चिनियाँ टोलीप्रति सरकारको 'अपमान' !

काडमाडौं: नेपाल सरकारको उच्च तहबाट उदासीनतापूर्ण व्यवहार भोगेपछि उत्तरी छिमेकी चीनबाट हालै नेपाल भ्रमणमा आएका दुई प्रतिनिधिमण्डल असन्तुष्ट भई स्वदेश फर्केका छन् ।

यही कात्तिक १५ देखि १८ सम्म नेपाल भ्रमणमा आएको चीनको छिङ्हाई प्रान्तका सार्वजनिक सुरक्षा मामिला प्रमुख वाङ चोङसङ नेतृत्वको टोलीले 'अपमाजनक' व्यवहार भोगेर फर्केको हो ।

गृह मन्त्रालयको निमन्त्रणामा आएको ६ सदस्यीय चिनियाँ टोलीलाई मन्त्रालयका उच्च अधिकारी नभेटी फर्कादिएका हुन् । चिनियाँ टोलीले नेपालका सुरक्षा अंगका प्रमुखसँग भेट्न समय मागे पनि नदिएपछि कसैलाई नभेटी उनीहरू स्वदेश फर्किएका छन् ।

गृह अधिकारीलाई भेट्ने कोसिस सफल नभएपछि उनीहरू नगरकोट घुमेर स्वदेश फर्किएका थिए । निकट छिमेकी मुलुकको प्रतिनिधिमण्डललाई कूटनीतिक परम्पराअनुसार उचित आतिथ्य र व्यवहार गर्नुपर्नेमा गृह मन्त्रालयले उल्टो व्यवहार गरेको छ ।

'यसबाट एकातिर छिमेकी चीन नेपालसँग असन्तुष्ट बन्न पुगेको छ । अर्कातिर नेपालका सरकारी निकायको गैरजिम्मेवारी र उदासीनता भल्किएको छ', जानकार एक अधिकारीले भने ।

गृह स्रोतका अनुसार नेपालस्थित चिनियाँ दूतावासले परराष्ट्र मन्त्रालयमार्फत गृहसचिव लोकदर्शन रेग्मी र शान्तिसुरक्षा महाशाखा प्रमुखसँग भेटवार्ताका लागि समय मागेको थियो । टोली कात्तिक १८ गतेसम्म नेपाल रहे पनि गृह मन्त्रालयका अधिकारीले भेट दिएनन् ।

'परराष्ट्रमार्फत भेटवार्ताका लागि अनुरोधपत्र आएको थियो । तर गृहसचिव र शान्तिसुरक्षा महाशाखा प्रमुख दुवैले भेट्नुभएन', गृह स्रोतले अन्नपूर्णसँग भन्यो ।

भारतीय राष्ट्रपति प्रणव मुखर्जीको भ्रमणमा व्यस्त रहनुपरेको भन्दै गृह सचिव र शान्तिसुरक्षा महाशाखा प्रमुखले चिनियाँ टोलीलाई नभेटेको स्रोतले बतायो । परराष्ट्र मन्त्रालयका एक उच्च अधिकारीले गृह मन्त्रालयमा चिनियाँ प्रतिनिधिमण्डलले भेट नपाएको विषयमा गृहसँग सोध्दा चित्तबुझ्दो जबाफ नआएको बताए ।

गृह प्रवक्ता एवं शान्तिसुरक्षा महाशाखा प्रमुख बालकृष्ण पन्थीले भने चिनियाँ टोली गृहको निमन्त्रणामा नेपाल आएर फर्केकोबारे आफूलाई जानकारी नरहेको दाबी गरे । 'म यस महाशाखाको प्रमुख भएको एक महिना भयो । गृहले कुनै चिनियाँ टोलीलाई निमन्त्रणा गरेको थाहा छैन', उनले भने ।

त्यसअघि नेपाल आएको अर्को एक चिनियाँ सरकारी प्रतिनिधिमण्डलले पनि यस्तै अपमानजनक व्यवहार नेपालको सरकारी निकायबाट भोगेको छ ।

कात्तिक २ गते नेपाल भ्रमणमा आएका चिनियाँ उद्योग तथा वाणिज्यमन्त्री चाङ माओले वाणिज्यमन्त्री रोमी गौचन थकालीसँग भेटवार्ताका लागि समय मागेका थिए । तर गौचनले आफू व्यस्त रहेको भन्दै भेट दिएनन् । यसबाट चिनियाँ पक्ष असन्तुष्ट भई फर्केको वाणिज्यका अधिकारीले बताए ।

चिनियाँ मन्त्रीले वाणिज्यमन्त्री थकालीसँग नेपाल र चीनबीचको पारवहन यातायात सम्झौताको 'प्रोटोकल' टुंग्याउने विषयमा कुराकानी गर्न चाहेको स्रोत बताउँछ । 'तर मन्त्री थकालीले बिनाकारण चिनियाँ मन्त्रीसँग भेट्न चाहनुभएन', स्रोतले भन्यो ।

गृह मन्त्रालयको निमन्त्रणामा आएको ६ सदस्यीय चिनियाँ टोलीलाई मन्त्रालयका उच्च अधिकारी नभेटी फर्कादिएका हुन् । चिनियाँ टोलीले नेपालका सुरक्षा अंगका प्रमुखसँग भेट्न समय मागे पनि नदिएपछि कसैलाई नभेटी उनीहरू स्वदेश फर्किएका छन् ।

यद्यपि चिनियाँ मन्त्री नेतृत्वको उक्त टोलीले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल, आपूर्तिमन्त्री दीपक बोहरा र उद्योगमन्त्री नवीन्द्रराज जोशीसँग भने भेटेको थियो ।

नेपाल र चीनबीचको पारवहन यातायात सम्झौताको 'प्रोटोकल' टुंग्याउने विषयमा छलफल गर्न गत आइतबारदेखि मंगलबारसम्मका लागि चीनको ल्हासामा हुने भनिएको बैठक स्थगित भएको छ ।

'ल्हासामा हुने भनिएको पारवहन बैठक हुन नसक्ने भन्दै अन्तिम समयमा चिनियाँ पक्षले पत्र लेख्यो । नेपालबाट चीनसँगको सम्बन्धमा गरिएका पछिल्ला गैरजिम्मेवारीपूर्ण गतिविधिको प्रतिक्रियास्वरूप त्यसो भएको हुन पनि सक्छ', जानकार अर्का अधिकारीले भने ।

कुनै पनि विदेशी सरकारी प्रतिनिधिमण्डल नेपाल सरकारको निमन्त्रणामा आउँदा सो प्रतिनिधिमण्डलको दूतावासको आग्रहमा परराष्ट्र मन्त्रालयले भेटवार्ताका लागि सहजीकरण गर्छ ।

नेपालसँग चीन असन्तुष्ट छैनः परराष्ट्रमन्त्री

परराष्ट्रमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले नेपालमा चीनविरोधी गतिविधि बढेका कारण चीन असन्तुष्ट बनेको भनी प्रकाशित समाचारमा सत्यता नरहेको जिकिर गरेका छन् ।

मंगलबार केही पत्रकारसँगको कुराकानीमा परराष्ट्रमन्त्री महतले भने, 'चीनविरोधी कुनै गतिविधि हुन दिएका छैनौं । हामी एक चीन नीतिप्रति अडिग छौं ।' परराष्ट्र सचिव शंकरदास बैरागीसँग चिनियाँ दूतावासका प्रतिनिधिले मंगलबार भेटेर चीन असन्तुष्ट रहेको भन्ने समाचारमा सत्यता नरहेको अवगत गराएको मन्त्री महतले बताए । 'चीनविरोधी गतिविधि भएको भन्दै आपत्ति जनाएर चीनले कुनै पत्र लेखेको छैन', महतले भने ।

मन्त्री महतले नेपाल आर्ट काउन्सिलमा हालै आयोजित एक कार्यक्रममा ताइवानको झन्डा प्रयोग गरिएको पाइएपछि गृह मन्त्रालयको पहलमा उक्त झन्डा हटाउन लगाइएको बताए । 'ताइवानी झन्डा उक्त कार्यक्रममा राखिएको जानकारी चिनियाँ दूतावासले गराएलगत्तै हामीले पहल गरी झन्डा हटाउन लगाएको सत्य हो । त्यसबाहेक समाचारमा आएजस्ता अन्य कुरा सत्य होइनन्', उनले भने ।

देउवाले चीनलाई चिढ्याएः शशांक

कांग्रेस महामन्त्री डा. शशांक कोइरालाले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले भारतमा दलाई लामालाई भेटेर चिनियाँ नागरिकलाई चिढ्याएको बताएका छन् । प्रेस युनियन कैलालीले मंगलबार धनगढीमा आयोजना गरेको पत्रकारसम्मेलनमा उनले भने, 'पार्टी सभापति देउवाले भारतमा गएर किन 'फ्रि तिब्बत' का नेतालाई भेटे ? त्यो कुरा पार्टीलाई केही थाहा छैन ।'

कांग्रेसको नीति 'एक चीन' भएको स्पष्ट पार्दै महामन्त्री कोइरालाले लामासँगको भेटघाट पार्टी सभापतिको व्यक्तिगत भएको पनि बताए । 'कांग्रेस उत्तरी छिमेकी चीन र दक्षिणको छिमेकी भारतसँग समदूरीमा बस्न चाहन्छ', उनले भने ।

धर्मनिरपेक्षता नरुचाएका महामन्त्री कोइरालाले हिन्दु राष्ट्रका लागि जनमतसंग्रहमा जानुपर्नेमा जोड दिए । 'अहिले संविधान कार्यान्वयनका लागि राज्यको पुनर्संरचनाको काम भइरहेको छ । अर्कोतिर महाभियोगको कुरा चर्चामा छ । अझ मुलकुका सामु तीनतीनवटा निर्वाचनको चुनौती छ । त्यसैले हिन्दु राष्ट्रको कुरा अहिले नै चर्चामा ल्याउनु हुँदैन', उनले भने ।

यी सबै चुनाव सकिएपछि धर्मनिरपेक्षताका लागि जनतामा जानुको विकल्प नरहेको उनको दाबी छ । सोनिया गान्धीलाई प्रधानमन्त्री हुन नदिने र नेपालमा अंगीकृतलाई प्रधानमन्त्री-राष्ट्रपति बनाउनुपर्छ भन्ने विषयमा भारतको नैतिक आधार नभएको उनको भनाइ छ ।