मुस्ताङमा 'च्यांग्रा तथा पश्मिना’कृषक संघ गठन
जोमसोम : हिमाली जिल्ला मुस्ताङमा कृषि र पशुपालनको प्रचुर सम्भावना छ। समुन्द्री सतहदेखि ३ हजार मिटर माथिको उचाइमा पालन गरिएका भेडा—च्यांग्राको माग चाडपर्वमा बढी हुने गर्छ।
व्यवसायिक च्यांग्रा पालन गर्ने तथा त्यसको प्रर्वद्धनमा सहयोग पुर्याउने उद्देश्यले हालै मुस्ताङमा जिल्ला स्तरीय 'मुस्ताङ च्यांग्रा तथा पश्मिना कृषक संघ' गठन गरिएको छ। च्यांग्रा तथा पश्मिना कृषक संघले च्यांग्रा व्यवसायलाई दिगो र कृषकलाई आत्मनिर्भर तुल्याउने उद्देश्यसहित संघले कार्यसमिति गठन गरेको हो।
जिल्लाको थासाङ गापा बाहेक सबै स्थानीय तहका च्यांग्रा पालक किसानहरुको प्रतिनिधित्व रहने गरी कार्यसमिति निर्माण गरिएको छ। संघको नवगठित समितिमा वारागुङ मुक्तिक्षेत्र—३ ताङ्वेका स्थानीय करन गुरुङको संयोजकत्वमा ९ सदस्यीय जिल्ला स्तरीय च्यांग्रा तथा पश्मिना कृषक संघ समिति गठन गरिएको हो।
समितिको उपाध्यक्षमा लोमान्थाङ—२ छोसेरका कर्मा नाम्ग्याल गुरुङ, सचिवमा वारागुङ मुक्तिक्षेत्र—१ खिङ्गाका टसी गुरुङ र कोषाध्यक्षमा लोमान्थाङका छिरिङ वाङ्दी गुरुङ चयन भएका छन्। यस्तै सदस्यहरुमा वारागुङ मुक्तिक्षेत्र—२ छेङ्गुरका चाप्के गुरुङ, लोघेकर दामोदरकुण्ड—३ घिलिङका छिरिङ नर्वु गुरुङ, लोघेकर दामोदरकुण्ड —१ चराङका आङजुक गुरुङ, लोमान्थाङका किम्लिङका वाङ्दी गुरुङ र लोघेकर दामोदरकुण्ड याराका लोप्साङ गुरुङ छन्।समितिको सल्लाहाकारमा घरपझोङ—४ जोमसोमका भुपेन्द्र शेरचनलाई चयन गरिएको छ।
समितिका संयोजक करन गुरुङले च्यांग्रा पालक कृषकको व्यवसाय प्रर्वद्धन गरी मासु तथा पश्मिना उत्पादन तथा बजारीकरण गर्ने संघको उद्देश्य रहेको बताएका छन्। समिति गठनपछि जिल्लाका कृषकहरुको जीवनस्तर उत्थान गर्नका लागि पश्मिना निकासी तथा पैठारी गर्नमा समन्वय गर्ने उनले उल्लेख गरे। समितिले च्यांग्रा पालक कृषकको न्युनतम आधारभुत आवश्यकता च्यांग्रा तथा पश्मिनाबाट परिपूर्ती गरिने संयोजक गुरुङले बताए।
नवगठित च्यांग्रा तथा पश्मिना कृषक संघले जिल्लाका सम्बन्धित सरोकारवाला सरकारी कार्यालय आर्थिक ,प्राविधिक तथा तालिम समेत सञ्चालन गर्न आवश्यक रहेको उल्लेख गरेको छ।
मुस्ताङको जोमसोमदेखि उपल्लो मुस्ताङको कोरलानाकासम्मको गाउँहरुमा कृषकहरुले करिव ५२ हजार च्यांग्रा पालन गरेको जिल्ला भेटनरी तथा पशुसेवा कार्यालय जोमसोमले जनाएको छ। जसमध्ये लोघेकर दामोदरकुण्ड—३ घिलिङका अधिकाश स्थानीयले च्यांग्रा पालन ब्यवसाय गरेको च्यांग्रा तथा पश्मिना कृषक संघका संयोजक करन गुरुङले जानकारी दिए। उनका अनुसार उत्तरी चिनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतबाट च्यांग्राका पाठा—पाठी ल्याएर पालन गरिने र वयस्क भएपछि बिक्री गर्ने चलन रहे पनि कोभिडका कारण नाका बन्द भएकाले मुस्ताङमा विगतको जस्तो च्यांग्रा मौज्याद नरहेको बताए।
उनले लामो समयदेखि नाका बन्द हुँदा च्यांग्राको पश्मिना निर्यातमा समेत समस्या परेको बताए। सीमावर्तीक्षेत्रमा उत्पादन भएका च्यांग्राको पश्मिना चाइनातर्फ बिक्री हुने गरे पनि कोभिडले गर्दा कम मुल्यमा नेपालमा बिक्री गर्नुपर्ने अवस्था रहेको जनाइएको छ। मुस्ताङबाट बर्सेनि दशैंको सेरोफेरोमा झन्डै २५ हजार भेडा—च्यांग्रा बाहिरिने गरेको रेकर्ड छ।