कालगतिले मर्यो ‘काजलकली’हात्ती
चितवन : बिरामी भएको ‘काजलकली’ हात्तीको मृत्यु भएको छ । बिरामी भएर ढलेको १० दिनपछि हात्ती मरेको हो । पोस्टमार्टम गरेपछि हात्तीको नेपाली संस्कार अनुसार अन्त्येष्टि गरिएको छ । सौराहामै खाडल खनेर हात्तीलाई गाडिएको छ।
हात्तीको सामान्यतया आयु ७० देखि ८० वर्षको हुन्छ । काजलकली ७० वर्षको थियो । सुरुवातमा विस्तारै शरिर सुक्दै गएको थियो । यसअघि काजलकली दुईपटकसम्म ढलेको थियो । औषधि उपचार गरेर काजलकलीलाई उठाइएको थियो । बिरामी भएर हात्ती ढल्यो भने उठ्ने सम्भावना कम हुन्छ । तेस्रो पटक असार २ गते ढलेको काजलकली त्यसपछि उठ्न सकेको थिएन ।
काजलकलीमा कुनै पनि रोग नदेखिएको राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका पशु चिकित्सक डा. अमिर सडौलाले बताए । उनका अनुसार हात्तीले आफ्नो उमेरमा चार पटकसम्म दाँत फेर्छ । तर काजलकलीको पछिल्लो पटक दाँत फेरिएन । दाँत नभएको कारण पछिल्लो आठ महिना यता खानेकुरा चपाउन सकेको थिएन । पकाएको खाना र फलफूल सुसारेले खुवाउँदै आएका थिए । हात्तीको पाचन प्रणाली ठिक नभएपछि कमजोर हुँदै गएको थियो ।
सरकारले हात्ती आयात–निर्यातमा रोक लगाएपछि भारत सिमा नाकाबाट दुई पटक फर्काइएको थियो । तीन वर्ष अघि सौराहाका पर्यटन व्यवसायीले भारतबाट हात्ती किनेर ल्याएका थिए । त्यसबेलादेखि नै हात्ती कमजोर भएपछि डेढ वर्षअघि हात्ती भारतकै नागरिकलाई बेचेका थिए । भारत लान खोजिएको काजलकली पटक पटक रोकियो । हात्तीलाई सिमापारी लान नमिलेपछि भारतका व्यवसायले नै मान्छे खटाएर हात्तीको स्याहार गर्दै आएका थिए ।
विगत ११ महिनादेखि काजलकलीलाई सौराहाका पर्यटन व्यवसायी शिरलाल परियारको हात्तीसारमा राखेर स्याहारसुसार गर्दै आइएको थियो । भारतका व्यवसायीले हात्ती लान नपाएपछि स्याहार गर्ने मान्छे राखेका थिएन ।