नेपालमा क्षयरोग, औलो र एचआईभीजस्ता रोग लागेर मृत्यु हुनेको भन्दा सडक दुर्घटनामा ज्यान गुमाउनेको संख्या धेरै छ । नेपालीको नागरिकको मृत्युका कारणमध्ये सातौं चाहिँ सडक दुर्घटना हो । ‘ग्लोबल बर्डन अफ डिजिज’ नामको अध्ययनले त्यसै भन्छ ।
प्राकृतिक रूपको सामान्य मृत्यु विज्ञानले पनि रोक्न सक्दैन । तर रोग लागेर वा दुर्घटनामा परेर ज्यान जाने कुरा भने रोक्न सकिन्छ । वास्तविकता जे भए पनि नेपालमा दैनिक ७ जनाले सडक दुर्घटनामा ज्यान गुमाउँछन् । मुलुकभरिको तथ्यांक त्यस्तो छ र कर्णाली प्रदेशमा सडक दुर्घटनामा अकालमा ज्यान लिने एउटा प्रमुख कारण बनिरहेको छ । कुनै बेला सडकको मुख नदेखेका कर्णालीवासी अचेल तिनै सडकमा भएका दुर्घटनामा मृत्युवरण गरिरहेका छन् । कर्णालीका कालीकोट, हुम्ला, जुम्ला, डोल्पा र मुगुमा मोटर पुगेको एक दशकमात्रै भयो । त्यसयता कैयौंले मोटरबाटोमा ज्यान गुमाएका छन् ।
प्रमुख कारण भनेको त्यहाँको सडकको दुर्दशा नै हो, जसले नागरिकको अकालमा ज्यान लिइरहेको छ । पछिल्लो तथ्यांक नै भयावह छ– कात्तिकमा मात्रै ७७ दुर्घटना भए र २५ जनाको मृत्यु भयो । २०८०/८१ मा कर्णाली प्रदेशका १० जिल्लामा १ हजार ८६ सडक दुर्घटना भएका थिए र दुर्घटनाबाट १ सय १२ जनाको मृत्यु भएको थियो ।
वर्षमा सयजनाले औसतमा सडक दुर्घटनामा ज्यान गुमाइरहेको केही वर्षयताको तथ्यांकले देखाउँछ । कर्णालीमा सरकारले सडक त बनायो तर त्यो नाममात्रकै जस्तो भयो, कारण निर्माण भएयता स्तरोन्नति गरेर सुधार गरिएन र आवश्यक ठाउँमा सुरक्षा प्रणाली अपनाइएन । साँघुरो पहाडी सडकमा घुम्तीहरूमा सुरक्षा संवेदनशीलता ख्याल गरिएको छैन । त्यसमाथि क्षमताभन्दा बढी यात्रु बोकेर अनियन्त्रित तवरले गाडी हाँक्नेहरू पनि छन् । सडकमा यातायातका नियम पालना गराउने संयन्त्र पनि छैन ।
सबैभन्दा पहिला, सुर्खेत–जुम्ला सडक अर्थात् कर्णाली राजमार्गलाई स्तरोन्नति गरिनुपर्छ । जटिल भूगोलअनुसार सुरक्षा ख्याल हुने गरी इन्जिनियरिङ गरिनु जरुरी छ । प्रदेशको मुख्य राजमार्गसँग महत्त्वपूर्ण सडकहरूलाई एउटा मापदण्ड पूरा गराई सुरक्षित यातायात सञ्चालनयोग्य बनाइनुपर्छ । संघीय सरकारले नै प्राथमिकतामा राखेर कर्णालीका सडक स्तरोन्नति नगरी धरै छैन ।
प्रदेश सरकारको काबुमा त्यो पर्दैन । सँगसँगै पर्याप्त साधन र स्रोतसहित यातायात नियम पालना गराउने जनशक्ति पनि कर्णालीमा खटाइनुपर्छ । दुर्घटना हुँदा होइन नहुँदै र हुन सक्ने खतरा निम्त्याउनेहरू माथि कानुनको कडा कारबाही पनि उत्तिकै जरुरी छ । होइन भने यसै गरी कर्णालीवासीले अकालमा अझै ज्यान गुमाइरहने छन् ।
यो पनि पढ्नुहोस
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
