दसैंतिहारः नयाँ लुगा लगाउने रहर

मिठो खाने, नयाँ लुगा लगाउने, रमाइलो गर्ने विशेष पर्वको रुपमा लिइन्छ दशैं र तिहारलाई । कतिले दसैंमा त कतिले तिहारमा नयाँ लुगा फेर्छन् । चाडपर्व प्रायःजसो सबैका लागि हर्ष र खुसीको पर्व हुने गर्दछ ।

यतिबेला सिंगो नेपाली महान चाड तिहारको रमझममा छ । नयाँ लुगा लगाएर, मिठो खानेकुरा खाएर तिहार मनाइँदै छ । सबैको घरघरमा हर्षउल्लास छाएको छ । दसैं एवम् तिहारमा सबैले नयाँ कपडा किनेर, खानेकुरा खाएर रमाइलो गर्ने गर्दछन् । चाडपर्वका बेला जस्तोसुकै निम्न वर्गले पनि वर्षमा एकजोरसम्म लुगा किन्ने गरेको व्यवसायीहरु बताउँछन् ।

आफ्नो हैसियतअनुसार दशैंको बेला आफ्नो गच्छे अनुसार सामान्य फुटपाथदेखि ठूल्ठूला मलमा गएर कपडा किन्ने गर्छन् । रंगीचंगी लुगा लगाएर घर भिलीमिली भएका छन् । प्रायः सबैको घर झिलीमिली भएको छ ।

सधैंजसो फुटपाथबाट कपडा किन्दै आएका दोलखाका रामप्रसाद केसी दसैंतिहारको बेला परिवारका लागि कपडा किन्दा ३/४ हजारभन्दा बढी नै खर्च हुने गरेको बताउँछन् ।

भन्छन्-‘कपडामा थोरै खर्च गरौं भन्दा पनि परिवारका सबैलाई एक/एक जोर किन्नुपर्दा खर्च बढीहाल्छ ।’ उनी काठमाडौंमा बसेर मजदुरी गर्दै आएका छन् । ‘अरु बेला लुगा फेर्न नसकिएपनि दसैंतिहारमा लुगा किनिदिएर परिवारको चित्त बुझाउने गरेको छु ।’ उनले भने

त्यस्तै नुवाकोटका नारायण मिश्र काठमाडौंमै बसेर सामान्य तरकारी पसल गर्छन् । उनले पनि दसैं तथा तिहारका लागि प्रायःजसो परिवारका सबै सदस्यका लागि कपडा किन्दै आएको बताउँछन् ।

‘अरुबेला पैसा छैन् भनेर श्रीमती, छोराछोरीलाई धुटाउन पाइन्छ तर चाडपर्वका बेला कपडा किनौं भन्ने रहर सबैलाई हुन्छ र लुगा फेर्नुपर्ने हुन्छ’ उनले भने । उनको ५ जनाको परिवारका लागि कपाडा किन्न ७ हजार भन्दा बढी खर्च हुने गरेको बताए । ‘दसैंतिहारजस्ता चाडपर्वमा लुगा नकिन्दा त खल्लो लाग्ने गरेको उनले सुनाए । ‘दसैंतिहारका बेला जति लागेपनि कपडा किनिदिने गरेको छु’ उनले भने ।

गुल्मीकी शर्मिला अर्याल काठमाडौंमा बसेर ब्याचलर पढ्दै र पार्टटाइम काम गर्दै आएकी छिन् । उनी भाईहरुसँग बसेपनि आफ्नो कमाईले नपुगेपछि बुवासँग माग्ने गरेको बताइन् । उनी भन्छिन्-‘मेरो कमाईले इच्छाअनुसार कपडा र मेकअपका सामान किन्ने गरेको छु, तर भाईहरुको कपडाका लागि बुवाले नै पैसा पठाइदिनुहुन्छ ।’ परिवारका प्रति सदस्य ४ हजारदेखि ६ हजारसम्म खर्च हुने गरेको उनले बताइन् । उनका बुवाले गुल्मीमै शिक्षक छन् ।

दसैंतिहार लक्षित गरी सिटी सेन्टर, बिशाल बजार, सिटीसी मल, कान्तिपुर मल, भाटभटेनी, काठमाडौं मल, वल्र्ड ट्रेड सेन्टरलगायत दर्जनौं मलमा असोज नलाग्दै कपडा किन्नेको भीड लागिसकेको हुन्छ । मलमा उच्च, धनाढ्यदेखि मध्यम वर्गका मान्छेहरु आउने गरेको व्यवसायीहरु बताउँछन् । त्यस्तै अधिकांश मलको उपहार योजनाले पनि ग्राहक तान्ने गरेको पाइन्छ ।

कान्तिपुर मलमा विगत ३ वर्षदेखि कपडा पसल गर्दै आएकी गुल्मीकी जानकी पन्थीले कपडा पसलबाट सन्तुष्टी भएको बताउँछिन् । ‘यहाँ प्रायजसो सामान्य मान्छे पनि आउँछन्, इच्छा अनुसार किनेर लैजान्छन्’ उनले भनिन् ।

बसपार्क क्षेत्रमा भएकाले पनि खासगरी मध्यम वर्ग र सामान्य वर्गसमेत दसैं र तिहारमा कपडा किन्न आउने गरेको उनको अनुभव छ । अरु बेला भन्दा दसैंमा २५ प्रतिशत भन्दा बढी व्यापार व्यवसाय हुने गरेको उनले सुनाइन् । ‘यहाँ प्रायजसो नियमित ग्राहक आउने गर्छन, यहाँ काठमाडौंका भन्दा बाहिरका मान्छेहरुले नै कपडा किन्ने गर्छन्’ उनले भनिन् ।

कान्तिपुर मल स्थापनादेखि व्यवसाय गर्दै अएका राजाराम दाहाल तिहार र दसैंमा व्यापार हुने महत्वपूर्ण सिजन भएको बताए । ‘यसबेला कपडा किन्नेको भीड बढेकै हुन्छ’ उनले भने-‘यहाँबाट कपडा किन्ने सबै ग्राहक सन्तुष्ट भएर आफ्नो गच्छअनुसार किनेर जान्छन् ।’

काठमाडौं मलमा व्यापार गर्दै आएका राजन भण्डारी अरु समयभन्दा दशैंमा दोब्बर व्यापार हुने गरेको बताउँछन् । दसैं र तिहारमा एकै व्यक्तिले ८/१० हजारको कपडा किन्ने गरेको उनले अनुभव सुनाए । कतिले परिवारका लागि ३०/३५ हजार भन्दा पनि बढी खर्च गर्ने गरेको व्यापारी बताउँछन् ।

दसैं तथा तिहारमा पनि नयाँ नयाँ जिडाइनका कपडा खोज्ने भएकाले प्रत्येक वर्ष व्यापार बढ्दै गएको उनले सुनाए । व्यापारी भण्डारीले ग्राहकको चाहनाअनुरुप कपडा ल्याउने गरेको बताए । ‘ग्राहकले रोजीरोजी कपडा लैजान सक्छन्’ उनले भने ।