गरिमा धानमा लागेन बाला, विज्ञ भन्छन्- पानी अभाव भयो
कपिलवस्तु : जिल्लाका विभिन्न स्थानमा रोपिएको गरिमा जातको धानमा बाला नलाग्दा किसान चिन्तित भएका छन् । जिल्लाको वाणगंगा नगरपालिका ८ मोर्मी, शिवराज नगरपालिका ३ खरेन्द्रपुरलगायत जिल्लाका विभिन्न स्थानका किसान समस्यामा परेका छन्।
शिवराज नगरपालिका ३ खरेन्द्रपुरका तुलसीराम सापकोटाले १७ कठ्ठा र गोपाल खड्काले ३२ कट्ठा खेतमा यस वर्ष गरिमा धान रोपेका थिए । यसैगरी, वाणगंगा नगरपालिका ८ मोर्मीका भीमलाल न्यौपानेले १० कट्ठा, लक्ष्मी आचार्यले ५ कट्ठा र नेमसरी गुरुङ्गले १४ कट्ठा गरिमा धान रोपेका थिए ।
धान रोपेको ३ महिना बढी भयो । तर वरपरका सबैको धान काटेर भित्र्याउँदा पनि उनीहरुको धानले बाला हाल्ने छाटकाट छैन । वाणगंगा ८ मोर्मीकै नेमसरी गुरुङ्गले १४ कट्ठाको हरियो धान बाली जोतेर आलु र तोरी लगाउने तयारी गरेकी छिन् । 'धानको बाला लाग्छ की भन्ने आशैआशमा बसे तर बाला लाग्ने लक्षण देखिएन अनि बाध्य भई सबै धान खेत जोतें, गुरुङले भनिन्, 'धान त भएन भएन, तोरी र आलु लगाउने समय पनि जान्छ कि भन्ने डर लागेर हतारमा तोरी र आलु छर्न सुरु गरें।'
शिवराज नगरपालिका र आसपासका कृषकले यो धानको बीउ स्थानीय आफ्ना गाउँठाउँका सहकारी संस्थामार्फत् खरिद गरेका थिए। वाणगंगा नगरपालिका ८ मोर्मीका कृषकले वाणगंगा नगरपालिकाको ४ नम्बर जीतपुरस्थित घिमिरे एग्रोभेटबाट धानको बीउ खरिद गरेको बताए । आफूहरुले समस्याबारे पटकपटक घिमिरे एग्रोभेटका संचालकसँग गुनासो गर्दै आए पनि आफूहरबाट कुनै सुनुवाई नभएको पीडित भिमलाल न्यौपानेले बताए ।
धानको बाला नलागे पछि धानसहित खेत जोतेर तोरी र आलु लगाउने तयारी खेत।तस्बिर : गोपाल भण्डारी
बढी उत्पादन होला भनेर विश्वासमा गरिमा धान रोप्यौं, न्यौपानेले भने, 'काट्ने बेलामा आएर यति ठूलो धोका भयो।' अब त वर्षभरी खाने खर्चसम्म पनि जुटाउन गाह्रो छ,' उनले दुखेसो पोखे।
बीउ विक्रेताबाट आफूहरुलाई भएको नोक्सानीको क्षतिपूर्ति पाउनुपर्ने पीडित किसानको माग छ । नगरपालिकास्थित कृषि शाखा, धान सुपर जोनलगायत सबै ठाउँमा आफूहरुले समस्या बताएको पीडित किसानले बताए ।
गरिमा धान ढिलो फल्ने र प्रशस्त पानी चाहिने जात हो। पानी अभावका कारण यस्तो भएको हुनसक्ने कृषि ज्ञान केन्द्रका प्रमुख रामगोविन्द आर्यले बताए । यस सम्बन्धमा बुझ्न कृषि प्राविधिकलाई फिल्डमा खटाइएको केन्द्र प्रमुख आर्यले बताए ।