असुरक्षित स्कुल
गत वर्षको भूकम्पबाट थिलोथिलो परेको प्रकृतिले स्वाभाविक विनाशका लक्षणहरू देखाउन थालेको छ । पहिरोले वस्ती तथा व्यक्ति र पशु पुरिने क्रम जारी छ । विनाशको क्रममा क्षतविक्षत स्कुल र स्वास्थ्यसेवा केन्द्रहरू केही पुनर्निर्मित भएका छन् । केही तत्काल सेवा सञ्चालन गर्नका लागि स्तरीयताविहीन संरचनाहरू खडा गरी त्यसमा सामान्य गतिविधिहरू सञ्चालन गरिएका छन् । भूकम्पपछि, त्यस्ता जोखिमयुक्त संरचनाले पुर्याउन सक्ने खतराबारे समुचित पाठ नसिकिनु आफैंमा चरम लापरबाहीको उदाहरण हो ।
राजधानी उपत्यकाको ललितपुरस्थित टौखेलमा शुक्रबार अर्को हृदयविदारक घट्ना भयो । पुष्पाञ्जली स्कुलका दुइटा कक्षा ३ र ८ नजिकैको जग्गामा उभ्याइएको ढुंगे पर्खाल ढल्दा त्यसमा पुरिए । ९ र १० वर्षका दुई छात्राको तत्काल मृत्यु भयो अकालमा । अरू २१ जना घाइते भए ।
भूकम्पपछि सामान्य पढाइ प्रारम्भ गर्न हतारमा रहेको स्कुल प्रशासन र प्रबन्धन समितिले जसोतसो पर्खाल र आकृति ठड्याएर बालबालिकालाई पढाउन थाल्यो । त्यसले उनीहरूमाथि बढाएको जोखिमबारे सोचिएन, किनकि खतरा संरचना निर्माणको स्तरीयविहीनताबाट हैन, भूकम्पबाट हो र अब छिट्टै अर्को भूकम्प नजाला भन्ने मान्यताबाट सम्भवतः उनीहरू निर्देशित भए । दुर्भाग्य वैशाख १२ (२०७२) पछि करिब ४८० पटक ४ रेक्टर स्केलभन्दा माथिका पराकम्पन मुलुकले अनुभव गरेता पनि स्कुलहरू या अन्य संरचनाहरूलाई उल्लेख्य रूपमा क्षति नपुर्याएकाले स्कुलहरूमा सामान्य क्रियाकलाप तथा पठनपाठन बढ्न थाले ।
तर पुष्पाञ्जली स्कुलको दुर्घटनाले तत्काल भूकम्पपछि निर्मित अस्थायी या स्थायी स्कुल संरचनाहरूको स्तरीयता जाँच्नु आवश्यक भएको छ । खासगरी वर्षामा पहिरोसँगै माटोको स्खलन र छिमेकका निजी कच्ची संरचनाहरू ढल्दा पनि बालबालिकामाथि खतरा पुग्न सक्ने नमिठो भोगाइबाट समयमै पाठ सिक्नु आवश्यक छ ।
स्कुलहाता र त्यसका निश्चित दूरीमा जोखिमयुक्त संरचना तथा घरले बालबालिकाको सुरक्षामा कुनै खतरा नपुर्याओस् भनी सुनिश्चित गर्नु पनि त्यत्तिकै आवश्यक छ । पुष्पाञ्जली स्कुलहाता नजिकै रहेको जग्गा कारोबारीको कच्ची पर्खाल ढल्नुलाई संयोग मान्न सकिन्छ । तर त्यो संयोगमा लापरबाहीको अनि संवेदनहीनताको पनि ठूलो अंश छ ।
घाइते बालबालिकाको उपचार र त्यसमा सरकारको प्राथमिकतापूर्ण चासो पहिलो आवश्यकता हो, तर त्योसँगै स्कुल भवनका स्तरीयता मापदण्ड र त्यसलाई सुनिश्चित गर्ने सरकारी संयन्त्रको निर्माण पनि त्यत्तिकै आवश्यक छ । दुर्घटनामा ज्यान गुमाएका कृपा राई र अञ्जना पुनका परिवारप्रति हार्दिक समवेदना र उपचारार्थको शीघ्र स्वास्थ्यलाभसँगै अरू कसैले यस्तो नियति नदोहोरियोस् भविष्यमा भनी सुनिश्चित गर्न सुरक्षा मापदण्ड र जवाफदेहिता निर्धारण आवश्यक छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
