्र गुटबन्दी हुन थालेको जिकिर गरेका छन् ।

‘कतिपय कमरेडहरुबाट पार्टीमा गुट रहेको, गुट रहने र गुटलाई मान्यता दिनुपर्ने दलिल सार्वजनिक रुपमा प्रस्तुत हुने गरेको छ । यही तर्कका आधारमा भेला, बैठक आयोजना गर्ने, त्यस्ता भेला वा बैठकमा निश्चित विषयहरुमा निश्चत प्रकारको धारणा बनाउने तथा पार्टीभित्र र बाहिर संगठित रुपममा प्रस्तुत हुने अभ्यास गरिँदैछ । गुटबन्दीको विरोधका नाममा गरिने यस प्रकारको गुटबन्दीलाई रोक्नैपर्छ । पार्टीलाई विधिसम्मत ढंगले सञ्चालन गर्नुपर्छ,’ पौडेलको भनाइ थियो ।

सरकारले तुलनात्मक रुपमा राम्रो काम गरेको पौडेलको दाबी थियो । ‘खोजेको समाज र भोगेको समाज उस्तै हुँदैन । त्यसैगरी खोजेको सरकार र भोगेको सरकार उस्तै हुँदैन । धेरै राम्रोको खोजी हुन्छ तर राम्रोमा चित्त बुझाउनु पर्छ । हामीले निर्माण गरेको व्यवस्था, सरकार र पार्टी तुलनात्मक रुपमा राम्रो छ,’ पौडेलले भनेका छन् ।

बैठकमा पौडेल स्थायी समिति सदस्यद्वय घनश्याम भुसाल र सुरेन्द्र पाण्डेमाथि खनिए । ‘कमरेडहरुले रगत, खकार र कुन्नि के के शब्दमा भन्न नसकिने चीजहरुको पनि परीक्षण गर्नुहुन्छ रे । कँहा छ, कमरेडहरुको त्यस्तो प्रयोगशाला ? ’ पौडेलले लिखित भाषणमै भने, ‘कमरेड शंकर पोखरेलमाथि लगाइएको इमोसनल ब्याकमेलिङको आरोप अनुचित छ ।’ गृहमन्त्री समेत रहेका नेकपा सचिवालय सदस्य रामबहादुर थापाले प्रतिवेदनको समर्थन गरे । उनले प्रतिवेदनले विकास र सुशासनका सही कार्ययोजना ल्याएको दाबी गरे । गृह मन्त्रालयले अहिलेसम्म गरेका कामको रिपोर्टिङ पनि उनले बैठकमा गरेका थिए । सिके राउतदेखि अतिवादीसम्मलाई नियन्त्रणमा लिएको, सिन्डिकेट अन्त्य गरेकोजस्ता कार्यका फेहरिस्त उनले सुनाए ।

अर्का नेता तथा शिक्षामन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले भने पार्टीको अहिलेको विधि र प्रक्रियाले राम्रो गर्न नसकिरहेको धारणा राखे । सरकारले राम्रो गर्ने प्रयास गरेपनि पार्टीले थाहा पाउन नसक्दा प्रचार हुन नसकेको वताए ।

‘पार्टी र सरकार जोडिनुपर्छ । अहिले जोडिन नसकेको देखिन्छ । सरकारले राम्रै काम गरिरहेको छ । तर पार्टीलाई थाहा नभएजस्तो देखिएको छ,’ उनले भने ।

शनिबारसम्म ४६ जना नेताले धारणा राखिसकेका छन् । अब परराष्ट्रमन्त्री समेत रहेका नेता प्रदीप ज्ञवालीले मात्र प्रतिवेदनमाथि बोल्न बाँकी छ । आइतबार दुई अध्यक्षले जवाफ दिने कार्यक्रम छ । जर्नादन शर्मा र देवेन्द्र पौडेल भने अमेरिकामा रहेका कारण बैठकमा सहभागी छैनन् । आइतबार वरिष्ठ नेता नेपालले पिस फेडेरेसनको कार्यक्रमबारे समेत बोल्ने बताइएको छ ।