ब्रोकरको कमिसन ४० प्रतिशत घट्यो

काठमाडौं: सरकारले ब्रोकर कमिसन ४० प्रतिशतले घटाएको छ । लामो समयको तयारीपछि बुधबार अर्थ मन्त्रालयले ब्रोकर कमिसन ४० प्रतिशत घटाउने निर्णय गरेको हो । कमिसन घटाउन नेपाल धितोपत्र बोर्डले निकै लामो समयदेखि गृहकार्य गरिरहेको थियो । बोर्डले ५० प्रतिशतसम्म घटाउन प्रस्ताव गरेको थियो । ब्रोकरहरूले भने ३० प्रतिशतभन्दा बढी नहुने अडान लिएका थिए । अर्थ मन्त्रालयले धितोपत्र बोर्ड र ब्रोकरको आआफ्नै अडान बाबजुत मध्यमार्गी बाटो अवलम्बन गरेको हो ।

अब ब्रोकर कमिसन अधिकतम ०.६० प्रतिशतबाट सुरु हुनेछ भने न्यूनतम ०.४० प्रतिशतसम्म कायम हुने भएको छ । अबदेखि लगानीकर्ताले ५० हजार रुपैयाँसम्मको सेयर कारोबारमा ०.६० प्रतिशत, ५० हजारदेखि २० लाखसम्म ०.५५ प्रतिशत कमिसन तिर्नुपर्नेछ । यसैगरी, २० लाखदेखि एक करोडसम्म ०.४५ प्रतिशत र एक करोडभन्दा माथिको कारोबारमा ०.४० प्रतिशत कमिसन तिर्नुपर्छ । यस आधारमा अबदेखि लगानीकर्ताले विभिन्न पाँच तहमा ब्रोकर कमिसन तिर्नुपर्ने भएको छ ।

सरकारी ऋणपत्र तथा नेपाल राष्ट्र बैंकले जारी गर्ने ऋणपत्रको खरिदबिक्रीमा लाग्ने ब्रोकर कमिसनमा भने परिवर्तन गरिएको छैन । सरकार जमानी बसेको संस्थाको सेयर वा ऋणपत्र कारोबारमा पनि कमिसन दर परिवर्तन भएको छैन । सरकार वा नेपाल राष्ट्र बैंकले जारी गर्ने ऋणपत्रबाहेक अन्य संगठित संस्थाले जारी गर्ने सेयर वा ऋणपत्रको कारोबारमा लाग्ने कमिसन भने घटाइएको छ ।

जस अनुसार पाँच लाखसम्मको कारोबारमा ०.३० प्रतिशत, पाँच लाखदेखि ५० लाखसम्मको कारोबारमा ०.२५ प्रतिशत तथा ५० लाखदेखि माथिको कारोबारमा ०.२० प्रतिशत कमिसन लाग्ने धितोपत्र बोर्डले जानकारी दिएको छ । यसअघि यस्ता संगठित संस्थाको सेयरमा ५० हजारसम्मको कारोबारमा एक प्रतिशत, ५० हजारदेखि पाँच लाखसम्मको कारोबारमा ०.९ प्रतिशत कर लाग्दथ्यो । यसैगरी, पाँच लाखदेखि १० लाखसम्म ०.८ प्रतिशत र १० लाखभन्दा माथि ०.७ प्रतिशत कमिसन लाग्ने गर्दथ्यो ।

धितोपत्र बोर्डले जतिसक्दो छिटो घटेको कमिसन लागू गर्न नेप्सेलाई निर्देशन दिएको छ । नेप्सेले भने सफ्टवेयरमा केही प्राविधिक प्रक्रिया पूरा गरी जतिसक्दो छिटो घटेको नयाँ दर लागू गर्ने जानकारी दिएको छ । ब्रोकर कमिसन घटेपछि बजारमा थप सकारात्मक प्रभाव पर्ने विश्वास गरिएको छ ।

उता, कमिसन घटाइएपछि नेपाल स्टक एक्सचेन्जको पनि कमाइ घट्नेछ । यसअघि ब्रोकरले पाउने कुल कमिसनमध्ये २५ प्रतिशत रकम स्टक एक्सचेन्जलाई जाने गरेको थियो । अब स्टकले २० प्रतिशतमात्र कमिसन पाउनेछ । स्टक अधिकारीका अनुसार सरसर्ती हेर्दा जम्मा पाँच प्रतिशत घटेको देखिए पनि यसले स्टक एक्सचेन्जको समग्र कमाइमा बेस्सरी असर गर्नेछ । ‘स्टकको कमाइमा २५ प्रतिशतसम्म बढीले घाटा हुने देखिन्छ,' स्टक एक्सचेन्जका एक अधिकारीले भने ।

ब्रोकरहरूले भने कमिसन घटाएपछि व्यापार बढाउन अन्य सेवा पनि सञ्चालन गर्न पाउनुपर्ने माग गरेका छन् । लगानीकर्तालाई परामर्श सेवा, डिलरसीपलगायतका सेवा पाउनुपर्ने ब्रोकरको माग छ । सेयर कारोबार अवधि बढाएर दैनिक चार घन्टा पुर्‌याइएकाले ब्रोकरको कमाइमा खासै फरक नपर्ने सरकारको ठम्याइँ छ । हाल दैनिक दुई अर्ब हाराहारीमा सेयर कारोबार हुन थालेको छ । ब्रोकर संख्या ५० वटा छ ।

धितोपत्र बोर्डले जतिसक्दो छिटो घटेको कमिसन लागू गर्न नेप्सेलाई निर्देशन दिएको छ । नेप्सेले भने सफ्टवेयरमा केही प्राविधिक प्रक्रिया पूरा गरी जतिसक्दो छिटो घटेको नयाँ दर लागू गर्ने जानकारी दिएको छ । ब्रोकर कमिसन घटेपछि बजारमा थप सकारात्मक प्रभाव पर्नेछ ।