मिलेमतोमा भ्रष्टाचार
ओखलढुंगा : मानेभञ्ज्याङ गाउँपालिका ७ स्थित सुक्खाग्रस्त क्षेत्र सोक्माटाका लागि निर्माण गरिएको सिँचाइ आयोजना बनिनसक्दै पाइप फुटेको छ । जलस्रोत तथा सिँचाइ विकास डिभिजन कार्यालयले ठेकेदार र उपभोक्ता परिचालन गरी निर्माण गरेको यस आयोजनाका पाइप कतै पानी सञ्चालन नहुँदै फुटेका छन् । कतै पहिरोले बगाएको छ । आयोजना सञ्चालनमा आएपछि सिँचाइ हुने आशमा रहेका सोक्माटारका किसान पानी नआउँदै पाइप फुटेपछि निराश बनेका छन् ।
स्थानीय दिलराम राईले गुणस्तरहीन पाइप जडान गरेकाले पानी चलाउँदा फुटेर आयोजना अलपत्र परेको बताए । उनले भने, ‘ठेकेदारले ल्याएका पाइप गुणस्तरहीन भएकाले पानी सञ्चालन हुनासाथ फुटेका छन् । कतै पहिरोले बगायो ।’ ठेकेदारसँगको मिलेमतोमा गुणस्तरहीन काम गरिएको उनको आरोप छ । रुम्दुखोला मुहान गरी ल्याइएको आयोजनाबाट सातदेखि नौ सय रोपनी क्षेत्रफलमा सिँचाइ गर्ने लक्ष्य थियो ।
०७५ वैशाख १९ गते सम्झौता भइ ०७६ साउन १८ गते फरफराक भएको आयोजनाको साउन २६ गतेको बाढीपहिरोले दुई सय मिटर पाइप बगाएको छ । ७.५ किलोमिटर दूरीमा एक सय २५ एमएमको पाइप बिछ्याएर पानी ल्याइएको थियो । नयाँ प्रविधिमा आधारित भनिएको सिँचाइ आयोजनामा एक हप्ता पनि पानी चलेन । पाइप फुटेर भत्कियो । वर्षाका कारण आएको खहरेले पाइप पनि बगाएपछि सुक्खा क्षेत्रमा सिँचाइ गरेर खेती गर्ने किसानको सपना अधुरै रहेको अर्का स्थानीय क्षमाराज राईले बताए ।
एक करोड ६ लाख ३ हजार लागतमा निर्माण गरिएको आयोजना भत्किएपछि स्थानीय आक्रोशित छन् । मिलेमतोमा भ्रष्टाचार भएको उनीहरूको आरोप छ । पाइप जडान गर्दा बीचबीचमा क्रस च्यानल बनाएर पानीको चाप कम गर्नुपर्नेमा मुहानदेखि खेतबारीसम्मै एकोहोरो पाइप जडान गरेकाले अत्यधिक चापले पाइप फुटेको स्थानीयको भनाइ छ । पानी चलाउन हालिएको पाइप पानीको चापले फुटेको भन्दै कार्यालय पन्छिनु मिलेमतोमा पाइप कमसल ल्याएको पुष्टि भएको उपभोक्ता क्षमाराज राईले दाबी गरे । उनले माफदण्ड पूरा नगरी काम गरिएकाले पाइप फुटेको बताए ।
आयोजना बनिनसक्दै भत्किएको विषयमा जलस्रोत तथा सिँचाइ विकास डिभिजन कार्यालयका प्रमुख महेश यादवले पानीको चाप कति हुन्छ भन्ने अनुमान गर्न नसकिने बताए । ‘पानीकै चापले पाइप फुटेका हुन्, गुणस्तरहीन भएर होइन’, उनले भने । यादवले बीचबीचमा ट्यांकी तथा क्रस च्यानल नबनाउँदा समस्या आएको स्वीकार गरे । त्यस्तो समस्या र पानीको चापबारे अनुमान नगरिएको उनको भनाइ छ ।
कार्यालयले चालु अर्थिक वर्षमा समेत उक्त आयोजना मर्मतका लागि १५ लाख बजेट प्रस्ताव गरेको छ । बनिनसक्दै भत्किने र बर्सेनि मर्मत गर्ने गरी गुणस्तरहीन योजना बनाएर मिलोमतोमा भ्रष्टाचार भएको उपभोक्ताको आरोप छ । उपभोक्ताको गुनासोपछि उक्त आयोजनाको लागत तथा अन्य विवरणको सूचना माग्दा कार्यालयका सूचना अधिकारी देवकृष्ण शाहले दिन अस्वीकार गरेका थिए । उपभोक्ताले भने सिँचाइ आयोजनामा भएको अनियमितता छानबिन गर्न माग गरेका छन् ।