प्रदेश नम्बर २ को राजधानी जनकपुर कि वीरगन्ज ?

काठमाडौं: मधेसी दलको निविकल्प सरकार बन्ने प्रदेश २ को प्रादेशिक राजधानी कहाँ बनाउने भन्ने विषयमा नेताहरुका आ–आफ्ना धारणा सार्वजनिक भएका छन् । सरकारले ऐतिहासिक नगरी जनकपुरलाई अस्थायी राजधानी प्रस्तावित गरिरहँदा जनकपुर वा आर्थिक नगरी वीरगन्ज कुनलाई राजधानी बनाउने भन्ने विषयमा विवाद चलिरहेको छ ।

मुख्यमन्त्री दाबेदार नै विभाजित

मुख्यमन्त्रीका दाबेदारहरु नै राजधानी आफ्नो नजिक बनाउने कसरतमा लागेका छन् । मुख्यमन्त्रीका दाबेदार संघीय समाजवादी फोरमका उपाध्यक्ष लालबाबु राउत र राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपालका नेता जितेन्द्र सोनल वीरगन्जमा पक्षमा छन् भने राजपाका महासचिव मनिष सुमन र फोरम नेता विजय कुमार यादव जनकपुरका पक्षमा छन् ।

संविधानले राजधानी तोक्ने अधिकार प्रदेश सभालाई दिएको छ । प्रदेश सभा सदस्यको दुई तिहाईले मात्रै प्रदेश राजधानीको तोक्ने व्यवस्था संविधानमा छ । राजपा महासचिव मनिष सुमनले हरेक दृष्टिकोणले जनकपुर नै प्रादेशीक राजधानीका लागि उपयुक्त हुने बताए ।

उनले जनकपुरलाई मधेशको राजधानी बनाउने भन्दै राजपा अध्यक्ष मण्डलका नेता राजेन्द्र महतो धनुषाबाट चुनाव लडेको बताए । उनले सदभावना पार्टीको स्थापना नै जनकपुरलाई मधेशको केन्द्र बनाउने ‘लाइन’ भएको बताए । मनिष सुमन राजपाका तर्फबाट मुख्यमन्त्रीका दाबेदार हुन् ।

उनले प्रादेशीक राजधानीको सन्दर्भमा राजपा जनकपुरको विकल्पमा नजाने बताए । उनले भने, ‘भौगलिक, ऐतिहासिक देखि हरेक हिसाबले जनकपुर प्रदेश २ को राजधानी हो ।’ उनले जनकपुरको विषयमा विवाद गर्नु नहुने बताए ।

मधेसा ८ जिल्लाको केन्द्र र वीचमा रहेकोले सबै जिल्लाबाट आवतजावत समेत सजिलो भएकोले जनकपुर नै प्रदेश २ को राजधानी हुने सुमनको तर्क रहेका छ । उनले जनकपुरको विकल्प जानै नहुने बताए । उता राजपाकै अर्का नेता जितेन्द्र सोनलले राजधानीको विषयमा विवाद गर्न नहुने बताउदै आफु भने विरगन्जको पक्षमा रहेको बताए ।

उनले आर्थिक राजधानी भएकोले विरगन्जलाई नै प्रादेशिक राजधानी बनाउदा उपयुक्त हुने बताए । ‘राजधानीको लागि आवश्यक पूर्वाधार, नेताहरुको पँहुचको हिसाबले वीरगन्ज नै उपयुक्त छ’, सोनल भने । उनले वीरगन्ज र जनकपुरको विवाद सहमतिबाट टुङ्गिने दाबी गरे ।

‘हाम्रो मुख्य सघर्ष संघीयता हो, राजधानी होइन, राजधानीको विषय सहमतिको आधारमा टुङग्याउनु पर्छ, त्यसमा विवाद गर्नु हुदैन’, नेता सोनलले भने । मुख्यमन्त्रीको प्रबल दाबेदार फोरमका उपाध्यक्ष लालबाबु राउतले पर्साको बासिन्दा भएको विरगन्जलाई राजधानी बनाउन लविङ गर्नु आफ्नो नैतिक जिम्मेवारी भएको बताए ।

उनले भने, ‘म वीरगन्जबासी हुँ, मैले वीरगन्जको पक्षमा बोल्नु पर्छ’, उनले राजधानीको निर्णय प्रदेश सभाको पहिलो बैठकले गर्ने बताउदै जनकपुर वा वीरगन्ज जहाँ सुकैको पक्षमा भएपनि आफुलाई स्वीकार्य हुने बताए ।

फोरम नेता विजयकुमार यादव लहान वा जनकपुरलाई प्रादेशीक राजधानी बनाउनु पर्ने पक्षमा छन् । सरकराले प्रदेश २ को अस्थायी मुकाम जनकपुर नै तोक्ने प्रस्ताव गरिसकेको छ । कुल १०७ सिट रहेका प्रदेश २ मा फोरम–राजपा गठबन्धनले ५४ सिट जित्दै बहुमत हासिल गरेको छ । तर राजधानीको निर्णय गर्न दुई तिहाई चाहिन्छ ।