बाह्रैमास जुनार
सिन्धुलीलाई चिनिने अर्को नाम हो, ‘जुनारको राजधानी’ । तर, त्यो मौसमी फल मात्र हो । उत्पादन स्थलमै जुनारको बेमौसममा पनि स्वाद लिन पाइने भएपछि किसानको उत्साह बेग्लै छ ।
जिल्लामै सुरक्षित भण्डारण र प्रशोधन उद्योगहरू सञ्चालनमा आइसकेका छन् । पकेट क्षेत्रमा एक र सदरमुकाममा एक चिस्यान केन्द्र स्थापना भएका छन् । बाशेश्वर ६ नाकाझोस्थित शून्यशक्ति शीतभण्डार त्यसमध्येको हो । भण्डारण गरिएका दाना बेमौसममा बिक्रीबाट कृषकको आम्दानी बढेको छ । सदरमुकाम सिन्धुलीमाडीबाट ४५ किमि टाढा पर्छ उक्त ठाउँ ।
बजार पुर्याउन नसकेका र बेमौसममा राम्रो मूल्यमा बिक्री गर्ने चाहना राख्ने कृषकलाई उक्त शीतभण्डारले राहत दिएको छ । कृषक शेरबहादुर मगरका अनुसार अहिले त्यस क्षेत्रका उत्पादकले दाना टिपेर शीतभण्डारमा पुर्याइरहेका छन् । अघिल्लो वर्ष परीक्षणका रूपमा ५० हजार दाना राखियो, सफलता मिलेपछि यस वर्ष एक लाख दाना भण्डारण गर्ने तयारी छ ।
शीतभण्डारमा राखिएको जुनार कम्तीमा ६ महिना ताजा र सुरक्षित रहने प्राविधिकहरू बताउछन् । अहिले जुनार टिप्ने मौसम हो, जुन माघ पहिलो साताभित्र सकिन्छ । त्यसपछिका आठ महिना बजारमा पाइँदैन । पारखीहरूलाई शीतभण्डारले बेमौसममा पनि स्वाद लिन पाउने सुविधा दिएका छन् ।
जुनार कृषक सहकारी संघका जिल्ला अध्यक्ष निर्मलकुमार रम्तेलका अनुसार ‘अफ सिजन’मा बजारमा निकाल्दा मूल्य राम्रो पाइन्छ । ‘यसका कारण किसानको घरमा समृद्धि भित्रिन थालेको छ,’ उनी भन्छन् ।
सिन्धुलीकाे जुनार प्रशाेधन केन्द्र
यस वर्षबाट जुनार प्रशोधन उद्योग पनि सञ्चालनमा आएपछि उत्पादकको हर्षको सीमा छैन । सार्वजनिक–निजी साझेदारीमा करिब तीन करोड ७० लाखमा स्थापना भएको हो उक्त उद्योग । त्यति ठूलो लगानीमा सञ्चालित उद्योग जिल्लाकै पहिलो हो ।
त्यसमार्फत वार्षिक १५ सय टन जुनार ग्रेडिङ र जुस उत्पादन गर्न सकिने छ । प्रबन्ध निर्देशक रूपेश कर्णका अनुसार हालसम्म कृषकले शीतभण्डारमा राखेको एक सय १० टन ग्रेडिङ र जुस उत्पादन भइसकेको छ । ‘त्यो सबै बजारमा गएको छ । यस वर्षदेखि जाम बनाउने मेसिन सञ्चालनमा ल्याउँदै छौं,’ कर्ण भन्छन् ।
उत्पादित जुस र जाम मात्र होइन, चिस्यान केन्द्रमा भण्डारण गरिएको जुनारलाई विदेश निर्यात गर्ने योजनामा काम गरिरहेका छन् उद्योगी । कर्ण भन्छन्, ‘सिजनबाहेक पनि शीतभण्डारमा राखिएको जुनारले दोब्बर मूल्य पाउँछ ।
उद्योग र बगैंचामा गरी झण्डै पाँच हजार कृषकले रोजगारीसमेत पाउने छन् ।’ उद्योगमा सिन्धुली र रामेछापको जुनार संकलन गरेर प्रशोधन गरिने छ । जुनारले नधानेको समयमा भुइँकटहर र आँप ग्रेडिङ गर्ने योजना छ । आँपको पनि जुस र जाम उत्पादन गरी बजारमा पुर्याइने उनी बताउँछन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस !
