विदेशीसँग प्रतिस्पर्धामा स्थानीय ब्रान्डको मोबाइल
काठमाडौंः कलर्स नेपाली ब्रान्डको मोबाइल हो भन्ने सुन्दा कोटेश्वरका अर्जुन पराजुली छक्क परेका थिए । धेरै उपभोक्तालाई जस्तै उनलाई पनि कलर्स भारतीय ब्रान्डको मोबाइल भन्ने लाग्थ्यो ।
सन् २०११ मा नेपालका साथै भारतबाट एकैसाथ कलर्स मोबाइल उत्पादन सुरु गरिएको थियो । उत्पादक टेली टक प्रालिका प्रबन्ध निर्देशक सञ्जय अग्रवालका अनुसार कलर्स मोबाइल भारतका मोबाइल भनेर भारतीय च्यानलमा विज्ञापन गरिएको कारण स्थानीय उपभोक्तामाझ भारतीय ब्रान्ड हो भन्ने परेको हो । तर, भारतमा कलर्सको उत्पादन बन्द भइसकेको छ ।
घरेलु बजारमा अहिले ५० भन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय ब्रान्डका मोबाइल उपलब्ध छन् । लक्की ग्रुपको लगानीमा उत्पादन हुने कलर्स मोबाइलले घरेलु बजारको झन्डै २० प्रतिशत मार्केट सेयर ओगटेको छ ।
कलर्सले प्रोडक्ट सेल्सको आधारमा नेपालमा सबैभन्दा बढी मार्केट सेयर ओगटेको अग्रवाल बताउछन् । उनको दाबीमा कलर्स कारोबारको हिसाबले पनि बजारमा दोस्रो स्थानमा छ । अहिले वार्षिक ७ लाख ५० हजारभन्दा बढी सेट बिक्री गर्छ । यसमा ८० प्रतिशत बारफोनले ओगटेको छ भने, २० प्रतिशत स्मार्टफोन बिक्री हुने गरेको अग्रवाल बताउँछन् ।
ठूला कम्पनीका उत्पादनसँग प्रतिष्पर्धा भए पनि स्थानीय ब्रान्ड गुणस्तरीय उत्पादन तथा उत्कृष्ट प्रविधि र सस्तोमा मोबाइल दिन सकेका कारण कलर्स सदवाबहार छ ।
कम्पनीका मार्केटिङ म्यानेजर राजजंग थापाका अनुसार ‘कलर्स इन्डियाका मोबाइल’ भन्ने बिगतको ट्यागलाइनका कारण यो नेपालको ब्रान्ड हो भन्ने धेरैलाई थाहा छैन । इन्डियन ब्रान्डभन्दा ग्राहक बढी आकर्षित हुने भएकाले बिक्रेताले कलर्स फोन नेपाली ब्रान्ड हो भन्न कञ्जुस्याईं गर्छन् ।
कम्पनीले भने नेपाली ब्रान्डका रूपमा चिनाउन केही कसर बाँकी नराखेको अग्रवाल बताँउछन् । नाकाबन्दीपछि स्थानीय ब्रान्डका रूपमा ब्रान्डिङ गर्न प्रयास भइरहेको छ । यसका लागि कलर्सले सबै सेवा नेपालीमै दिने गरेका छ भने प्रोडक्टमा समेत नेपाली ब्रान्ड भनेर जनाउने गरेको छ ।
नेपाल र भारतबाट एकै पटक व्यापार सुरु गरेता पनि कम्पनीले डेढ वर्षपछि भारतमा उत्पादन बन्द गरेको थियो । बढ्दो प्रतिस्पर्धाका साथै भारतीय बजारमा टिक्न आवश्यक लगानी गर्न नसक्ता कम्पनीले त्यहाँबाट हात झिकेको हो । तैपनि त्यहाँ कलर्सको माग रहेको अग्रवाल बताउँछन् । कम्पनीले भारतपछि श्रीलंका र म्यानमारमा पनि आफ्नो व्यापार विस्तार गरेका थियो ।
त्यहाँ पनि केही समयमानै बन्द गरिसकेको छ । कम्पनीले आफूलाई नेपाली बजारमा सफल बनाएर मात्र पून अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा जोडिने योजना बनाएको छ । तर, त्यो कतिसम्म सम्भव छ त्यो भने पर्खाइकै विषय हो । नेपाली ब्रान्डले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा स्थान लिनु कम्पनीका साथै देशकै लागि पनि आर्थिकरूपमा सवल हुने अवसर हुनेछ ।
सुरुवातका समयमा नेपाली बजारमा नोकियाबाहेका अन्य कम्पनीको त्यति राम्रो उपस्थिति नभएकाले पनि कलर्सलाई सहज रूपमा यो स्थानमा आउन सफल भएको हो । त्यति मात्र नभएर कम्पनीले गुणस्तरीय प्रोडक्ट, किफायती र थोरै मूल्यमा धेरै फिचर उपलब्ध गराउन सक्नु पनि अर्को कारणका रूपमा अग्रवाल लिन्छन् ।
साथै कम्पनीले १० हजारभन्दा कम मोलका स्मार्टफोनमा फोकस गरेका कारण स्थानीय बजारमा उपयुक्त सावित भयो । साथै कम्पनीले त्यो समयमा काठमाडौंबाहिरका उपभोक्ता लक्ष्यित मोबाइल उत्पादन गरेको थियो ।
‘बजारमा ठूलो मूल्यको फोनमा अन्तर्राष्ट्रिय ब्रान्डसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने कुरै भएन, त्यसैले हामीले बारफोन र बारफोनबाट स्मार्टफोनमा उक्लिन खोज्ने ग्राहकलक्ष्यित उत्पादनमा जोड दियौं,’ अग्रवाल भन्छन् ।
ठूला कम्पनीका उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा भए पनि स्थानीय ब्रान्ड, गुणस्तरीय उत्पादन र प्राइज सेग्मेन्टमा समेत उत्कृष्ट प्रविधि र सस्तोमा मोबाइल दिन सकेका कारण कलर्स सदावहार छ । कम्पनीका देशभर फैलिएको बिक्री सञ्जाल पनि कलर्सको मुख्य हतियार हो ।
हरेकजसो मोबाइल पसलमा कलर्सको वारफोन उपलब्ध छ । फलस्वरुप कम्पनीले अहिलेसम्म झन्डै पाँच सयभन्दा बढी मोडलमा मोबाइल ग्राहकसमक्ष ल्याइसकेको छ । झन्डै पाँचदेखि सात सिरिजमा स्मार्टफोन ल्याइएको छ ।
नेपालमा १० हजारभन्दा कम मूल्यको स्मार्टफोनबाट ग्राहकलाई बारफोनबाट स्मार्टफोनमा स्थापित गर्न कम्पनी लागी परेको छ । ‘अवको दुईदेखि तीन वर्षमा सबै नेपालीको हातमा स्मार्टफोन होस भन्ने कम्पनीको लक्ष्य छ’, थापा भन्छन् ।
मोबाइलको डिजाइन नेपालमा गरेर चाइनामार्फत मोबाइल एसेम्बल गरेर कम्पनीले बजारमा ल्याउने गरेको छ । यदि नेपालमै मोबाइलको एसेम्बल गर्न सक्ने हो भने नेपालमा मोबाइलको ठूलो बजार रहेको अग्रवाल बताउँछन् । यसका लागि ठूलो रकम आवश्यक भएकाले सम्भव भने निकै नै कम रहेको उनको भनाइ छ ।
सकेको खन्डमा मोबाइलबाट नेपालको पैसा बाहिर जान ३० देखि ४० प्रतिशतसम्म रोक्न सकिने उनी बताउँछन् । कलर्सले नेपाली ब्रान्ड भएको आधारमा सरकारका तर्फबाट कुनै सुविधा पाएको छैन ।
यदि सरकाले ड्युटी फ्रि गरिदिने हो भने कम्पनीले अझ ठूलो फड्को मार्न सक्ने उनको भनाइ छ । इन्फोठूला कम्पनीका उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा भए पनि स्थानीय ब्रान्ड, गुणस्तरीय उत्पादन र प्राइज सेग्मेन्टमा समेत उत्कृष्ट प्रविधि र सस्तोमा मोबाइल दिन सकेका कारण कलर्स सदावहार छ ।