समान कामका लागि महिला र पुरुषलाई फरकफरक ज्याला ! यस्तो विभेद नेपाली समाजमा अझै बाँकी छ । ज्याला मजदुरीमा समेत हुँदै आएको त्यो विभेद खेलकुद क्षेत्रमा समेत सेवा र सुविधाका हकमा पनि छ भन्दा अचम्म हुनु स्वाभाविक हो । शिक्षा, स्वास्थ्यदेखि राज्यका निकायहरूमा पनि महिलाको पहुँच कमजोर छ , बनाइएको छ । जुन सामाजिक विभेद र कुरीति नै हो । अझ खेलकुदका हकमा त समान कामका लागि असमान मात्रै नभई उपलब्धि धेरै हासिल गर्ने महिलालाई नै असमान व्यवहार भएको छ । नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) ले महिलालाई कम र पुरुषलाई बढी पारिश्रमिकको व्यवस्था गरेको छ, जबकि महिला क्रिकेटरले हासिल गरेका पदक र उपलब्धि पुरुषहरूको दाँजोमा धेरै छन् ।
क्यानले खेलाडीलाई ए, बी र सीमा वर्गीकरण गरेको छ । एक श्रेणीका पुरुष खेलाडीलाई एक लाख रुपैयाँ पारिश्रमिक तोक्दा महिलालाई भने ठीक आधा अर्थात् ५० हजार रुपैयाँ निर्धारण गरेको छ । बी र सी श्रेणीमा पनि विभेदै छ । अचेल खेलकुदका गतिविधिमा महिला र पुरुषका प्रतियोगिता र गतिविधि बराबरैजसो हुन थालेका छन् । र, खेल गतिविधिमा पुरुषको वर्चस्व भए पनि पदकमा महिलाले नै धेरै बाजी मारेका छन् । जस्तोकि गत असोजमा चीनको हाङचाओमा आयोजना भएको १९औं एसियाली खेलकुदमा नेपालबाट सहभागी २ सय ३४ जना खेलाडीमध्ये नतिजा महिला खेलाडीले मात्रै दिलाए । एसियाली खेलकुदकै इतिहासमा सन् १९९८ को बैंककमा भएको १३औं संस्करणमा तेक्वान्दोमा पहिलोपटक नेपाललाई रजत पदक दिलाउने खेलाडी नै थिइन्, सविता राजभण्डारी । फुटबल र भलिबलतर्फको सुविधामा पनि ‘भूलसुधार’ भइसकेको छ ।
महिलाले नै अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताबाट धेरै पदक हासिल गर्ने तर स्वदेशमा पारिश्रमिक कम हुँदा उनीहरूको पलायन दर बढी भएको छ । पारिश्रमिकमात्रै नभई खेलकुद क्षेत्रका प्रतियोगिताहरूमा पनि महिलाहरूको प्रतिस्पर्धामा पुरस्कार राशिमा पनि विभेद हुने गरेको छ । पुरुष टोलीलाई धेरै र उही प्रतियोगिताको महिलातर्फको पुरस्कार कम हुने गरेको छ । विश्व खेलकुद क्षेत्रमा पनि विभेद थियो, छ र क्रमशः समानताको व्यवहार प्रकट हुन थालेको छ । कला क्षेत्रमा पनि महिलाको पारिश्रमिकमा विभेद हुन्थ्यो, अचेल सुधार हुन थालेको छ । खेलकुदका क्षेत्रको विभेद पनि तत्कालै सुधार हुनुपर्छ । सबैभन्दा पहिला क्यानले नै आफूले तोकेको श्रेणीअनुसारको पारिश्रमिकमा महिलालाई पनि पुरुषलाई जत्ति नै निर्धारण गर्नुपर्छ । महिलामाथि विभेद हुनु हुँदैन ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
